HRİSİTYANLIKTA MONOFİZİT VE DİYOFİZİT KRİSTOLOJİNİN KONSİLLER AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Year 2020, Volume: 6 Issue: 24, 389 - 413, 20.09.2020

Sedat Altunkanat

Abstract

Hıristiyanlık doğu menşeli bir din olmasına rağmen batı medeniyetinin inşasında önemli rol oynamaktır. Dinlere genel olarak baktığımızda, doğdukları coğrafyaları ve kültürleri şekillendirmişlerdir. Aynı zamanda dinler doğduğu ve geliştiği coğrafya ve kültürlerden de etkilenmişlerdir. Hıristiyanlık doğduğu coğrafya ve kül-türden daha çok geliştiği coğrafya ve kültürden etkilenmiştir. Hıristiyanlık, Batı’ya doğru ilerledikçe eski kültürlerden özellikle de pagan dininden etkilenerek Teslis’e yaklaşmış, Doğu’daki ilerlemesinde ise nispeten aslını korumuştur. Bu gelişmenin temel etkeni Hıristiyanlığın misyonerlik faaliyetlerden kaynaklı mı, kendi peygamberleri ve kutsal metinleri midir? Yoksa karşılamış olduğu kültürlerin ve siyasi atmosferin Hıristiyanlık için daha elverişli bir ortam olmasından dolayı mıdır? Söz konusu sorular ışığında Hıristiyanlığın inanç sisteminin bu tarihsel süreçte nasıl bir tekâmül geçirdiği makalemizin içeriğini oluşturacaktır. Hıristiyanlığın ilk dönemlerinden II. Vatikan Konsiline kadar Monofizit (mia/fisis=birleşik tabiat) ve Diyofizit (dio/fisis=çift tabiat) Kristoloji tartışmaları devam etmekte ve günümüze kadar da bu tartışmaların yansımaları devam etmektedir. Biz bu makalemizde, Hı-ristiyanlık tarihi kadar eski olan bu teolojik tartışmaların arka plandaki tartışma nedenleri ve sonuçlarını Konsiller bağlamında izah etmeye çalışacağız.

Keywords

Monofizit, Diyofizit, Kristoloji, Krode

EVALUATION OF MONOPHYSITIS AND DIOPHSITIS CRYPTOLOGY IN CHRISTIANITY IN TERM OF COUNCILS

Abstract

Though Christianity is an eastern based religion, it played a significant role in the construction of western civilizations. When we look at religions in general, we see that religions developed by shaping the geographies and cultures where they were born. However, as Christianity progressed towards the West, it was influenced by ancient cultures and approached Teslis, while preserving its origins in the East rel-atively. Does the main tenet of this development arise from the missionary activities of Christianity, its prophets and scriptures? Or is it because the cultures and political atmosphere it meets are more favorable in the environment of Christianity? In the light of such questions, how the belief system of Christianity evolved in this historical process will constitute the content of our article. From the first periods of Christianity to the 2nd Vatican Council period, Monofizite (mia / fisis = unified nature) and Diophysite (dio / fisis = dual nature) discussions on Crystallogy have continued and the reflections of these discussions even continue today. In this article, we will try to explain the background causes and effects of these theological debates, which are as old as the history of Christianity, within the context of the Councils.

References

• Albayrak, K. (2005). İznik Konsili ve Öncesinde ve Sonrasında Heretik Hıristiyan Akımları, Uluslararası İznik Sempozyumu, İznik
• .......................(1997). Keldaniler ve Nasturiler, Vadi Yayınları, Ankara, 1997
• Atiya, Aziz S. (2005). Doğu Hıristiyanlığı, Çev. Nurettin Hiçyakmaz, Doz Yayınları, I. Bas. İstanbul
• Aydın, F.(2010). Maksimus The Confessor Diyotelit.Kristoloji, Sakarya Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt.12 Say.22, 2010
• Aykıt, D. A. (2013). Etiyopya Kilisesi, Ayışığıkitapları, İstanbul
• Baş, B.(2000). Monoteist Hıristiyanlık Yorumu: Aryüsçülük Mezhebi, Divan Dergisi İlmi Araştırmalar Dergisi, Bilim Sanat Vakfı Yayınları, Süreli Yayın,Yıl.5, Say.9, İstanbul
• Çoban, B.Z. (2013), Doğu Kiliseleri ve Monofizitizm, Mihel ve Nihal İnanç Kültür ve Mitoloji Araştırmaları Dergisi, Cilt, 10, Mayıs-Ağustos
• Çelik, M. (1987), Süryani Kilisesi Tarihi, Yaylacılık Matbaası, İstanbul,1987
• Darcan, H. (2013) Athanasıus ve İznik Konsili, Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt. XV, Say.28, 2013
• Dvornik, F.(1990), Konsiller Tarihi İznik’ten II. Vatikan’a, Çev. Soeur Jean-Marie O.P.(Fransızcaya çeviren), Çev. Mehmet Aydın, Türk Tarih Kurumu, Ankara, 1990
• Eroğlu, A. H. (1999). Doğu Batı Kiliselerinin Ayrılış Sebepleri, Dini Araştırmalar Dergisi, Eylül-Aralık, Cilt.2, Say.5
• Gündüz, Ş. (2001) Pavlus Hıristiyanlığın Mimarı, Ankara Okulu, Ankara,
• Kaçar, T.(2003). Ebionitler’den Ariüs’a: Eskiçağ Doğu Hıristiyanlığında İsa Teoloji Tartışmaları, AÜİFD, Cilt XLIV(2003), Say.2
• ---------- (2002). Kilise Konsillerinin Siyasallaşması Örneği, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt.2/1
• Kutsal Kitap (2001). Eski ve Yeni Anlaşma, Kitabı Mukaddes Şirketi, Ohan Matbaacılık LTD.ŞTİ, I. Bas., İstanbul
• Michel, T. (1992). Hıristiyan Tanrı Bilimine Giriş, Ohan Basımevi, İstanbul
• Schoeps, H.J. (2012), Yahudi-Hıristiyanlığı, Çev. Ekrem Sarıkçıoğlu, İz Yayıncılık, II. Baskı, İstanbul
• Tarakcı, M. (2010). Nestorius ve Krisitolojisi, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt. 19 Say, Bursa
• Turgut, R. (2013). Donatist Kilise Ayrılığı Nasıl Başladı?, II. Türkiye, Lisansüstü Çalışmalar Kongresi Bildiriler Kitabı IV, Mayıs, Bursa
• Tümer, G-Küçük A. (1993). Dinler Tarihi, Ocak Yayınları, II. Bas., Ankara
• Yıldırım, M.,(2005). Yunanistan ve Ortodoks Kilisesi, Azizandaç Yayınları, Ankara
• Yalduz, A.(2003). Kosillerin Hıristiyanlık Tarihindeki Yeri ve İznik Konsili, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, Cilt,12, Say.2, Bursa