Sporcu Öğrencilerin Spora Bağlılık ve Sportif Yaşam Doyumlarının Belirlenmesi

Year 2024, Volume: 25 Issue: 3, 1485 - 1501, 30.12.2024

Mustafa Barış Somoğlu , Ömer Faruk Yazıcı , Serdar Taşkın

Abstract

Bu araştırmanın amacı, sporcu öğrencilerin spora bağlılık ve sportif yaşam doyum düzeylerini belirlemek ve aralarındaki ilişkileri bazı değişkenlere göre incelemektir. Bu araştırmada kesitsel-tarama yöntemi tercih edilmiştir. Araştırmanın örneklem grubunu uygun örnekleme yöntemiyle belirlenen, 2022-2023 yılları arasında lise ve üniversite düzeyinde öğrenim gören ve aktif olarak spor yapan 93’ü (%26) kadın ve 265’i (%74) erkek olmak üzere gönüllü toplam 358 sporcu öğrenci oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak ‘Spora Bağlılık Ölçeği’ ve ‘Sportif Yaşam Doyumu Ölçeği’ kullanılmıştır. Verilerin analizi için betimsel istatistik, bağımsız örneklem t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), korelasyon ve regresyon testi kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre kadın sporcuların sportif yaşam doyum düzeylerinin daha yüksek olduğu görülmüştür. Spor yapma yılı 10 yıl ve üzeri olan sporcuların spora bağlılık puanlarının diğer gruplara göre istatistiksel olarak anlamlı olduğu tespit edilmiştir. Öte yandan takım sporcularının bireysel sporculara göre spora bağlılıkları daha yüksek bulunmuştur. Ayrıca, spora bağlılık ve sportif yaşam doyumu arasında pozitif yönde orta düzeyde (r = .655) anlamlı ilişki olup, öğrencilerin spora bağlılıkları %43 oranında sportif yaşam doyumundan kaynaklanmaktadır.

Keywords

Bağlılık, Spora Bağlılık, Sportif Yaşam, Yaşam Doyumu.

Thanks

Sayın editör; çalışmalarınızda kolaylık diler teşekkürlerimi sunarım. Sağlıcakla kalın...

Determination of Sports Engagement and Satisfaction with Sporting Life of Athlete Students

Abstract

The purpose of this study is to measure the degree of athletic student engagement and satisfaction with sports life, and to examine the relationship between them using several variables. In this study, the cross-sectional scanning method was preferred. The sample group of the study was determined by the convenience sampling method and consisted of a total of 358 volunteer student athletes, 93 (26%) female and 265 (74%) male, who were studying at high school and university levels between 2022-2023 and were actively involved in sports. The Sports Engagement Scale and the Sports Life Satisfaction Scale were used as data collection tools. Descriptive statistics, t-tests, ANOVA, correlation tests, and regression tests were used for data analysis. Studies have shown that female athletes were more satisfied with their sports lives. Athletes who exercised for 10 years or more were found to have statistically significant scores for sport commitment compared to the other groups. However, compared to individual athletes, team players were found to be driven about their sport. Furthermore, a positive and moderately significant (r = .655) correlation was found between physical activity and life satisfaction resulting from physical activity. Another important finding is that participation in sports (43%) plays an important role in predicting satisfaction with sports life.

Keywords

Commitment, Commitment to Sport, Sportive Life, Life Satisfaction.

References

• Aşan, Ö. ve Erenler, E. (2008). İş tatmini ve yaşam tatmini ilişkisi. Suleyman Demirel University Journal of Faculty of Economics & Administrative Sciences, 13(2), 203-216.
• Atik, G. (2020). Ortaöğretim öğrencilerinin beden eğitimi ve spor dersine yönelik tutumları ve yaşam doyumu düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Kırıkkale İli Örneği) [Yüksek lisans tezi, Kırıkkale Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Aykora, A. F. ve Dinçer, U. (2022). Spor bilimlerinde öğrenim gören lisans öğrencilerinin spora bağlılık düzeyleri ve akademik başarılarının incelenmesi. Uluslararası Dağcılık ve Tırmanış Dergisi, 5(1), 1-8. https://doi.org/10.36415/dagcilik.1132538
• Balay, R. (2014). Yönetici ve öğretmenlerde örgütsel bağlılık. Pegem Akademi.
• Baştuğ, G., & Duman, S. (2010). Examining life satisfaction level depending on physical activity in Turkish and German societies. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2(2), 4892-4895. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2010.03.790
• Bavlı, Ö., Kozanoğlu, M. E. ve Doğanay, A. (2011). Düzenli egzersize katılımın egzersiz bağımlılığı üzerine etkisi. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 13(2), 150-153.
• Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
• Can, E. ve Kızılet, A. (2021). Düzenli olarak antrenman yapan bireylerin spor salonlarına yönelik hizmet kalitesi algılarının spora bağlılığa etkisi. Spor Eğitim Dergisi, 5(3), 87-97.
• Casey, M., Harvey, J., Telford, A., Eime, R., Mooney A., & Payne, W. (2016). Patterns of time use among regional and rural adolescent girls: Associations with correlates of physical activity and health-related quality of life. Journal of Science and Medicine in Sport, 9(11), 931-935. https://doi.org/10.1016/j.jsams.2016.02.004
• Chubon, R. A. (1987). Development of a quality-of-life rating scale for use in health-care evaluation. Evaluation and the Health Professions, 10, 186-200. https://doi.org/10.1177/016327878701000203
• Cox, R. H. (2012). Sport psychology: Concepts and applications (7th ed.). McGraw-Hill.
• Çevik, A., Özmaden, M., Tezcan, E. ve Dokuzoğlu, G. (2021). Öğretmenlerin serbest zaman ilgilenimlerinin yaşam doyumları üzerindeki etkisinin incelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(4), 784-790. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1003895
• Dokuzoğlu, G., Çevik, A., Özmaden, M., Yıldız, Y. ve Tezcan, E. (2022). Gençlere Yönelik Egzersiz Bağımlılığı Ölçeği (GYEB): Bir ölçek uyarlama çalışması. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(2), 644-653. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1096398
• Dündar, S. (1993). Fakülte bilimsel atölyesinden: Teorik çerçeve duyulan tatmin kavramı. Yönetim Dergisi, 4(15), 49-55.
• Ekizoğlu, Ö. (2023). Açık su yüzme sporcularının spora bağlılıklarının yaşam doyumuna etkisi. Spor Eğitim Dergisi, 7(1), 68-76. https://doi.org/10.55238/seder.1260479
• Erkuş, A. (2009). Davranış bilimleri için bilimsel araştırma süreci. Seçkin Yayıncılık.
• Fawver, B., Cowan, R. I., Decouto, B. S., Lohse, K. R., Podlog, L., & Williams, A. M. (2020). Psychological characteristics, sport engagement, and performance in alpine skiers. Psychology of Sport and Exercise, 47, 101616. https://doi.org/10.1016/j.psychsport.2019.101616
• Guillén, F., & Martínez-Alvarado, J. R. (2014). The Sport Engagement Scale: An adaptation of the Utrecht Work Engagement Scale (UWES) for the sports environment. Universitas Psychologica. 13(3), 15-24. https://doi.org/10.1037/t46138-000
• Gülen, Ö., Madak, E., Kumartaşlı, M. ve Sönmez, H. O. (2021). Taekwondo sporcularının spora bağlılık düzeylerinin milli sporculuk durumları ve çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. The Online Journal of Recreation and Sports, 10(3), 1-17.
• Han, T. ve Polat, E. (2022). Kış sporları ile ilgilenen sporcuların spora bağlılık ve yaşam doyumu arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 20(3), 80-91. https://doi.org/10.33689/spormetre.1079970
• Kalkavan, A., Terzi, E. ve Kayhan, R. F. (2021). Türkiye olimpik hazırlık merkezlerinde çalışma yapan sporcuların egzersiz bağımlılığı düzeylerinin araştırılması. Spor Eğitim Dergisi, 5(2), 25-35.
• Kara, E., Beyazoğlu Bacı, G. ve Tatar, S. T. (2020). Fiziksel engelli sedanter bireyler ile aktif spor yapan fiziksel engelli bireylerin yaşam doyum düzeylerinin karşılaştırılması. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 5(2), 154-165. https://doi.org/10.31680/gaunjss.643966
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayıncılık.
• Karataş-Çamur, S. (1988). Yaşlılarda yaşam doyumunu etkileyen etmenler [Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Kayhan, R. F., Bardakçı, S. ve Caz, Ç. (2020). Spora bağlılık ölçeği’nin Türkçe’ye uyarlama çalışması. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 9(3), 2905-2922. https://doi.org/10.15869/itobiad.676854
• Kayhan, R. F., Kalkavan, A. ve Terzi, E. (2021). Fitness salonlarında spor yapan bireylerin egzersiz bağımlılığı düzeyleri ve ilişkili değişkenler. Bağımlılık Dergisi, 22(3), 248-256. https://doi.org/10.51982/bagimli.893414
• Kelecek, S. ve Göktürk, E. (2017). Kadın futbolcularda sporcu bağlılığının sporcu tükenmişliğini belirlemedeki rolü. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi BÜSBİD, 2(2), 162-173.
• Koç, Ş. (1994). Spor psikolojisine giriş. Saray Medikal Yayıncılık.
• Lonsdale, C., Hodge, K., & Jackson, S. A. (2007). Athlete engagement: II. Development and initial validation of the Athlete Engagement Questionnaire. International Journal of Sport Psychology, 38(4), 471-492.
• Mangan, C. (2018). Interpersonal communication in college athletics [Master dissertation, Western Illinois University].
• Mockevičienė, D., & Savenkovienė, A. (2012). Aspects of life quality of persons with physical disabilities. Social Welfare Interdisciplinary Approach, 2(2), 84-93. https://doi.org/10.15388/SW.2012.28203
• Myers, D. G., & Diener, E. (1997). The science of happiness. The Futurist, 31, 27-33.
• Nemcek, D. (2016). Life satisfaction of people with disabilities: A comparison between active and sedentary individuals. Journal of Physical Education and Sport, 16(2), 1084-1088. http://efsupit.ro/images/stories/3%20September2016/art%20173.pdf
• Özkara, A. B., Kalkavan, A. ve Çavdar, S. (2015). Spor bilimleri alanında eğitim alan üniversite öğrencilerinin yaşam doyum düzeylerinin araştırılması. International Journal of Science Culture and Sport, 3(11), 336-346. https://doi.org/10.14486/IJSCS293
• Payne, L. L., Mowen, A. J., & Montoro-Rodriguez, J. (2006). The role of leisure style in maintaining the health of older adults with arthritis. Journal of Leisure Research, 38(1), 20–45. https://doi.org/10.1080/00222216.2006.11950067
• Pense, M., Demir, H. ve Yaman-Lesinger, F. (2011). Engelli sporcularda benlik algısının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Selçuk University Journal Of Physical Education and Sport Science, 13, 48-53.
• Scanlan, T. K., Carpenter, P. J., Simons, J. P., Schmidt, G. W., & Keeler, B. (1993). An introduction to the sport commitment model. Journal of Sport and Exercise Psychology. 15(1), 1-15. https://doi.org/10.1123/jsep.15.1.1
• Sivrikaya, M. H. ve Biricik, Y. S. (2019, 11-14 Nisan). Milli takım düzeyindeki elit kayakçıların sporcu bağlılık düzeylerinin incelenmesi [Bildiri sunumu]. 2. Uluslararası Rekreasyon ve Spor Yönetimi Kongresi, Muğla, Türkiye.
• Siyahtaş, A., Tükenmez, A., Avcı, S., Yalçınkaya, B. ve Çavuşoğlu, S. B. (2020). Bireysel ve takım sporu yapan sporcuların spor bağlılık düzeylerinin incelenmesi. International Social Mentality and Researcher Thinkers Journal, 6(34), 1310-1317. http://dx.doi.org/10.31576/smryj.581
• Somoğlu, M. B. (2021). Sporcu öğrencilerin antrenör-sporcu ilişkileri, okul deneyimleri ve sportif yaşam doyumları [Doktora Tezi, Trabzon Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Somoğlu, M. B. & Cihan, H. (2022). Sportive life satisfaction scale: Adaptation study to Turkish culture. Mediterranean Journal of Sport Science, 5(Special Issue 1), 531-547. https://doi.org/10.38021asbid.1194098
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.). Allyn and Bacon.
• Toros, T. (2002). Elit ve elit olmayan erkek basketbolcularda hedef yönelimi, güdüsel iklim ve yaşam doyumu. Spor Bilimleri Dergisi, 13(3), 24-36.
• Toy, A. B., Toros, T., Gündoğan, U., Öğraş, E. B. ve Çetin, M. Ç. (2020). İşitme engelli güreşçiler ile işitme engelli sedanter bireylerde bazı değişkenler açısından benlik saygısı ve yaşam doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi. Sportive, 3(2), 48-61.
• Turan, S. (2020). Okul sporlarına katılan ortaöğretim öğrencilerinin beden eğitimine yatkınlıkları ve beden eğitimi dersindeki sportmenlik davranışlarının incelenmesi [Doktora tezi, Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Tutar, H. (2016). Örgütsel davranış (örgüt teorileri ve çağdaş yaklaşımlar açısından). Detay Yayıncılık.
• Türker, Ü. (2023). Rekreasyonel egzersize güdülenmenin yaşam doyumu üzerindeki rolü: Yükseköğretim öğrencileri örneği. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 12(1), 288-298. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1230191
• Türker, Ü. ve Kul, M. (2020). Huzurevinde yaşayan yaşlılarda egzersiz ve fiziksel aktivitelerin yaşam doyum düzeylerine etkisi. Ö. Karataş (Ed.), Spor bilimlerinde akademik çalışmalar-2 içinde (ss. 211-222). Gece Kitaplığı.
• Türker, Ü., Yılmaz, A. K., Bostancı, Ö. ve Şebin, K. (2021). COVID-19 pandemisinde spor bilimleri alanlarındaki yükseköğretim öğrencilerinin anksiyete düzeyleri ve egzersiz bağımlılığı. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 23(4), 1-20.
• Uluç, E. A. ve Akçakoyun, F. (2021). Bocce sporcularının hedef yönelimlerinin spora bağlılıkları üzerindeki rolü: Çanakkale ili örneği. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 4(3), 424-437. https://doi.org/10.38021/asbid.1034025
• Uzgur, K., Pekel, H. A. ve Aydos, L. (2021). Rekreasyonel koşucuların spora bağlılık düzeylerinin incelenmesi. Investigation Of The Sports Engagement Levels Of Recreational Runners. 2(1) 62-82.
• Weiss, W. M., & Weiss, M. R. (2006). A longitudinal analysis of commitment among competitive female gymnasts. Psychology of Sport and Exercise, 7(3), 309-323. https://doi.org/10.1016/j.psychsport.2005.08.010
• Wilson, P. M., Rodgers, W. M., Carpenter, P. J., Hall, C., Hardy, J., & Fraser, S. N. (2004). The relationship between commitment and exercise behavior. Psychology of Sport and Exercise, 5(4), 405-421. https://doi.org/10.1016/S1469-0292(03)00035-9
• Yamaner, F. ve Baskın, S. (2019). 11. uluslararası spor camiası sempozyumu tam metinleri. Elektronik Kitap.
• Yazıcıoğlu, K., Yavuz, F., Göktepe, A. S., & Tan, A. K. (2012). Influence of adapted sports on quality of life and life satisfaction in sport participants and non–sport participants with physical disabilities. Disability and Health Journal. 5(4), 249-253. https://doi.org/10.1016/j.dhjo.2012.05.003
• Yerlikaya, G. (2019). Bisikletçilerin sporcu bağlılıklarının incelenmesi [Yüksek lisans tezi, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9. baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, Y. (2019). Egzersiz yapan ve yapmayan üniversite öğrencilerinin fiziksel aktivite ile yaşam doyum düzeyleri arasındaki ilişki [Yüksek lisans tezi, Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Ziolkowski, A., Zubrzycki, I., Blachnio, A., Drobnik, P., Zaranska, B., & Moska, W. (2016). Sport activity on satisfaction with life and sense of coherence among physically disabled. Balth J. Phys Act. 8(4), 109-116. https://doi.org/10.29359/BJHPA.08.4.12