ÖĞRETMEN ADAYLARININ AHLAKİ OLGUNLUK DÜZEYLERİ

Year 2013, Volume: 21 Issue: 3, 1035 - 1048, 15.07.2016

Abdulkadir Çekin

Abstract

Ahlaki olgunluk bireyin duygu, düşünce, tutum ve davranışlarında ahlaka uygunluk açısından yüksek bir seviyede olması olarak ifade edilebilir. Bu kavram özellikle eğitim ile ilişkili olarak öğrencilere istenilen davranışların kazandırılmasında bir rol model olan öğretmenlik mesleğinde daha da önem kazanmaktadır. Bu araştırmanın amacı, öğretmen adaylarının ahlaki olgunluk düzeylerini belirlemektir. Çalışma, 2012-2013 öğretim yılı güz döneminde Kastamonu Üniversitesi Eğitim Fakültesinde öğrenim gören 222 öğretmen adayı üzerinde gerçekleştirilmiştir. Genel tarama modelinde yürütülen araştırmada veri toplama aracı olarak “ahlaki olgunluk ölçeği” kullanılmıştır. Şengün ve Kaya (2007) tarafından geliştirilen ölçek 42 maddeden oluşan beşli likert tipi bir ölçektir. Ölçeğin güvenirlik değeri 0.89’dur. Yapılan çalışma sonucunda öğretmen adaylarının yüksek bir ahlaki olgunluk düzeyine sahip olduğu, cinsiyet değişkeninin bu düzey üzerinde anlamlı bir farklılaşma oluşturmazken, bölüm değişkeninin anlamlı bir fark yarattığı tespit edilmiştir.

Keywords

Ahlak, ahlaki olgunluk, öğretmenlik, nicel araştırma yöntemi

MORAL MATURITY LEVEL OF TEACHER CANDIDATES

Abstract

Moral maturity can be described as a high level of person’s emotion, opinion, idea, attitude and behaviors in terms of suitability to moral rules. This concept, especially in education, is more important about the professional teacher which is a role model from the point of view of making students get to the aimed behaviors. The purpose of this study is to determine the moral maturity level of teacher candidates. This study was performed on 222 teacher candidates in the fall semester of the academic year of 2012-2013 in the Kastamonu University Faculty of Education. General scanning method was used in this research; the data has been obtained by “measurement of moral maturity”. The scale is a lykert-type scale, has 42 items and developed by Şengün and Kaya (2007). The value of the overall reliability of measurement instrument is 0.89. As a result of this study, it was found that, teacher candidates have high moral maturity level, there hasn’t occurred a significant differentiation in this level with regard to gender, but occurred a significant differentiation in this level with regard to branch.

Keywords

Moral, moral maturity, teaching, quantitative research method

References

• Akalın, N. (2006). Okulöncesi Eğitimi Öğretmenlerinin Denetim Odaklarının Yönü, Stresle Başa Çıkma Yöntemleri ve Ruh Sağlık Düzeyleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Niğde Üniversitesi, Niğde.
• Akkoyun, F. (1987). Empatik Eğilim ve Ahlaki Yargı. Psikoloji Dergisi, 21, 91-98.
• Aydın, Z. (2011). Üniversite Öğrencilerinin Empati Becerileri, Kişilik Özellikleri ve An- neden Algıladıkları Çocuk Yetiştirme Stilleri ile Ahlaki Muhakeme Düzeyleri Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Bandura, A. (1977). Self-Efficacy: Toward a Unifying Theory of Behavioral Change. Psy- chogical Review, 84 (2), 191-215.
• Baskan, G. A. (2001). Öğretmenlik Mesleği ve Öğretmen Yetiştirmede Yeniden Yapılan- ma. Ankara: Denge Yayıncılık.
• Cesur, S., Küyel, N. (2010). Ebeveyn Tutumları ve Gençlerin Ahlaki Muhakeme ve Ahla- ki Yönelimleri Arasındaki İlişkiler. Psikoloji Çalışmaları Dergisi, 29, 91-120.
• Çitemel, N. (2010). Lisansüstü Öğrencilerinin Ahlaki Yargı Yetenekleri ile Psikolojik Be- lirtileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi, Adapazarı.
• Eğeci, S., Cesur, S. (2002). Ahlaki Yargı ile Kişilik Arasındaki İlişki. XII. Ulusal Psikoloji Kongresi’nde sunulmuş bildiri. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Erdem, H. (2003). Ahlak Felsefesi. Konya: Hü-Er Yayınları.
• Habermas, J. (1990). Moral Consciousness and Communicative Action. Cambridge, MA: MIT Press.
• Hatunoğlu, A. G. (2003). Farklı Ahlaki Gelişim Düzeylerinde Bulunan Üniversite Öğren- cilerinin Kendilerinin ve Toplumun Ahlak Düzeyini Değerlendirmeleri ve Psikolojik Be- lirti Düzeylerinin Karşılaştırılması. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Jankowskı, H. (2002). Moral Reasoning and Its Relationship to Parenting Style, Religious Comminment and Gender. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kean University.
• Kaya, M., Aydın, C. (2011). Üniversite Öğrencilerinin Dini İnanç ile Ahlaki Olgunluk Dü- zeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 30, 15-42.
• Kohlberg, L., Hersh, R. H. (1977). Moral Development: A Review of the Theory. Theory Into Practice, 16 (2), 53-59.
• Küçükalp, E. (2006). Ahlaki Yargı Gelişimi ve Dindarlık Arasındaki İlişki. (ed. Hayati Hökelekli). Gençlik, Din ve Değerler Psikolojisi. İstanbul: DEM Yayınları, 447-489.
• Lickona, T. E. (1991). Educating for Character: How Our Schools Can Teach Respect and Responsipilty. New York: Bantam Books.
• MEB (2012). Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri. http://www.oyegm.meb.gov.tr/ ogr_yet/ yeterlik/yet.htm (2012, Ekim 24)
• Pazarlı, O. (1980). İslam’da Ahlak. İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Riggs, I. M., Enochs L. G. (1990). Toward The Development of an Elementary Teacher’s Science Teaching Efficacy Belief Instrument. Science Education, 74 (69), 625-637.
• Süslü, H. (2006). Din ve Ahlak İlişkisine Sosyolojik Bir Yaklaşım: İncesu Örneği. Yayım- lanmamış Yüksek Lisans Tezi. Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
• Şengün, M. (2008). Lise Öğrencilerinin Ahlaki Olgunluk Düzeylerinin Bazı Kişisel De- ğişkenler Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ondokuz Mayıs Üniver- sitesi, Samsun.
• Şengün, M., Kaya, M. (2007). Ahlaki Olgunluk Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 24-25, 51-64.
• Yiğit, A. (2007). Özel Eğitim Kurumlarında Çalışan Öğretmenlerin İş Doyumu, Tüken- mişlik ve Ruh Sağlık Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yayımlan- mamış Yüksek Lisans Tezi. Niğde Üniversitesi, Niğde.