Kadınlarda Ahilik Bilgi Durumu ve Anne-Çocuk Denkleminde Ahilik Yansımaları

Year 2025, Volume: 18 Issue: 3, 1308 - 1322

Halime Aydemir , Muhammed Köstekçi , Fatma Ergün

https://doi.org/10.35674/kent.1496497

Abstract

Bu çalışmanın amacı, kadınlarda ahilik bilgi durumu ve anne çocuk denkleminde ahilik yansımalarının incelenmesidir. Kesitsel tarama niteliğinde bu çalışmanın örneklemini Kırşehir ilinde yaşayan en az bir çocuğu olan 396 anne oluşturmuştur. Araştırmacılar tarafından geliştirilen ve dört bölümden oluşan veri toplama formu kullanılmıştır. Verilerin istatistiksel analizinde tanımlayıcı ve betimsel istatistiksel metotlar kullanılmıştır. Çalışma bulgularına göre kadınların %34.3’ünün üniversite mezunu, % 40.4’ünün herhangi bir işte çalıştığı ve %16.9’unun ise eğitim sektöründe çalıştığı bulunmuştur. Araştırmaya katılan toplam 396 kadının 358’i Ahilik kavramını duyduğunu, 348’si Ahilikte kültürel değerlerin ve 331’i İslami değerlerin var olduğunu bildirmiştir. Ayrıca kadınların 141’i Bacıyan-ı Rum Teşkilatı’nı duyduğunu, 265’i Ahiliğin dünya görüşü ile uyumlu olduğunu ifade etmişlerdir. Toplam 294 kadın ise Ahiliğin eğitim olarak uygulanmasını gerektiğini belirtmişlerdir. Araştırma sonucuna göre Kırşehir ilinde yaşayan kadınların çoğunluğu Ahilik ve Ahilik ile ilgili değerler hakkında bilgi sahibi oldukları belirlenmiştir. Genç yaştaki annelerde anne-çocuk ilişkilerinde Ahilik etkisinin daha fazla görüldüğü sonucuna varıldı. Ayrıca anne çocuk ahilik ilişkisi soruları ile ilgili yapılan geçerlilik ve güvenirlik çalışmaları sonucunda 5 sorudan oluşan tek faktörlü Anne Çocuk Ahilik İlişkisi Ölçeği elde edilmiştir. Geçerlilik ve güvenirlik analizi sonuçlarına göre ölçeğin tek boyutlu geçerli ve güvenirliği sağladığı ve bir ölçme aracı olduğu tespit edilmiştir.

Keywords

Ahilik, Anne, Çocuk, Bilgi Düzeyi, Bacıyan-ı Rum, Kırşehir

Thanks

Çalışmaya katılan annelere teşekkür ederiz.

Akhism Knowledge Status in Women and the Reflections of Akhism in the Mother-Child Equation

Abstract

The aim of this study is to investigate the knowledge of Akhism among women and the reflection of Akhism in the mother-child equation. The sample of this cross-sectional survey study consisted of 396 mothers with at least one child living in Kırşehir province. A four-section data collection form developed by the researchers was used. Descriptive and descriptive statistical methods were used in the statistical analysis of the data. According to the results of the study, 34.3% of the women were university graduates, 40.4% were employed in any occupation and 16.9% were employed in the education sector. Of the 396 women who participated in the study, 358 reported that they had heard of the concept of Ahi, 348 reported that there were cultural values in Ahi and 331 reported that there were Islamic values in Ahi. In addition, 141 of the women said that they had heard of the Bacıyan-ı Rum organisation and 265 of them said that Akhism was compatible with their world view. A total of 294 women said that Akhism should be introduced as an education. According to the results of the research, it was found that the majority of women living in Kırşehir province have knowledge about Akhism and values related to Akhism. It was concluded that the influence of Ahi on mother-child relationships was more evident among young mothers. In addition, as a result of the validity and reliability studies of the mother-child relationship questions, a single-factor Mother-Child Relationship Scale consisting of 5 questions was obtained. According to the results of the validity and reliability analysis, the scale was found to be unidimensional.

Keywords

Akhism, Mother, Child, Level of Knowledge, Bacıyan-ı Rum, Kırşehir

References

• Abay Alyüz, S.B. (2022). Ahilik ve Bacıyan-ı Rum ile sosyal hizmetin temel fonksiyonları açısından karşılaştırılması. Bayburt Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Dergisi, 5(10), 39-51.
• Bayram, M. (2008). Fatma Bacı ve Bacıyân-ı Rum (Anadolu Bacıları Teşkilatı). Nüve Kültür Merkezi Yayınları. 3, 62-63.
• Acar, G. (2009). Tarikatlarda kadının konumuna sosyolojik bir bakış (Mevlevilik ve Bektaşilik açısından bir değerlendirme), Yüksek lisans Tezi. Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü. Sivas.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2012). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri SPSS uygulamalı, Sakarya Yayıncılık. Sakarya.
• Ayre, C. ve Scally A.J. (2014). Critical values for Lawshe’s content validity ratio: revisiting the original methods of calculation. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 47(1), 79-86.
• Bakır, S. (2014). Bir eğitim kurumu olarak Ahilik ve Hülya Taş’ın “Günümüz Bursa esnafında Ahilik kültüründen izler”adlı eseri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 3(1), 406-415.
• Barkan, Ö.L. (1942). Osmanlı İmparatorluğunda bir iskân ve kolonizasyon metodu olarak vakıflar ve temlikler I: İstilâ devirlerinin kolonizatör Türk Dervişleri ve Zâviyeler. Vakıflar Dergisi, 2, 279-386.
• Çağatay, N. (1974). Bir Türk Kurumu olan Ahilik. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi.
• Çoban, M. (2018). Değerler eğitimi ve Ahîlik ilkeleri. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(1), 87-102.
• Döğüş, S. (2015). Kadın Alplardan Bacıyân-ı Rum’a (Anadolu Bacıları Teşkilatı); Türklerde kadının siyasi ve sosyal mevkii. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(1), 127-150.
• Duman, T. (2012). II. Uluslararası Ahilik Sempozyumu Bildiriler I. Cilt, Ahi Evran Üniversitesi Ahilik Kültürünü Araştırma ve Uygulama Merkezi, Kırşehir.
• Durak, Y.İ. ve Yücel, D.A. (2010). Ahiliğin sosyo-ekonomik etkileri ve günümüze yansımaları. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(2), 151-168.
• Kalaycı, Ş. (2016). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Asil Yayın Dağıtım. Ankara.
• Karasar, N. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Nobel Yayınları. Ankara.
• Karasar, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemi. (26.baskı). Ankara Nobel Yayınevi. Ankara.
• Kart, M. ve Çalışkan, N. (2019). Ahilik ve iletişim: Nitel bir çalışma. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1), 93-111.
• Köken, A.H. ve Örnek Büken, N. (2018). XIII. Yüzyılda güçlü bir toplumun gelişmesine katkı sunan Fatma Bacı ve dünyanın ilk kadın örgütlerinden: Bacıyân-ı Rûm (Anadolu Bacılar Teşkilatı). Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi, 8(2), 113-119.
• Lawshe, C.H. (1975). A quantitative approach to content validity. Personnel Psychology, 28(4), 563-575.
• Marjorie, A.P. (1997). Nonparametric statistic for health care research: Statistic for small samples and unusual distributions. Sage Public. London.
• Özdamar, K. (2016). Eğitim, sağlık ve davranış bilimlerinde ölçek ve test geliştirme yapısal eşitlik modellemesi IBM SPSS, IBM AMOS ve MINITAB uygulamalı. Nisan Kitabevi. Eskişehir.
• Özlük, E. (2019). Orta çağ İslam dünyasına iz bırakan müslüman kadınlar, Yüksek Lisans Tezi. Tokat Gazi Osmanpaşa Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Tokat.
• Şemşek, V. (2020). Osmanlı döneminde kadının yeri üzerine. International Journal of Social And Humanities Sciences, 4(3), 191-200.
• Temizer, N. (2022). 19. yüzyılda batıda ve Osmanlı’da kadının sosyal ve ekonomik hayattaki yeri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Kadın ve Aile Araştırmaları Dergisi, 2(1), 51-70.
• Yeşil, R. ve Kart, M. (2018). Değer eğitimi modeli olarak ahilik. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(3), 161-177.
• Yeşil, R. ve Kart, M. (2019). Müslüman Türk medeniyeti inşasında bir sivil toplum kuruluşu olarak Ahilik. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(3): 2462-2483
• Yeşil, R., Kart, M. ve Aslandelen, M. (2020). Ahilik ve değer eğitimi modeli “Adem”. Çizgi Kitabevi.