TÜRK FINDIĞININ ULUSLARARASI REKABET GÜCÜ: M.PORTER’IN DIAMOND ELMAS MODELİNE GÖRE BİR DEĞERLENDİRME

Year 2017, Issue: 11, 129 - 149, 01.10.2017

Sadettin Gültekin

Abstract

Bir ulusun rekabet gücü uluslararası karşılaştırmalarda kullanılan önemli bir göstergedir. Rekabet gücü çok sayıda sosyo-ekonomik kriterin birlikte belirlediği kapsamlı bir hesaplama yöntemine göre bulunmaktadır. Uluslararası ticarette, rekabet gücü yüksek uluslar kaynaklarını daha etkin ve verimli kullanmakta, halkına daha yüksek bir refah düzeyi sunabilmektedir. Bu nedenle, uluslararası ticarette rekabet gücünü yükseltmek önemli bir ölçüt ve hedef haline gelmiştir. Rekabet gücü işletme, endüstri veya ülke açısından hesaplanabilir. Bu şekilde yapılan çalışmalar, mevcut durumun tespiti ve alınabilecek önlemler açısından önem taşımaktadır. Bu çalışmada, Karadeniz Bölgesi boyunca yayılış gösteren ve bölge ekonomisinde önemli bir gelir kaynağı oluşturan Fındık ürününün dış ticarette rekabet gücünü etkileyen unsurlar ele alınmaktadır. Bu kapsamda, Dünya fındık üretiminin %70 ve ihracatının %85’ini karşılayan Türkiye’nin fındık ihracatından daha yüksek pay alabilmesi için gerekli olan rekabet gücü kavramı değişik açılardan incelenmektedir. Çalışmada ayrıca Michael Porter tarafından geliştirilen diamond elmas modeline göre Türk Fındığının rekabetçilik analizi yapılmaktadır.

Keywords

Rekabet gücü, kümelenme, değer zinciri, elmas kümelenmesi analizi

INTERNATIONAL COMPETITIVE POWER OF TURKEY’S HAZELNUT: AN EVALUATION ACCORDING TO M. PORTER’S DIAMOND MODEL

Abstract

A nation's competitiveness is an important indicator used in international comparisons. Competitiveness is based on a comprehensive method of calculation, in which many socio-economic criteria are jointly determined. In international trade, highly competitive nations can use the international resources more effectively and efficiently and to offer a higher level of prosperity to its people. For this reason, raising the competitive power in international trade has become an important criterion and target. Competitiveness can be calculated in terms of business, industry or country. The work done in this way is important in terms of the determination of the current situation and the precautions to be taken. In this study, the factors that affect the competitive power of Turkey’s Hazelnut product at the foreign trade, which spread throughout the Black Sea Region and constitute an important source of income in the regional economy, are discussed. Within this scope, the concept of competitiveness required for Turkey, which meets 70% of world hazelnut production and 85% of its exports, can get a higher share from hazelnut exports is examined from different angles. The study also analyzes the competitiveness of the Turkey’s hazelnut based on the diamond model developed by Michael Porter.

Keywords

Competitive power, clustering, value chain, diamond clustering analysis

References

• Baraz, Barış. (2017). Rekabet Yönetimi. www.barisbaraz.com. Erişim Tarihi: 16.11.2017.
• Council on Competitiveness, (2017). Cluster-BasedStrategiesforGrowing StateEcono- mies, NationalGovernorsAssociation, Council on Coempetitivenes.
• Demiryürek, Kürşat. (2016). Organik Tarım ve Ekonomisi. DOKAP Yayını, Giresun, 2016.
• Eraslan, İ. Hakkı ve Abdulmecit Karataş, Hüseyin Kaya. (2007). Türk Plastik Sektörü- nün Rekabetçilik Analizi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl 6, Sayı 11. Bahar 2007/2, s. 203-219.
• Giresun Sanayi ve Ticaret Odası, Giresun Sosyo-Ekonomik Envanter, 2016.
• Gökmenoğlu, Seyid Muharrem, Mustafa AKAL ve Remzi ALTUNIŞIK (2012). Ulusal Rekabet Gücünü Belirleyen Faktörler Üzerine Değerlendirmeler. Rekabet Dergisi, 2012, 13(4): 3-43.
• Gültekin, Sadettin; (2006). Dış Ticarette Verimlilik ve Rekabet Gücü, Kalkınmada Anahtar Verimlilik Dergisi, MPM Yayını, Temmuz 2006, 18/211, s.16-17).
• Gültekin, Sadettin; (2011). Küreselleşme Çağında Dış Ticarette Rekabet İçin Küme- lenme Stratejisi: Tarım Kümelenmesi Gerekliliği. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (22) 2011/2: 29-40.
• Gültekin, Sadettin; (2015). Etik Yönetim Yolsuzluk ve Yoksulluk İlişkisi Üzerine Bir İnceleme, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 7(14), 399-422.
• Gürpınar, Koray ve Mustafa Sandıkçı. (2008). Ulusların Rekabetçilik Analizinde Mic- hael E. Porter’ın Elmas Modeli Yaklaşımı: Türkiye’deki Bazı Endüstrilerdeki Uy- gulanabilirliğinin ve Sonuçlarının Araştırılması, Selçuk Üniversitesi İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, s.105-125.
• Koç, Murat ve Onur Başar Özbozkurt (2014). Ulusların Rekabet Üstünlüğü ve Elmas Modeli Üzerine Bir Değerlendirme. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, Cilt 2, Sayı 3, ss.85-91.
• Pınar, Ali Haluk (2014). Küresel Rekabetçilik Açısından AB ve Türkiye ile İlgili Bazı Karşılaştırmalar. Türkiye- AB İlişkileri, Yeni Gündem. Ankara Üniversitesi Jean Monnet Kürsüsü Konferanslar Dizisi 2013-2014. Editör: Belgin AKÇAY, Seçkin Yayıcılık-Ankara.
• Porter, M. E. (1990). The Competitive Advantage of Nations. The Free Pres. New York
• Porter, Michael E. (1998). Clusters and the New Economics of Competition. Harvard Business Review, November- December 1998.
• Tonkal, Mert Cihan ve Murat Caner TESTİK (2012). Küresel Rekabet Edebilirlikte Kü- melenme, Anahtar Dergisi, MPM Yayını, Mayıs 2012 sayısı.
• WEF (World Economic Forum); (2016). Global Competitiveness Report, Erişim Tarihi: 15.11.2017
• www. Reports. weforum.org/ global_ competitiveness_report_2017-2018 . Erişim Tari- hi: 15.11.2017
• www.imd.org/wcc/world-competitiveness-center-rankings/World-competitiveness- yearbook-ranking/#F Erişim Tarihi: 15.11.2017
• www.fortuneturkey.com/Fortune 500 Türkiye Listesi. Erişim Tarihi: 20.11.2017
• www.weforum.org/docs/ GCR2017-2018/05 Full Report/ The Global Competitiveness Report.pdf Erişim Tarihi: 15.11.2017
• www.zmo.org.tr/genel/bizden_detay.php?kod=26370&tipi=17&sube=0 Erişim Tarihi: 19.11.2017
• www.ferrero.com.tr Erişim Tarihi: 20.11.2017
• www.progida.com.tr Erişim Tarihi: 20.11.2017
• www.stelliferi.com.tr Erişim Tarihi: 19.11.2017
• www.doka.org.tr Erişim Tarihi: 15.09.2017