Kent Kapanları ve Kuşatılmış Mahallere Yönelen Kentsel Şiddet

Year 2025, Volume: 18 Issue: 3, 1457 - 1475

Muhammed Ferit Duman

https://doi.org/10.35674/kent.1539364

Abstract

19. yüzyıldan beri kentleşme makro ve mikro ölçeklerde hız kesmeden devam etmektedir. Harvey karmaşık toplumsal etkileşimlerle mekânın unsurları arasındaki ilişkiyi anlayabilmemizi sağlayacak kavramlara olan ihtiyacı vurgular. Jacobs’un ifade ettiği gibi bu değişimleri sıradan insanlar tarafından kavramsallaştırılamasalar bile fark edilebilmektedir. Bu nedenle alan çalışmaları yeni kavramsallaştırmalar için fırsatlar sunmaktadır. Bu çalışma 2018 yılında gerçekleştirdiğim bir alan çalışması sırasında sıradan insanların karmaşık toplumsal etkileşimlerle mekânın unsurları arasındaki ilişki sürecinde fark ettikleri kentsel/toplumsal değişimin bir yönünün akademik olarak kavramsallaştırma çabasını içermektedir. Bu kavramsallaştırmalar; ı) Kent kapanları ve ıı) kuşatılan mahallelere yönelen kentsel şiddettir.
Çalışma kent kapanları ve kuşatılan mahalleler yönelik kentsel şiddet kavramlarının tarihsel süreç içindeki anlamlarını çıkarmaya ve yorumlamaya çalışmaktadır. Bu nedenle çalışmaya rehberlik eden bakış açısı yapılandırmacılıktır. Araştırmanın amacı ise tarihsel süreç içinde kent kapanları ve kuşatılan mahalleler yönelik kentsel şiddet kavramlarının anlamlı bir tanıma sahip olup olmayacağının betimlenmesi, açıklaması ve keşfedilmesidir. Bu nedenle çalışma nitel bir durum çalışmasıdır. Araştırmanın veri toplama tekniği, süreç analizi yapılacağından dolayı, doküman incelemesidir. Çalışmada öncelikle kavramsal çerçeve olarak kentleşme, kuramsal çerçeve olarak kentleşme süreci işlenmektedir. Ardından literatür kent kapanları ve kuşatılan mahallelere yönelik kentsel şiddet kavramlarını bağlamında analiz edilmektedir. Çalışmanın sonunda kent kapanları ve kentsel şiddet kavramlarına ilişkin çalışmanın çerçevesini oluşturan varsayımların kent literatürü içinde anlamlı yere oturabileceği anlaşılmaktadır. Fakat bu bağlamda daha fazla kuramsal ve alan çalışmasına ihtiyaç duyulmaktadır

Keywords

Sosyal değişim, kent, kentleşme, kentsel şiddet, kent kapanları

Ethical Statement

Ethics Committee Permission: In this article, ethics committee approval is not required, and a consent form affirming that a wet-signed ethics committee decision is not necessary has been added to the article process files on the system.

Supporting Institution

There is no financial support in the study.

City Snares and Urban Violence Directed at Besieged Neighborhoods

Abstract

Since the nineteenth century, urbanization has continued at macro and minor scales without letup. Harvey emphasizes the need of the terms which will ensure for us to understand the connection between the elements of environment and complicated social interactions. As Jacob states, these changes can be noticed by ordinary people even if they can’t be conceptualized. Therefore, field studies offer opportunities for new conceptualizations. This study includes the effort of conceptualizing a part of urban/social change which ordinary people notice in the process of connection between the elements of environment and complicated social interactions during the field study I ran in 2018 academically. These concepts are, 1-) City snares and 2-) Urban violence directed at besieged neighborhoods.
This study tries to commentate and make sense out of the terms of city snares and urban violence directed at besieged neighborhoods in the historical process. Therefore, the standpoint which guides the study is Constructivism. The purpose of this study is to be descriptive, explorative and explanative of whether the terms of city snares and urban violence directed at besieged neighborhoods in the historical process have meaningful definitions or not. Hence, this study is a qualitative case study. Data gathering technique of the study is document analysis because there is analysis of the process. In the study, urbanization as conceptual work and the duration of urbanization as hypothetical framework are processed primarily. Subsequently, the terms of city snares and urban violence directed at besieged neighborhoods are analyzed with the context of literature. In the end of the study, it is understood that the hypotheses that build up the frame of the study about the terms of city snares and urban violence can make sense in the city literature. However, more theoretical and field studies are needed in this context

Keywords

Social change, city, urbanization, urban violence, city snares

References

• Alptekin, M. Y. (2014). Şehir Mekân ve Kentsel Dönüşüm, Doğu Batı Dergisi, (67), 35-63.
• Aslan, H. (2019). Sosyal Bir Hak Olarak Sosyal Hizmet. B. Yıldırım (Ed.) İnsan Hakları ve Sosyal Hizmet içinde (123-139). Erzurum: Atatürk Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Yayını.
• Bartu, A. (2001). Kentsel Ayrı(şı)m: İstanbul’daki Yeni Yerleşimler ve Kemer Country Örneği. F. Gümüşoğlu (Ed.). 21. Yüzyıl Karşısında Kent ve İnsan içinde (145-149). İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Bayhan, V. (2014). Yaşa(yama)dığımız Şehir, Doğu BatI Dergisi, Şehir Yazıları 2:(68), 211-235.
• Benevolo, L. (1995). Avrupa Tarihinde Kentler, (N. Nirven Çev.). İstanbul: Alfa Yayıncılık.
• Bilgenoğlu, A. (2020). Sömürgeler Çağında Kralın Tacındaki Elmas: Hindistan’ın İngiliz Sömürgeciliğindeki Yeri ve Önemi. Akademik Platform İslami AraştIrmalar Dergisi (4/3), 271-290.
• Bookchin, M. (2014). Kentsiz Kentleşme, (B. Özyalçın Çev.). İstanbul: Sümer Yayınları.
• Bulut, N. (2009). Sanayi Devriminden Küreselleşmeye Sosyal Haklar, İstanbul: Oniki Levha Yayınları.
• Canatan K. (2017). Batı Kenti, A. Köksal (Ed.) Kent Sosyolojisi içinde (79-99). İstanbul: Çizgi Kitapevi.
• Castells M. & İnce M. (2006). Manuel Castells’le Söyleşiler. (E. Kılıç Çev.). İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Danış, D. (2001). İstanbul’da Uydu Yerleşmelerin Yaygınlaşması: Başakşehir Örneği, F. Gümüşoğlu (Haz.). 21. Yüzyıl Karşısında Kent ve İnsan içinde (151-161). İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Davis, M. (2006). Gecekondu Gezegeni, (G. Koca Çev.), İstanbul: Metis Yayınları.
• Duman, M. F. (2023). Suç Habitatı ve Suçlu Gençlik Habitusu. Ankara. Nobel Yayınevi.
• Ertürk, R., Okan O. (2001). Batı Kenti ve Nüfus, Haz. Firdevs Gümüşoğlu, F. Gümüşoğlu (Haz.). 21. Yüzyıl Karşısında Kent ve İnsan içinde (53-73). İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Engels, F. (1997). İngiltere'de Emekçi Sınıfının Durumu, (Y. Fincancı Çev.). Ankara: Sol Yayınları.
• Ersin, K., Güliz, E., Firdevs, G., (2001). Mübeccel Kıray'la Söyleşi, F. Gümüşoğlu (Haz.). 21. Yüzyıl Karşısında Kent ve İnsan içinde (15-34). İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Europe Urban Charter 1, (1992). Retrieved from http://www.migm.gov.tr/kurumlar/migm.gov.tr/AVRUPA- KONSEYI/KentSart-1.pdf 29.09.2021 (Erişim Tarihi: 29.09.2021).
• Europe Urban Charter 2, (2008). Retrieved from http://www.migm.gov.tr/kurumlar/migm.gov.tr/AVRUPA-KONSEYI/AvrupaKentselSarti-2.pdf (Erişim Tarihi: 29.09.2021)
• Genim, S. (2014). Şehir ve Şehir Yaşantısı Üzerine, Doğu BatI Dergisi, (68), 55- 79.
• Göney, S. (2017). Şehir Coğrafyası 1, İstanbul: Beta Yayınları.
• Harvey, D. (1997). Postmodernliğin Durumu. (S. Savran Çev.). İstanbul: Metis Yayınları
• Harvey, D. (2008). Umut Mekanları. (Z. Kambetti Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Harvey, D. (2013). Sosyal adalet ve şehir. (M. Moralı Çev.). İstanbul. Metis yayınları.
• Jacobs, J. (2011). Büyük Amerikan Şehirlerinin Ölümü ve Yaşamı, (B. Doğan Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Karp, D. A., Stone, G, P., Yoels, W, C., Dempsey, N. P. (2015). Being Urban A Sociology of City Life. Denver: Praeger.
• Kazgan, G. (2001). İstanbul’da Bir Gecekondu Mahallesi: Kuştepe, F. Gümüşoğlu (Haz.). 21. Yüzyıl Karşısında Kent ve İnsan içinde (115-121). İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Keleş, R. & Ünsal A. (1982). Kent ve Siyasal Şiddet, Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Yayınları No:507.
• Keleş, R. (1993). Kentleşme Politikası. Ankara: İmge Kitapevi.
• Keleşoğlu, F. ve Yıldız, R. (2021). Çokkültürcü Sosyal Hizmet Uygulaması ve Eklektik Perspektif, Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (9), 193-202.
• Kıray, M. (2003). Kentleşme YazIları. İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Law To Protect Family And Prevent Violence Against Women, (2012). Retrieved from https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6284.pdf
• Lefebvre, H. (2018). Şehir Hakkı. (I. Ergüden Çev.). İstanbul: Sel Yayıncılık
• Lefebvre, H. (2019). Kentsel Devrim, (S. Sezer Çev.). İstanbul: Sel Yayınları.
• Lipman, P. (2011). The New Political Economy of Urban Education. London: Routledge.
• Martindale, D. (2000). Şehir Kuramı, A. Ahmet (Edi.) Şehir ve Cemiyet içinde (35-101), İstanbul: İz Yayıncılık.
• Mellor, J. R. (2007). Urban Sociology and Urbanized Society, London: Routledge And Kegan Paul.
• Mumford, L. (2007). Tarih Boyunca Kent, (G. Koca & T. Tosun Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Nacak, İ. (2017). Kent Sosyolojisinde Temel Kavramlar, A. Köksal (Edi.). Kent Sosyolojisi, içinde (99-119). İstanbul: Çizgi Kitapevi.
• Pirenne, H. (2013). Orta çağ Avrupa’sının Ekonomik ve Sosyal Tarihi, (U. Kocabaşoğlu Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Reader, J. (2007). Şehirler. (F. B. Karlıdağ Çev.). İstanbul: YKY Yayınları.
• Park, R. E., Burgess E. W. (1984). The City, Chicago: The Unıversıty Of Chicago Press.
• Saunders, P. (2013). Sosyal Teori Kent Sosyolojisi, (S. Doğrugetir Çev.). İstanbul: İdeal Yayıncılık.
• Sennett, R. (2010). Kamusal İnsanın Çöküşü, (S. Durak & A. Yılmaz Çev.). Üçüncü Basım, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Sennett, R. (2008). Ten ve Taş, (T. Birkan Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Sert, D. Ş. (2016). Uluslararası Göç Yazımında Bütünleyici Bir Kurama Doğru. S. Gülfer, İ. Öner & N. Aslı Şirin Öner (Der.). Küreselleşme Işığında Göç Kavramlar, Tartışmalar içinde (29-47) İstanbul: İletişim Yayınları.
• Sert, Ö. (2014). Izgara Plan Uygarlık; Kent Tarihi, Uygarlık Tarihi Yazımı ve Akdeniz’de Uluslararası Güç Mücadelesi, Doğu Batı Dergisi, (68), 25- 55.
• Şan K. M., Akyiğit, H. (2014). Şehir, kimlik ve mekânsal ayrışma, T. Hasan & N. Nureddin (Der.). Şehir Üzerine Düşünceler 1. içinde (145-172) İstanbul: Esenler Belediyesi.
• Şentürk, M. (2017). Kentsel Dönüşümün Sosyolojisi, A. Köksal (Ed.) Kent Sosyolojisi, içinde (377-392). İstanbul: Çizgi Kitapevi.
• Şentürk, Ü. (2014). Mekân Sadece Mekân Değildir, Kentsel Mekânın Yeni Tezahürleri. Doğu BatI Dergisi, (67), 85-107.
• Taş, L., (2017). Kentsel Eşitsizlikler. A. Köksal (Ed.) Kent Sosyolojisi, içinde (395). Kent Sosyolojisi. İstanbul: Çizgi Kitapevi.
• Tartanoğlu, Ş. (2014). Sosyal Dışlanma, T. Aysen & A. Yusuf (Ed.) Sosyal Politika içinde (270-278). 5. Baskı, İstanbul: Dora Yayıncılık.
• Tekeli, İ., Gülöksüz Y.& Okyay T. (1976). Gecekondulu Dolmuşlu İşportalI Şehir, İstanbul: Cem Yayınevi.
• The World Bank. (n.d.). Urban population (% of total population). Retrieved from https://data.worldbank.org/indicator/SP.URB.TOTL.IN.ZS
• The World Bank. (2020). World bank open data. Retrieved from https://data.worldbank.org/
• U.N. Human Development Report. (2019). Retrieved from https://hdr.undp.org/content/human-development-report-2019
• Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2005). Sosyal Bilimlerde N Nitel AraştIrma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Kitapevi.