Okul Öncesi Çocuklarına Temel Matematik Kavramlarının Öğretiminde Kullanılan Yöntemlerin Etkililiğinin İncelenmesi

Year 2025, Volume: 33 Issue: 2, 263 - 275, 25.04.2025

Nuray Günaydın , Betül Küçük-demir

https://doi.org/10.24106/kefdergi.1683435

Abstract

Çalışmanın amacı: Bu araştırmanın amacı, 48-60 aylık erken çocukluk dönemindeki çocuklara temel matematik kavramlarının öğretimi esnasında kullanılabilecek öğretim yöntemlerinin irdelenmesi, etkili olan yöntemin belirlenmesidir.
Materyal ve Yöntem: Araştırmada nicel araştırma desenlerinden uygun olan yarı deneysel model kullanılmıştır. Çalışmaya İstanbul’da MEB’e bağlı anaokullarında eğitimine devam eden 48-60 aylık 44 çocuk katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak “Boehm Okul Öncesi Temel Kavramlar Testi-3 (BOÖTKT-3)” kullanılmıştır. Veriler betimsel ve kestirimsel istatistik kullanılarak incelenmiş olup her yöntemin etkili olup olmadığı bağımlı örneklem t-testi ile analiz edilmiştir. Bununla beraber varyanslar homojen dağılmıştır (p>.05). Bu ön koşullar sağlandığından veriler ANCOVA uygulanarak analiz edilmiş ve karşılaştırılmıştır.
Bulgular: Analizler sonucunda bulunan bulgular neticesinde erken çocukluk döneminde temel matematik kavramlarının öğretiminde müzikle anlatım, drama ve düz anlatım yöntemleri içinden en etkili öğretim yönteminin müzik ile anlatım yöntemi olduğu belirlenmiştir.
Önemli Vurgular: Bulgulardan elde edilen sonuçlar neticesinde çocukların temel matematik kavramlarını öğrenme çıktılarını arttırmak amacıyla, okul öncesi matematik öğretiminde müzikle anlatım yönteminin aktif kullanılması gerektiği düşünülmektedir.

Keywords

Boehm okul öncesi temel kavramlar testi-3, Kavram öğretimi, Matematik, Okul öncesi

Examining The Effectiveness of Methods Used In Teaching Basic Mathematical Concepts To Preschool Children

Abstract

Purpose: The aim of this study is to examine the teaching methods that can be used during the instruction of basic mathematical concepts to children in the early childhood period (48-60 months) and to determine which method is the most effective.
Design/Methodology/Approach: The study utilized a quasi-experimental design, which is one of the quantitative research methods. The study sample consisted of 44 children aged 48-60 months who were continuing their education at public kindergartens under the Ministry of National Education (MEB) in Istanbul. The "Boehm Preschool Basic Concepts Test-3 (BÖÖTKT-3)" was used as the data collection tool. Data were analyzed using descriptive and inferential statistics, and the effectiveness of each method was analyzed with a dependent sample t-test. In addition, variances were found to be homogeneously distributed (p > .05). Since these assumptions were met, the data were analyzed and compared using ANCOVA.
Findings: The findings from the analyses revealed that the most effective teaching method for teaching basic mathematical concepts in early childhood was the music-based method, among the methods of music-based instruction, drama, and direct instruction.
Highlights: Based on the results obtained from the findings, it is suggested that the music-based teaching method should be actively used in preschool mathematics education in order to increase children's learning outcomes in basic mathematical concepts.

Keywords

Boehm preschool basic concepts test-3, Concept teaching, Mathematics, Preschool

References

• Akman, B. (2002). Okulöncesi dönemde matematik. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(23), 244-248.
• Akman, B. (2010). Erken çocuklukta matematik eğitimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Anthony, G., & Walshaw, M. (2009). Mathematics education in the early years: Building bridges. Contemporary Issues in Early Childhood, 10(2), 107-121.
• Avcı, N., & Dere, H. (2002, Eylül). Okul öncesi çocuğu ve matematik. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Kongresinde sunulan bildiri, Ankara.
• Aydede, M. N., & Matyar, F. (2009). Fen bilgisi öğretiminde aktif öğrenme yaklaşımının bilişsel düzeyde öğrenci başarısına etkisi. Journal of Turkish Science Education, 6(1), 115-127.
• Aytaş, G. (2013). Eğitim ve öğretimde alternatif bir yöntem: Yaratıcı drama. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (12), 35-54.
• Booth, J. L. (2011). Why can’t students get the concept of math. Perspectives on Language and Literacy, 37(2), 31-35.
• Bourbour, M., & Masoumi, D. (2017). Practise what you preach: The interactive whiteboard in preschool mathematics education. Early Child Development and Care, 187(11), 1819-1832.
• Charlesworth, R., & Lind, K. K. (2007). Math & Science for young children. New York: Thomson Delmar Learning Corporation.
• Çakmak, Ö. Ç. (2012). Okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 60-71 aylık çocuklara temel kavramların kazandırılmasında kavram eğitimi programının etkisinin incelenmesi (Doktora tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi'nden edinilmiştir. (Tez No. 325830)
• Çetingöz, D., & Günhan, B. C. (2011). Drama uygulamalarının okul öncesi eğitimi öğretmen adaylarının drama etkinlikleri planlama becerilerine yönelik görüşleri üzerindeki etkileri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 89-99.
• Dede, Y., & Argün, Z. (2004). Matematiksel düşüncenin başlangıç noktası: Matematiksel kavramlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 39(39), 338-355.
• Dilci, T. (2011). Öğretim ilke ve yöntemleri. İstanbul: İdeal Kültür Yayıncılık.
• Dinçer, M. (2008). İlköğretim okullarında müziklendirilmiş matematik oyunlarıyla yapılan öğretimin akademik başarı ve tutuma etkisi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi'nden edinilmiştir. (Tez No. 241811).
• Ergül, A. (2007). Boehm okul öncesi temel kavramlar testi-3’ün 36-47 aylık çocuklar için Türkçeye uyarlama çalışması (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi'nden edinilmiştir. (Tez No. 234607)
• Gazaioğlu, İ. (2019). Anasınıfına devam eden çocukların temel kavram bilgileri ve problem çözme becerilerinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi'nden edinilmiştir. (Tez No. 584216)
• Göllü, Ö. Ö. (2018). Anaokulunda kullanılan öğretim yöntem ve teknikler. Uluslararası Liderlik Eğitimi Dergisi, 3(3), 1-10.
• Gresham, G., & Burleigh, C. (2018). Exploring early childhood preservice teachers mathematics anxiety and mathematics efficacy beliefs. Teaching Education, 30(2), 217-241.
• Günaydın, N., Küçük-Demir, B., & Tutkun, C. (2023). Temel matematik kavramlarının okul öncesi çocuklarına öğretiminde kullanılan yöntemlerin incelenmesi: Pilot çalışma. Kuram ve Uygulamada Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 225-236.
• Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., Anderson, R. E., & Tatham, R. L. (2013). Multivariate data analysis. Pearson Education Limited.
• İnan, C., & Erkuş, S. (2019). 3-6 yaş arası çocukların temel matematiksel kavram gelişimlerinin incelenmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 50(50), 1-14.
• Kablan, Z., Özdişçi, S., Özdemir, A., Özarmut, Ş., Erçoban, M., Daymaz, B., & Aydın, M. (2019). Buluş yoluyla öğrenme yönteminin düz anlatım yöntemine kıyasla rutin olan ve olmayan problem çözmeye etkisi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 83-100.
• Kanak, M., & Pekdogan, S. (2018). Examination of science and mathematics activities in pre-school education. Research in Pedagogy, 8(1), 111-122.
• Karşal, E. (2004). Okul öncesi dönemi çocuklarda müzik yeteneği ve matematik yeteneği ilişkisi ve müzik eğitiminin matematik performansı üzerine etkileri (Doktora tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi'nden edinilmiştir. (Tez No. 148729)
• Kırlar, B. (2006). Okulöncesi eğitim kurumlarına devam eden altı yaş çocuklarına bazı matematiksel kavramları kazandırmada yapılandırılmış yöntem ile geleneksel yöntemin etkililiğinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi'nden edinilmiştir. (Tez No. 241620)
• Kıvılcım, T., & Mertoğlu, E. (2015). Okul öncesi dönem çocuklarına uygulanan müzik eğitimi programının matematik becerileri açısından ilkokula hazır bulunuşluğa etkisi. Hacettepe Journal of Educational Research, 3(1), 1-13.
• Manocha, A., & Narang, D. (2004). Concept development status of rural preschoolers. Journal of Human Ecology, 16(2), 113-118.
• Melhuish, E. C., Sylva, K., Sammons, P., Siraj-Blatchford, I., Taggart, B., Phan, M. B., & Malin, A. (2008). Preschool influences on mathematics achievement. Science, 321(5893), 1161-1162.
• Okur, E., & Akçay, N. O. (2021). Okul öncesi öğretmenlerinin fen eğitiminde kullanılan yöntem ve tekniklere ilişkin görüş ve yeterliklerinin incelenmesi. Uluslararası Eğitim Bilim ve Teknoloji Dergisi, 7(2), 98-115.
• Ölekli Sönmez, N. (2021). 60-72 ay arası çocukların matematik becerilerinin desteklenmesinde duyu temelli matematik eğitimi programının etkisi (Doktora tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi'nden edinilmiştir. (Tez No. 673688)
• Pekince, P., & Avcı, N. (2016). Okul öncesi öğretmenlerinin erken çocukluk matematiği ile ilgili uygulamaları: Etkinlik planlarına nitel bir bakış. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(5), 2391-2408.
• Sezer, T. (2008). Okul öncesi eğitimi alan beş yaş grubu çocuklara sayı ve işlem kavramlarını kazandırmada drama yönteminin etkisinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi'nden edinilmiştir. (Tez No. 216941)
• Tombak, A. (2014). Importance of drama in pre-school education. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 143, 372-378.
• Torun, Ş. (2022). Kanıta dayalı müzik terapisi uygulamalarında müziğin rolü. Anadolu Tıbbı Dergisi, 1(2), 1-12.
• Unutkan, Ö. P. (2007). Okul öncesi dönem çocuklarının matematik becerileri açısından ilköğretime hazır bulunuşluğunun incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(32), 243-254.
• Uyanık, Ö., & Kandır, A. (2010). Okul öncesi dönemde erken akademik beceriler. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 3(2), 118-134.
• Ünal, M., & Kaya, Ö. M. E. (2024). Erken matematik eğitiminde dijital oyunlar. Bitlis Eren Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(1), 32-47.
• Whitehead, B. (2001). The effect of music-intensive intervention on mathematics scores of middle and high school students (Doctoral dissertation). Proquest.com’dan edinilmiştir. (Tez No. 3023878)
• Yalım, N. (2009). 5-6 yaş çocuklarında matemetiksel şekil algısı ve sayı kavramının gelişiminde drama yönteminin etkisi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi'nden edinilmiştir. (Tez No. 234880)
• Yazlık, D. Ö., & Öngören, S. (2018). Okul öncesi öğretmenlerinin matematik etkinliklerine ilişkin görüşlerinin ve sınıf içi uygulamalarının incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 1264-1283.
• Yoshikawa, H., Weiland, C., Brooks-Gunn, J., Burchinal, M. R., Espinosa, L. M., Gormley, W. T., ... & Zaslow, M. J. (2013). Investing in our future: The evidence base on preschool education. Society for Research in Child Development, 1-24.