Bölgesel Ekonomik Dayanıklılık Çerçevesinde Türkiye İBBS Düzey-2 Bölgelerinin Değerlendirilmesi

Year 2022, , 861 - 878, 15.06.2022

Pelin Albayrak Fakıoğlu

https://doi.org/10.35674/kent.979787

Abstract

Küreselleşme ve neoliberalizm ile birlikte ülkelerin kalkınma politikalarında ve bölge planlamalarında farklılıklar oluşmuş, yeni teoriler ve politikalar gündeme gelmiştir. Özellikle neoliberal politikaların yoğun bir şekilde hissedilmeye başlandığı 1970’li yıllardan itibaren bölge planlamasında sırasıyla sürdürülebilirlik, adaptasyon, esneklik gibi birçok kavram üzerinde durulmuş ve bu kavramlar araştırılmaya başlanmıştır. Bölgesel ekonomik dayanıklılık kavramı ise son zamanlarda üzerinde durulan, bölge planlamasına bütüncül bir bakış açısıyla bakmayı ve bu açı üzerinden politikaların geliştirilmesini amaçlayan yeni bir kavramdır. Bölgesel ekonomik dayanıklılık kavramı kısaca; bölgenin, rekabetçi bir pazarda, bir şok ya da etkiden kendini kurtarabilme yeteneği ya da öteki bir bakış açısıyla, bölgenin kalkınma/gelişme yolunda gösterdiği yetenektir. Kavram, halen geliştirilmekte ve değişen dünya dinamikleriyle beraber şekillenmektedir. Bu bağlamda, çalışma kapsamında öncelikle derinlemesine literatür taraması yapılmıştır, ikinci aşamada ise Türkiye’nin İBBS Düzey-2 Bölgeleri’ni kapsayan, 2004-2020 yılları arasında dayanıklılığı etkileyebilecek parametrelere bakılarak bir analiz gerçekleştirilmiştir. Türkiye’nin İBBS Düzey-2 Bölgeleri kapsamında yapılan bu analizde, çalışılan dönem içerisinde belirgin olan 2008/2009 küresel krizi üzerinde durulmuş, bölgelerin resesyondan etkilenme ve resesyon sonrası toparlanma hızları arasında ne denli bağlantı olup olmadığı araştırılmaya çalışılmıştır. Sonuç olarak; krizin niteliğinin, bölgelerin iç/dış dinamiklere bağlılık düzeyinin, bölge gelişmişlik düzeylerinin, ülkelerin bölgesel kalkınma politikaları kapsamında yaptıkları yaptırımların hem krizde hem kriz sonrası toparlanma döneminde bir hayli önemli olduğu görülmüştür.

Keywords

Dayanıklılık, İBBS Bölgeleri, Bölgesel Ekonomik Büyüme, Resesyonist Şoklar, Türkiye

Thanks

Bu çalışmayı hazırlamam konusunda beni cesaretlendiren ve bana ilham olan Yıldız Teknik Üniversitesi, Bölge Planlama Bölümü öğretim üyelerine çok teşekkür ederim.

The Concept of Regional Economic Resilience: An Analysis on the Resilience of NUTS-II Regions ofTurkey

Abstract

With globalization and neoliberalism, development policies and regional plannings of countries have diversified; new theories and policies have come up. In regional planning; especially after the 1970s where the influence of neoliberal policies deepened; emphasis has been put respectively on notions like sustainability, adaptation and flexibility; and these notions have been further explored. The term “regional economic resilience”, however, is a new notion that has been emphasized in more recent years; aims at a holistic regional planning perspective and aims to develop new policies on this perspective. In short, regional economic resilience is; in a competitive market, the ability of a region to elude from a shock or impact, or the ability of a region to keep developing/improving. The notion is still being developed and is taking shape with the changing dynamics of the world. Within this context, in this study; a comprehensive literature study has been conducted, then an analysis on the resilience of Turkey’s NUTS-2 Regions has been made by exploring some presumed parameters between the years 2004 and 2020. In this analysis, the focal point was on the prominent 2008/2009 global crisis; the degree of correlation between the impact of the recession on the regions and the regions’ recovery times were explored. In conclusion; the crisis’ nature, the extent of the regions’ involvement with internal/external dynamics, the development levels of regions, the sanctions enforced by countries regarding their regional development policies have a fair amount of importance; both in crisis and in post crisis recovery times.

Keywords

Resilience, NUTS Regions, Regional Economic Growth, Recessionary Shocks, Turkey

References

• Boratav, K. (2015). Türkiye iktisat tarihi. İmge Kitabevi.
• Boschma, R. (2014). Towards an evolutionary perspective on regional resilience. Regional Studies, 49 (5), 733-751. https://doi.org/10.1080/00343404.2014.959481
• Eraydın, A. (2015). Attributes and characteristics of regional resilience: Defining and measuring the resilience of Turkish Regions. Regional Studies, 50 (4), 600-614. https://doi.org/10.1080/00343404.2015.1034672
• Eraydın, A. (2015). The role of regional policies along with the external and endogenous factors in the resilience of regions. Cambridge Journal of Regions, Economy and Society 2016, 9, 217–234. https://doi.org/10.1093/cjres/rsv026
• Foster, K. A. (2007). Snapping back: What makes regions resilient? National civic review, 96(3), 27–29. https://doi.org/10.1002/ncr.184
• Gültekin, L. (2017). Bölgesel dayanıklılık ve uyum kapasitesi kavramı: Türkiye’de ekonomik krizlerin bölgesel etkileri (Tez No: 459716) [Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=eYBlGUq2zzlweBxbBkml5w&no=RF8LGMhhY9aA5a7nqLIa7Q
• Hill E., Wial H., Wolman H. (2008). Exploring regional economic resilience (Working Paper no. 2008–04). Institute of Urban and Regional Development. https://doi.org/10.13140/RG.2.1.5099.4000
• Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü. (2019). İllerin ve bölgelerin sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralaması araştırması, SEGE-2017 (Kalkınma Ajansı Genel Müdürlüğü Yayını No:3). Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü, T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı. https://www.bebka.org.tr/admin/datas/sayfas/89/sege-2017_1581687211.pdf
• Martin, R. (2012). Regional economic resilience, hysteresis and recessionary shocks. Journal Of Economıc Geography, 12, 1–32. https://doi.org/10.1093/jeg/lbr019
• Martin, R., Sunley, P. (2015). On the notion of regional economic resilience: Conceptualization and explanation. Journal Of Economic Geography, 15, 1–42. https://doi.org/10.1093/jeg/lbu015
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2004-2020). 2004-2020 yılları arası bölgesel istatistikler. https://biruni.tuik.gov.tr/bolgeselistatistik/degiskenleruzerindensorgula.do