A Xeriscape Landscape Design: The Case of Nefes Park

Year 2025, Volume: 18 Issue: 5, 3002 - 3027, 19.09.2025

Gülbin Çetinkale Demirkan , İpek Turhan Eren , Ruziye Adem

https://doi.org/10.35674/kent.1679234

Abstract

Global warming and various environmental challenges have led to a decline in accessible freshwater resources and have made it increasing difficulty to reach existing supplies, posing critical issues worldwide. Although awareness of water conservation has grown in recent years, water use for irrigating green spaces remains unnecessarily high. Protecting water resources is therefore vital, in the planning and design of urban landscapes. In this context, adopting the “Xeriscape” approach—which encourages the efficient and sustainable use of water in landscape areas—has gained importance. This study presents a landscape design that combines xeriscaping principles with the philosophical framework of Feng Shui. The proposed site is a designated urban park in the central district of Niğde, Turkey, located in a dry to semi-arid climate zone. The xeriscape landscape design will be implemented in a 1,500 m² public park area. Surrounded by schools, hospitals, shopping centers, a cemetery, and residential areas, the park sits within a densely populated urban setting, highlighting its high level of human interaction and daily use. The site design was developed using AutoCAD, SketchUp, and Lumion software following the collection of environmental data pertaining to the area. The primary objective of this study is to draw attention to drought risks and promote water-conscious landscape practices suited to arid climates. By prioritizing low water-use plant species and efficient irrigation techniques, the design seeks to encourage sustainable water management in urban green areas. Integrating Feng Shui principles, aims to enhance the spatial harmony and and overall user experience of the park, offering a holistic design nd replicable modell for future urban landscape projects.

Keywords

Feng Shui Philosophy , Climate Change , Xeriscape , Landscape Design , Effective Use of Water

Bir Kurakçıl Peyzaj Tasarımı: Nefes Park Örneği

Abstract

Küresel ısınma ve çeşitli çevresel sorunlar sonucunda, erişilebilir tatlı su kaynaklarının azalması ve mevcut kaynaklara ulaşımın giderek zorlaşması, dünya genelinde kritik bir sorun haline gelmiştir. Son yıllarda suyun korunmasına yönelik farkındalık artsa da yeşil alan sulamasında aşırı su tüketimi yaygın şekilde devam etmektedir. Su kaynaklarının korunması, özellikle peyzaj planlama ve tasarım süreçlerinde hayati bir önem taşımaktadır. Bu bağlamda peyzaj alanlarında suyun etkin ve sürdürülebilir kullanımını teşvik eden “Kurakçıl Peyzaj” (Xeriscape) yaklaşımının uygulanması giderek daha fazla önem kazanmaktadır. Bu çalışma, Feng Shui felsefi çerçevesiyle bütünleştirilmiş kurakçıl peyzaj ilkelerine dayalı bir peyzaj tasarımı önermektedir. Seçilen proje alanı, Türkiye’nin Niğde ili merkez ilçesinde yer alan imar planında kent parkı olarak ayrılmış bir bölgedir. Kurakçıl peyzaj tasarımının yapılacağı alan 1500 m2 büyüklüğünde bir park alanıdır. Alan; eğitim kurumları, sağlık tesisleri, ticaret merkezleri, mezarlıklar ve konut alanları gibi yoğun kent işlevleriyle çevrilidir ve bu durum, insan etkinliğinin ve peyzajla etkileşimin yüksek düzeyde olduğunu göstermektedir. Alan ile ilgili çevresel verilerin toplanması ile Autocad, Sketchup ve Lumion programları kullanılarak alan tasarımı yapılmıştır. Çalışmanın temel amacı, kurak-yarı kurak iklim kuşağında kuraklık koşullarına dikkat çekmek ve su bilincine dayalı peyzaj uygulamalarını teşvik etmektir. Düşük su tüketimli bitki seçimi ve verimli sulama stratejilerini vurgulayan Kurakçıl Peyzaj yaklaşımı benimsenerek, önerilen tasarımın kentsel yeşil alanlarda sürdürülebilir su yönetimine dair toplumsal farkındalık oluşturması hedeflenmektedir. Bu çalışma ile Feng Shui ilkelerinin entegrasyonu yoluyla projenin mekânsal uyum ve deneyim kalitesini artırması, gelecekteki kent parkı düzenlemeleri için bütüncül bir tasarım modeli sunması amaçlanmaktadır.

Keywords

Feng-Shui Felsefesi* , İklim Değişikliği , Kurakçıl Peyzaj Yaklaşımı , Peyzaj Tasarımı , Suyun Etkin Kullanım.

References

• Abacıoğlu Gitmiş, E. (2021). Kurakçıl peyzaj düzenlemelerine bir tasarım önerisi: Aliya İzzetbegoviç Parkı örneği. Turkish Journal of Forest Science, 5(1), 214–232. https://doi.org/10.32328/turkjforsci.878844
• Akat Saraçoğlu, Ö. (2021). Sulama uygulamaları. H. Akat & İ. Yokaş (Eds.), Pratik tarım uygulamaları içinde (s. 362–397). Efil Yayınevi.
• Akat Saraçoğlu, Ö. (2023, September 15–17). Scrutinizing ornamental plants in some parks in terms of xeriscape within the sustainable landscape applications: The case of Ortaca District of Muğla Province [Conference session]. V. International Turkic World Congress on Science and Engineering, Bishkek, Kyrgyzstan.
• Akat Saraçoğlu, Ö. ve Çakar, H. (2023a). Muğla tuzcul alanlardaki kurakçıl peyzaj çalışmalarında kullanılabilecek çim türleri. A. M. Bozdoğan ve N. Y. Bozdoğan (Ed.), Ziraat, orman ve su ürünleri alanında akademik araştırma ve derlemeler içinde (s. 161-188). Platanus Yayınevi.
• Akat Saraçoğlu, Ö. ve Çakar, H. (2023b). Kurakçıl peyzaj (Xeriscape) uygulamalarında kullanılan sulama sistemlerinin irdelenmesi. K. Özrenk (Ed.), Ziraat ve orman ve su ürünleri alanında uluslararası araştırma ve değerlendirmeler içinde (s. 254-281). Serüven Yayınevi
• Akat, H., Şahin, O., Demirkan, G.Ç. ve Saraçoğlu, A.Ö. (2017). Süs bitkileri üretim teknikleri, Efil Yayınevi.
• Akat, H. ve Çöp, S. (2019, 8-10 Nisan). Muğla sıtkı koçman üniversitesi yerleşkesinin yeşil alanlarının "xeriscape" yaklaşımı (kurakçıl peyzaj) açısından değerlendirilmesi (Bildiri sunumu). International congress on agriculture and forestry research, Marmaris.
• Akgedik, S.A., Akat, H. ve Çetinkale Demirkan G. (2025). Köyceğiz kulak mesire alanı örneğinde su etkin uygulamaların irdelenmesi. Bahçe, 54(Özel Sayı (1)), 183-191. https://doi.org/10.53471/bahce.1539319.
• Akkemik, Ü. (2020). Türkiye’nin bütün ağaçları ve çalıları, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Aklanoğlu, F. (2009). Geleneksel yerleşmelerin sürdürülebilirliği ve ekolojik tasarım: konya- sille örneği. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi.
• Altan, T. (2000). Doğal bitki örtüsü. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları.
• Baykan, N.M. ve Birişçi, T. (2013, 6-9 Mayıs). Ege üniversitesi ziraat fakültesi bahçesi örneğinde sürdürülebilir peyzaj tasarımı yaklaşımıyla xeriscape (Bildiri sunumu). 5. Süs Bitkileri Kongresi, Yalova.
• Bayramoğlu, E. (2016). Sürdürülebilir peyzaj düzenleme yaklaşımı: ktü kanuni kampüsü’nün xeriscape açısından değerlendirilmesi. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 17(2), 119-127. https://doi.org/10.17474/acuofd.66592
• Bramble, C. (2003). Architect’s guide to feng shui: exploding the myth, Architectural Press.
• Collins, T. K., (2006). Batılılar için feng shui: doğal çevrenizde denge, uyum ve başarı yaratmak, Dharma Yayınları.
• Çakar, H. ve Akat Saraçoğlu, Ö. (2024). Çatı bahçelerinde kurakçıl peyzaj yaklaşımının değerlendirilmesi. Murat Özyavuz (Ed.), Peyzaj Mimarlığı Kitabı içinde (s. 20-41). Yaz Yayınları
• Çakar, H., Akat Saraçoğlu, Ö. ve Akat, H. (2018). (2018, 28-30 Haziran). Xeriscape yaklaşımı ile kurak ortamda sürdürülebilir peyzaj: ege üniversitesi bayındır myo bahçesi örneği. [Bildiri sunumu]. Uluslararası kentleşme ve çevre sorunları sempozyumu: değişim/dönüşüm/özgünlük, Eskişehir.
• Çakıroğlu, G. (2011). Peyzaj tasarımında su tasarrufuna yönelik güncel uygulamaların irdelenmesi İstanbul örneği. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi.
• Çalbak, S. (2014). Feng shui yardımıyla bahçe tasarımı, http://www.dekorasyonfikri.com/2014/02/bahce-tasarimi.html (Erişim Tarihi: 20.01.2025)
• Çeliker, A. (2013). Philosophical questioning of architecture with an emphasis on feng shui, Ph.D. Thesis, Eastern Mediterranean University.
• Çetinkale Demirkan G. ve Akat H. (2017, 16-18 Kasım). Kurak bölgelerde su etkin peyzaj düzenlemeleri yaklaşımıyla ‘xeriscape’. (Bildiri sunumu). 3Rd ASM International congress of agriculture and environment., Antalya-Türkiye.
• Çetinkale Demirkan, G. ve Akat, H. (2024). Suyun sürdürülebilir kullanımı kapsamında kurakçıl peyzaj yaklaşımı değerlendirmeleri. Gülbin Çetinkale Demirkan (Ed.,), Mimarlık, planlama ve tasarımda güncel yaklaşımlar içinde (s.87-105), Bidge Yayınevi.
• Çınar, H. ve Ay Ak, B.R. (2024). Topkapı saray bahçelerinin kurakçıl peyzaj açısından irdelenmesi. İdeal Kent, 45(16/2024-3), 1435-1465. https://doi.org/10.31198/idealkent.1486641
• Çiftçi, H.Ç. ve Gümüş, K. (2022, 23-24 Haziran). Niğde ili rüzgâr karakteristiğinin belirlenmesi. IV. Uluslararası türk dünyası fen bilimleri ve mühendislik kongresi, Niğde, Türkiye.
• Çorbacı Ö.L. ve Ekren E. (2022). Kentsel Açık yeşil alanların kurakçıl peyzaj açısından değerlendirilmesi: Ankara altınpark örneği. Peyzaj Araştırmaları ve Uygulamaları Dergisi, 4(1), 1-11. https://doi.org/10.56629/paud.1137410
• Çorbacı, Ö.L. ve Özyavuz M. (2024). Kentsel açık yeşil alanlarda kurakçıl peyzaj (xeriscape) çalışmaları, K. İnce (Ed.), Kentsel yeşil alanların sürdürülebilir yönetimi içinde (s. 109-171). İksad Yayınevi.
• Çorbacı, Ö.L. ve Oğuztürk, T. (2024, 8-10 Kasım). Malçlamanın kurakçıl peyzajdaki önemi, rize kenti örneği. (Bildiri sunumu). Karadeniz 17. uluslararası uygulamalı bilimler kongresi, Rize Türkiye.
• Çorbacı, Ö.L., Özyavuz, M. ve Yazgan, M.E. (2011). Peyzaj mimarlığında suyun akıllı kullanımı: Xeriscape, Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 4(1), 25-31.
• Çorbacı, Ö.L., Yazgan, M.E. ve Özyavuz, M. (2017). Kurakçıl peyzaj (xeriscape) ve uygulamaları. Karakayalar Matbaa.
• Çöp, S. ve Akat, H. (2021). Kurakçıl peyzaj çalışmalarında bitkisel uygulamalar: Muğla-sarıgerme halk plajı örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 12(2), 263–277. https://doi.org/10.29048/makufebed.934101
• Demirkan Çetinkale, G. (2020). University student’s use of campus open and green spaces and their satisfaction. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 57(1), 39-52. https://doi.org/10.20289/zfdergi.587277
• Erdoğan, E. ve Erdinç, L. (2009). “Peyzaj tasarımı ve feng-shui”. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 6(3), 291-301.
• Eroğlu, E. ve Acar, C. (2009). Trabzon ve yakın çevresi bazı yayla alanlarındaki alpin bitkiler ve peyzaj mimarlığı çalışmalarında kullanım potansiyelleri. Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Ormancılık Dergisi, 5(1), 42-59.
• Genç, G. (2006). Peyzaj tasarım elemanlarının enerji korumaya etkisi (Yüksek lisans tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi.
• Gök, M. (2023). Niğde ilinde jeomorfolojik birimlere göre arazi bölünüşü ve tarımsal arazi kullanımı. İKSAD Yayınevi.
• Hale, G. (2002). The practical encyclopedia of feng shui, Lorenz Books.
• Hassamancıoğlu, V.M., Yılmaz Vural, G., Çelik, A. ve Erdoğdu, S. (2025). Evaluation of the suitability of urban open green spaces for xeriscape design concept: the case of Tokat city. Research in Agricultural Sciences, 56(1), 50-65. https://doi.org/10.17097/agricultureatauni.1508760
• İlhan, Ö., Akat, H. ve Akat Saraçoğlu, Ö. (2024a). Kurakçıl peyzaja dönüşüm projesi kapsamında gerçekleştirilen bitkisel uygulamalar: Muğla-Ortaca ilçesi örneği. International Journal of Social and Humanities Sciences Research, 11(104), 570-582. https://doi.org/10.5281/zenodo.10775371
• İlhan, Ö. (2023). Muğla ili ortaca ilçesindeki kültür parkın kurakçıl peyzaj (xeriscape) tasarım ilkelerine göre dönüşümü (Yüksek Lisans Tezi). Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi.
• İlhan, Ö., Akat, H. ve Akat Saraçoğlu, Ö. (2024b). Muğla ili Ortaca ilçesindeki kültür parkın kurakçıl peyzaj açısından irdelenmesi. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(4), 1754-1774. https://doi.org/10.47495/okufbed.1411072
• Karaca, E. ve Kuşvuran, A. (2012). Çankırı kenti peyzaj düzenlemelerinde kullanılan bazı bitkilerin kurakçıl peyzaj açısından değerlendirilmesi. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, 5(2), 19-24
• Kaylı, A. ve Güneş Gölbey, A. (2020). Xeriscape applications as green infrastructure and green building component. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 57(2), 303-311 https://doi.org/10.20289/zfdergi.669799
• Kavuran, D. ve Yılmaz, R. (2022). Kurakçıl peyzaj çalışmalarında uygun bitki türü seçimi: Süleymanpaşa, Tekirdağ örneği. Peyzaj, Eğitim, Bilim, Kültür ve Sanat Dergisi, 4(2), 69-91. https://doi.org/10.53784/peyzaj.1167964
• Keleş, R. (1998). Kentbilim terimleri sözlüğü. İmge Kitabevi.
• Korkut, A., Kiper, T. ve Topal, Ü.T. (2017). Kentsel peyzaj tasarımda ekolojik yaklaşımlar. Artium Dergisi, 5(1), 14-26.
• Lawler, J. ve Ziegler, H. (2004). Feng-shui your garden. John Wiley & Sons Yayinevi.
• Lehmann, S. (2010). Green urbanism: Formulating a series of holistic principles. Sustainability, 2(4), 839-871.
• Mahmut, M. ve Barış, M.E. (2012). Çin bahçesi ve çin bahçe sanatı. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 14(22), 47-52.
• Mamıkoğlu, N. (2021). Türkiye’nin ağaçları ve çalıları. Kırmızı Kedi Yayınevi.
• Mak, Y.M. ve Ng, S.T. (2005). The art and science of feng shui-a study on architects’ perception. Building and Environment, 40(3), 427-434. https://doi.org/10.1016/j.buildenv.2004.07.016
• McHarg, I. (1969). Design with nature. The Natural History Press.
• Memen, R. (2011). Benefits of vaastu & feng shui. V&S Publishers.
• Netigma, 2025. Niğde belediyesi web tabanlı yazılım geliştirme programı. https://keos.nigde.bel.tr/BELNET/LoginFW/Login.aspx?ReturnUrl=https%3A%2F%2Fkeos.nigde.bel.tr%2Fbelnet%2FAbout.aspx (Erişim Tarihi: 14.02.2025)
• Oğuztürk, G.E. ve Bayramoğlu, E. (2020). Kurakçıl peyzaj açısından Rize sahil parkının incelenmesi. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 10(21), 13-24. https://doi.org/10.16950/iujad.733326
• Önder, S. ve Polat, A.T. (2009, 16-18 Haziran). Yeşil alan uygulamalarında su tasarrufuna yönelik olarak sukkulent yer örtücü bitki türlerinden yararlanma (Bildiri sunumu). 1. Ulusal kuraklık ve çölleşme sempozyumu, 16-18 Haziran, Konya, Türkiye.
• Öztürk, K. (2002). Küresel iklim değişikliği ve Türkiye’ye olası etkileri. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1), 47-65.
• Roberts, S. (2004). Fast feng shui for prosperity: 8 steps on the path to abundance. Lotus Pond Press.
• Taşkın, Ö., Somuncu, M. ve Çapar, G. (2022, 12-14 Ekim). İklim değişikliğinin Türkiye’de su kaynakları ve tarım sektörüne etkileri üzerine bir değerlendirme. Uluslararası coğrafya sempozyumu. Ankara Türkiye.
• Tırnakçı, A. ve Aklıbaşında, M. (2023). Doğal bitki türlerinin kentsel alanlardaki bitkisel tasarımlarda kullanımı. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 24(1), 167-177. https://doi.org/10.17474/artvinofd.1150603
• Ufacık, O.E. (2024). Sürdürülebilir kentleşme üzerine bir araştırma. Kent Akademisi Dergisi 17 (Sürdürülebilir İnsani Kalkınma ve Kent Özel Sayısı), 17-29. https://doi.org/10.35674/kent.1507784
• Uzun, S. ve Aydın, A. (2019, 11-13 Ekim). Enerji etkin peyzaj tasarımında bitkilerin kullanımı (Bildiri sunumu). 2. Erasmus uluslararası akademik araştırmalar sempozyumu, Paris Fransa.
• Ünsal, T. ve Çelik Çanga, A. (2023). Evaluation of Tokat city park in terms of xeriscape design approaches. Uluslararası Peyzaj Mimarlığı Araştırmaları Dergisi, 7(1), 54-74.
• Wade, G.L., Midcap, J.T., Coder, K.D., Landry, G.W., Tyson, A.W. ve Neal Jr, W. (2010). Xeriscape: A guide to developing a water-wise landscape. https://openscholar.uga.edu/record/22900?v=pdf (Erişim Tarihi: 20.02.2025).
• Webster, R. (2000). 101 feng-shui tips for the home. Kitap Matbaacılık.
• Webster, R. (2002). Feng-shui for apartment living. Melisa Matbaacılık.
• Welsh, D.F., Welch, W.C. ve Duble, R.L. (2007). Xeriscape landscape water conservation. Texas FARMER Collection.
• Xu, P. (1990). Feng-shui: a model for landscape analysis (Yüksek lisans tezi). Harvard Universitesi.
• Yalçınkaya, N.M. (2021). Covid-19 küresel salgını sürecinde sağlık personellerini hedef alan iyileştirici bahçelerin önem ve önceliği. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 23(3), 733-741. https://doi.org/10.24011/barofd.961187
• Yazgan, M.E. ve Özyavuz, M. (2008). Xeriscape (kuru peyzaj) peyzaj mimarlığında yeni bir sistem (Yayınlanmamış Ders Notları), Ankara.