SIA Criteria Compliance of Third Bosphorus Bridge(Yavuz Sultan Selim) Social Impact Assistment

Year 2025, Volume: 18 Issue: 1, 318 - 337

Nimet Velioğlu

https://doi.org/10.35674/kent.1485368

Abstract

Social, economic, cultural conditions and living systematics that differ according to these, deepen the human-environment relationship. This relationship brings along human’s tendency to the environment through positive or negative activities. Therefore; determining the impact of politics, law, planning and the implementation conditions of these on the environment and human’s health has become crucial. When the environmental impact of the activities in point are determined, it brings forth the possibility to prevent potential damage on the environment. Various impact evaluation systems exist around the world. In our country, Environmental Impact Assestment (EIA), Strategic Environmental Impact Assestment(SEA), Cumulative Environmental Impact Assestment(CIA) and Social Impact Evaluation (SIA) systems are implemented.
In the process of project permits in our country, there exists legal regulations which enforce EIA, SEA, CIA. However, there is an absence of social impact evaluation enforcement in the project permission process in Turkey. Even though EIA, SEA and CIA are mandatory in legislation and execution, the social impact of these projects are not stressed adequately. Consequently, even in the existence of mandatory EIA, SEA and CIA by Turkish legislation, foreign investors reinforcing credit on politics, programs, plans and projects do not consider these as sufficient and enforce SIA to be included.
There is a lack of standard implementation model to evaluate social impact which could be applied to every project. Due to the weakness and non-existing basic criteria in Turkish legislation on SIA in plans and projects, in this study, the SIA reporting has been prepared by benefiting the social approval criteria and comprehensive studies conducted by certain institutions such as UN, OECD and the World Bank. The sample project bridge, which is the widest bridge in the world with its 52 metre width and “Worlds topmost bridge” in the leaning sling bridge classification with its 322 meter tower height, unites the Asian and European continents to each other. The project with such importance, do not hold EIA, SEA, and CIA reports which evaluates environmental and social impact. The project only holds the SIA report which was conducted in 2013 by international finance institutions and the report was evaluated according to the criteria for social approval. Along with the evaluations on the sample field, suggestions has been set forth for the SIA implementations in Turkey.

Keywords

SIA, Turkiye, Legislation

Üçüncü Boğaz Köprüsü'nün (Yavuz Sultan Selim) Sosyal Etki Kriterlerine Uygunluğu

Abstract

Avrupa Birliği'nin çevre politikası, üye ülkelerin entegrasyonu için gerekli olan bir dizi çevresel unsurun gözetilmesi amacıyla ortaya çıkmıştır. Ortak bir çatı altında toplanan ülkelerin, siyasi ve ekonomik normların yanı sıra çevresel normlarda da entegrasyonu sağlaması gerekmektedir. Türkiye'nin hedefinin Avrupa Birliği'ne üye olmak amacından hareketle bu hedefe ulaşabilmek için birlik mevzuatının Türk hukuku ile uyumlu hale getirilmesi ve uygulanması gerekmektedir. Türkiye'nin AB Müktesebatına Uyum Programı çerçevesinde yasal düzenleme yapılması öngörülen öncelikli alanlardan biri de “Çevre” alanıdır.
Ülkemizde proje izinleri sürecinde ÇED, SÇD, KED'i zorunlu kılan yasal düzenlemeler mevcuttur. Ancak Türkiye'de proje izin sürecinde sosyal etki değerlendirmesinin yaptırımı bulunmamaktadır. Mevzuatta ve uygulamada ÇED, SÇD ve KED zorunlu olmasına rağmen bu projelerin toplumsal etkisi yeterince vurgulanmamaktadır. Sonuç olarak, Türk mevzuatında zorunlu olan ÇED, SÇD ve KED mevcut olsa bile, politika, program, plan ve projelere krediyi güçlendiren yabancı yatırımcılar bunları yeterli görmemekte ve SED'in dahil edilmesini zorunlu kılmaktadır.
Her projeye uygulanabilecek sosyal etkinin değerlendirilmesine yönelik standart bir uygulama modelinin eksikliği ülkemiz için önemlidir. Plan ve projelerde SED ile ilgili Türk mevzuatındaki temel kriterlerin zayıflığı ve mevcut olmaması nedeniyle, bu çalışmada, sosyal onay kriterlerinden ve BM, OECD ve Türkiye gibi bazı kurumların yürüttüğü kapsamlı çalışmalardan faydalanılarak SED raporlaması hazırlanmıştır. Dünya Bankası. 52 metre genişliğiyle dünyanın en geniş köprüsü ve 322 metre kule yüksekliğiyle eğik askılı köprü sınıflandırmasında “Dünyanın en yüksek köprüsü” olan örnek proje köprüsü, Asya ve Avrupa kıtalarını birbirine bağlayan örnek alan üzerinde yapılan değerlendirmelerin yanı sıra Türkiye'deki SED uygulamalarına yönelik önerilerde bulunulmuştur.

Keywords

Sosyal Etki, Mevzuat, Türkiye

References

• A. Aydın, Y. Ö. Türker. (2016). Çevresel Etki Değerlendirme Sürecinde Muafiyetler," İstanbul Barosu Dergisi, vol.90, no.20162, pp.15-40.
• A. Aydın, M. Fanuscu. (1995). Çevresel Etki Değerlendirmesi. İ.Ü Orman Fakültesi Dergisi, vol.45, pp.128-135,
• Barrow, C. (1997). Enviromental and Social Impact Assestment: An Introduction”, Center for Devolopment Studies, University of Wales
• Burdge R, Taylor N (2012). When and Where is Social Impact Assessment Required? Paper prepared for the International Association for Impact Assessment annual meeting, Porto, Portugal,
• Demirel, T, Serdaroğlu Sağ, N (2019). Kentsel Dönüşümde Sosyal Etki Değerlendirmesi: Sümer Mahallesi Kentsel Dönüşüm Projesi, Bartın Orman Fakültesi Dergisi 21(2): 350-368, 15 Ağustos/August, 2019, DOI: 10.24011/ barofd.569896, p-ISSN: 1302-0943 e-ISSN: 1308-5875
• Esteves PM, Franks D, Vanclay F. (2012) . Sosyal etki değerlendirmesi: son teknoloji. Etki Değerlendirme Projesi Değerlendirmesi. 30: 35 – 44. Taylor ve Francis Journal
• Frank Vanclay and Philippe Hanna, Conceptualizing Company Response to Community Protest: Principles to Achieve a Social License to Operate, Land 2019, 8(6), 101; https:// doi.org/10.3390/land8060101
• Frank Vanclay, International Principles For Social Impact Assessment, Impact Assessment and Project Appraisal, 21:1, 5-12, DOI: 10.3152/147154603781766491
• Göksu AF, Akalp S, Özkan M, Candan C, Mutlu E, Akkaya B, Ulubaş A, Zaim E (2015). İstanbul: Kentsel Vizyon Platformu, Erişim adresi: https://kentselstrateji.com/proje/sosyaletki-degerlendirme-rehberi-sed/
• Götzmann N, Vanclay F, Seier F. 2016. Sosyal ve insan hakları etki değerlendirmeleri: birbirlerinden ne öğrenebilirler? Etki Değerlendirme Projesi Değerlendirmesi. 34: 14 – 23. 10.1080/14615517.2015.1096036 [Taylor & Francis Online] , [Web of Science ®]
• Gürtuna O (2016). Giderek artan bir ihtiyaç: Sosyal Etki Değerlendirme çalışmaları. Madencilik Türkiye, 56, 64-68.
• https://equator-principles.com/ [Erişim Tarihi: 14.04.2021]
• https://www.oecd.org/env/country-reviews/42198785.pdf [Erişim Tarihi: 16.04.2021]
• https://www.tr.undp.org/content/turkey/tr/home/sustainable-development-goals.html [Erişim Tarihi: 18.04.2021]
• IFC. 2007. Paydaş katılımı: gelişmekte olan pazarlarda iş yapan şirketler için iyi bir uygulama el kitabı. Washington (DC) : Uluslararası Finans Kurumu. [12 Nisan 2016'da alıntılanmıştır]. Şu adresten edinilebilir: http://www.ifc.org/wps/wcm/connect/938f1a0048855805beacfe6a6515bb18/IFC_StakeholderEngagement.pdf [Google Akademik
• IFC. 2009b. İyi uygulama notu: projeden etkilenen topluluklardan gelen şikâyetlerin ele alınması. Washington (DC) : Uluslararası Finans Kurumu. [12 Nisan 2016'da alıntılanmıştır]. Şu adresten edinilebilir: http://www.ifc.org/wps/wcm/connect/ cbe7b18048855348ae6cfe6a6515bb18/IFC%2BGrievance%2BMechanisms.pdf? MOD=AJPERES&CACHEID=cbe7b18048855348ae6cfe6a6515bb18 [Google Akademik]
• IFC. 2012a. Çevresel ve sosyal sürdürülebilirliğe ilişkin performans standartları. Washington (DC) : Uluslararası Finans Kurumu. [12 Nisan 2016'da alıntılanmıştır]. Şu adresten edinilebilir: http://www.ifc.org/wps/wcm/connect/ c8f524004a73daeca09afdf998895a12/IFC_Performance_Standards.pdf? MOD=AJPERES [Google Akademik]
• IFC. 2012b. Uluslararası finans kuruluşunun kılavuz notları: çevresel ve sosyal sürdürülebilirliğe ilişkin performans standartları. Washington (DC) : Uluslararası Finans Kurumu. [12 Nisan 2016'da alıntılanmıştır].
• Karakitapoğlu EB, Kaya E, Özenirler G (2013). Sosyal Etki Değerlendirme ve Çevre İletişimi, Uluslararası ÇED Kongresi Bildirim Kitabı. S: 151-159. Ankara: Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü
• Kurbanova,M., 2020, Edirne, Bankalarda Çevresel Sürdürülebilirlik Farkındalığı: Uluslararası İnceleme, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Muhasebe Ve Denetim Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi
• Kuzey Marmara Otoyolu (3.Boğaz Köprüsü dâhil) Projesi için Çevresel ve Sosyal Etki Değerlendirmesi (ÇSED) Raporu, Hazırlayan AEKOM, Ankara, 02.08.2021
• Methods of Environmental and Social Impact Assessment Book, Edited By Riki Therivel and Graham Wood, https://doi.org/10.4324/9781315626932, 2017, NewYork
• Pulp Mills on the River Uruguay (Argentina v. Uruguay), Judgment, I.C.J. Reports 2010, s. 14
• Smith E, Vanclay, F,.(2017) The Social Framework for Projects: a conceptual but practical model to assist in assessing, planning and managing the social impacts of projects, Impact Assessment and Project Appraisal, https://doi.org/10.1080/14615517.2016.1271539,2016
• Y. O. Türker, A. Aydın(2023). "Legislative amendments and the environmental impact assessment process in Istanbul," Envıronmental Hazards-Human And Policy Dimensions, vol.22, no.1, pp.51-64,
• Vanclay F (2003). International principles for Social Impact Aassessment. Impact Assessment and ProjectAppraisal, 21:1, 5-12.doi: 10.3152/147154603781766491
• Vanclay F (2012). New Developments in Social Impact Assessment, University of Groningen
• Velioğlu, N. (2021). INSAC Academic Studies on Social and Education Sciences Book, Chapter 5: Implementation Criteria of Social Impact Assessment (SIA) System in Turkey Sy: 101-118