MESLEK YÜKSEKOKULU ÖĞRENCİLERİNİN TÜKETİCİ EĞİTİMİ İLE TÜKETİCİ HAKLARI BİLİNÇ DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ :SELÇUK ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ

Year 2017, Issue: 8, 315 - 333, 01.04.2017

Gülden Gök Erdal Yörük

Abstract

Çalışma Konya Selçuk Üniversitesi kampüs alanı içinde bulunan Sosyal Bilimler, Sağlık Bilimleri ve Teknik Bilimler Meslek Yüksekokullarında okuyan öğrencilerin, tüketici eğitimi ile tüketici hakları bilinç düzeylerinin araştırılması ve bu bilinç düzeylerinin kız ve erkek öğrenciler üzerinde etkisinin saptanması amacına yöneliktir. Çalışma her okuldan rastgele seçilen 100 er öğrenci olmak üzere toplamda 300 öğrenciyle yüz yüze anket yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. Çalışmada, SPSS 17 paket programı kullanılmış ve verilerin değerlendirilmesinde, frekans dağılımı, kikare, t test, Anova, regresyon ve korelasyon analiz yöntemlerinden yararlanılmıştır. Çalışma sonucunda elde edilen verilere göre; öğrencilerin tüketici hakları bilinç düzeyleri %57 olarak bulunmuş, kız ve erkek öğrencilerin bilinç düzeyleri arasında anlamlı bir fark bulunamamış ve öğrencilerin %35 inin alışveriş öncesi piyasa araştırması yapmaya olumlu baktıkları görülmüştür.

Keywords

Tüketici Davranışı, Tüketici Bilinci, Tüketici Eğitimi

A STUDY ON KNOWLEDGE LEVEL OF VOCATIONAL HIGH SCHOOL STUDENDTS ABOUT CONSUMER RIGHTS: SELÇUK UNIVERSTY EXAMPLE

Abstract

The aim of this study was to examine the knowledge level of the students of vocational high schools in Konya Selçuk University Campus, namely Vocational High School of Social Sciences, Vocational High School of Health Sciences and Vocational High School of Technical Sciences about consumer rights and responsibilities, consumer behaviours, and consumer training. The study also examined possible differences between male and female students on that subject. Participants of this study were 100 students of Social Sciences, 100 students of Health Sciences and 100 students of Technical Sciences Vocational High School, totally 304 students. In this study, consumer consciousness point of every students and average level of them %57 have been calculated as to 10 questions of the survey. Although consumer consciousness difference between male and female consumers was calculated as %3, it is not meaningful as to ki square test. On the other hand, as to the faculties of the vocational school, it was found that there is a meaningful difference between student’s consumer consciousness. By analysing consumer behaviours of the students, it is revealed that only 35% of the consumers make market investigation before buying and those who don’t make market investigation don’t have habits to make plan before buying. In addition to this results, buying factor models for male and female students have been set by analysing related items of the survey.

Keywords

Consumer Rights And Responsibilities, Consumer Behaviours, Consumer Training

References

• Akipek, Ş., (1996), “Batı Ülkelerinde ve Avrupa Birliği’nde Tüketicinin
• Korunması” Türkiye’de Tüketicinin Korunması Perspektifler, TES-AR Yayınları, No:18, s.21-29, Ankara
• Altunışık,R.,&Mert,K.,&Nart,M.,(2004). Türkiye’de Tüketiciyi Koruma Faaliyetleri: Tüketici Algılarına Yönelik Bir Saha Çalışması
• http://www.ilkokuma.com/ belir
• li_gun/tuketici_haklari.pdf 12.1.2017
• Ali, P.,& Anderson,M.,E.,&McRae,H.C.,& Ramsay,I.,(2014), “Consumer Rights Awareness Of Young Australians” Socıal Scıence Researchh Network, Competition and Consumer Law Journal, Vol. 22, No. 2, pp. 126-150, November
• http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2520332 E.T.12.09.2016
• Aslan,Y.,(2015). “6502 Sayılı Kanuna Göre Tüketici Hukuku,Ekin Yayınevi,5. Baskı,Bursa
• Babaoğul, M. (2007). Ankara: Tüketici Yazıları, Hacettepe Üniversitesi Hastaneleri Basımevi
• Bauman, Z., (2001). Journal of Consumer Culture, vol. 1, 1: pp. 9-29. First Published Mar 1
• Montaigne, M. ( 1993 ) ESSAIS, Cilt. 1, trans. MA Screech. Harmondsworth:Penguin
• Bayhan ,V.,(2011). Tüketim Toplumunda Bireyin Ontolojik Mottosu: Tüketiyorum Öyleyse Va- rım,Sosyoloji Konfreransları Dergisi, Sayı:43 http://www.journals.istanbul.edu.tr/ iu- soskon/article/view/1023011361 E.T.27.01.2017
• Baykan,R.,(2005), Tüketici Hukuku Mevzuata İlişkin Yorum-Eleştiri-Öneri,Güncelleştirilmiş 2. Baskı, , İstanbul Ticaret Odası Yayın No : 2005-41
• Canan, A,Y., & Zümrüt,E., Çevre Bilinçli Tüketiciler,Akdeniz University Faculty of Economics & Administrative Sciences Faculty Journal / Akdeniz Universitesi Iktisadi ve Idari Bi- limler Fakultesi Dergisi. kas2005, Vol. 5 Issue 10, p238-263. 26p.
• Chan, R.,Y.,K., & Lau, L.,B.,Y., (2000). Antecedents of Green Purchases: A Survey in China. Jo- urnal of Marketing, 17(14), 338-357.
• Day, S.G. & Aaker, D.A.,(1997). A Guide to Consumerism: What is it, where did come from, and where is it going? Marketing Management, 6(1).
• Deryal, Y.,&Korkmaz,Y.,(2015).Tüketici Hukuku,Ders Kitabı,Adalet Yayınevi,3.Baskı,Ankara.
• DPT(1994).Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Planı Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Tüketici Politika- ları,Ankara
• Ede, F.O. ve Calcıch, S.E. (1999), “African Amarican Consumerism: An Exploratory Analysis and Clasification”, American Business Review, 17 (1):113-122.
• Erdinç, T. (2011). “Tüketicinin Korunmasına İlişkin Haklarla İlgili Anayasal ve Yasal Düzenle- melerin Nitelikleri ve Anayasada Almaları Gereken Yerler” Akademik Bakış Dergisi, Sayı:25, Temmuz-Ağustos.
• Ersoy, S.,&Nazik, H., (2006). Ergenlerde Tuketicilik Bilinç Düzeyi Üzerine Bir
• İnceleme. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (16): 313-328.
• Ertürk,S., (1975): Eğitimde Proğram Geliştirme, Eğitim Dergisi, Ankara.
• Gökdeniz,İ.,&Durukan,T.,& Bozacı,İ.,(2012). “Müşterinin Firmaya Şikâyet Etme Eğilimini Etki- leyen Bireysel Faktörler Üzerine Uygulamalı Bir Çalışma”Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,C.4,S.1,ISSN 1308-7525,s.1-20.
• Göle, Celal (1983). Ticaret Hukuku Açısından Aldatıcı Reklâmlara Karşı Tüketicinin Korunması, Ankara: Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayınları.
• Hiram C. Barksdale & William R. Darden(1972). Consumer Attitudes Toward Marketing and Consumerism. Journal of Marketing, Vol. 36, No. 4 (Oct., 1972), pp. 28-35
• Karalar,R., (2001). Genel İşletme. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi
• Kayalı, F.(2008). “Tüketicinin Korunması Ve Tüketici Hakları Konusundaki Bilgi Düzeyinin Tüketicinin Korunmasındaki Rolü”Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İş- letme Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir.
• Karaman Kepenekçi, Y. & Ökdem, M. (2013). İlköğretim hayat bilgisi ve sosyal bilgiler ders kitaplarında tüketici hakları. İlköğretim Online, 12 (3), 674-686.
• McGougall, G.,H.,G.,(1993). The Green Movement in Canada: Implications
• for Marketing Strategy. Journal of International Consumer, Marketing, 5(3), 69-87.
• Odabaşı, Y. (2006). Tüketim kültürü ( Üçüncü Baskı). İstanbul: Sistem Yayınları.
• OECD (2009), Promoting Consumer Education: Trends, Policies and Good Practices, OECD,Paris.www.oecd.org/document/47/0,3343,en_2649_34267_42279215_1_1_1_1,00.h tml
• Ottman, J., (1992). Sometimes Consumers Will Pay More to Go Green. Marketing News, July 6, 16.
• Polat,H., Ünişen,A.,(2016). ” Ebeveyn Görüşlerine Göre Hayat Bilgisi Eğitimini Almış Çocukla- rının Bilinçli Tüketici Olma Durumları”, Eğitimde Kuram ve Uygulama , Journal of Theory and Practice in Education, ISSN: 1304-9496, 2016, 12(3), 670-694.
• Ross, J.,(1964). Income Analysis and Policy, Mc Graw Hill Book Company: New-York, United States of America
• Salzman, J., (1991). Green Labels for Consumers. OECD Observer, 169, April/May, 28-30.
• Şahin,A.,&Kor,Ö.,(2009).Mersinde Yaşayan TüketicilerinTüketici Hakları Konusundaki Bilinç Düzeylerini Etkileyen Faktörleri İnceleyen Bir Araştırma, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Anadolu Unıversıty Journal Of Socıal Scıences Cilt/Vol.: 9 - Sayı/No:2 :105–126.
• Tüketici Hakları, Tüketici Bülteni,(1994). TSE yayınları,Yıl 7 S.69 Ank.Nisan (Rapor ve Hukuki metinler Kapsamında) http://frc.ch/wp content/uploads/2010/10/03_1Droits%20et%20 devoirs%20du%20consommateur.pdf
• TSE Tüketici Bülteni, Ekim 2002 ,Yıl:14 sayı:171
• Tüketici Konseyi, http://tuketiciler.org/tuketici-konseyi-yonetmeligi/
• Tokol,T.,(1977). Pazarlama Açısından Tüketicinin Korunması Sorunu, Bursa İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Yayınları, No:23. Yargıçoğlu Mastbaası, Ankara
• TÜPADEM, http://www.tupadem.hacettepe.edu.tr/evrenseltuketicihaklari.php 18.12.2016
• Ünal,H.,&Babaoğlu,A.,(2015). “Spor Tüketicilerinin Bilinçli Tüketicilik Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma”İnternational Journal Of Human Sciences ISSN: 1300-5134 Vo- lum:11,Issue:1Year:2014).
• Üner, S.,&Acars., &Vaizoğlu, S.,& Al,A., &Simavlı,H.,& Maunsour,N.,& El-Hatou,H.,& Nepre- vista,E.,& Kayıkcıoğlu,E., &Güler,Ç(2007).“ Lise Öğrencilerinin Tüketici Hakları Konu- sunda Bilgi ve Tutumlarının Değerlendirmesi” Toplum Hekimliği Bülteni, Cilt 26, Sayı 2, Mayıs-Ağustos 2007, s.16-2
• Varadajaran,P.,R.,&Bharadwaj,G.,S.,&Thirunarayana,N.,P.,(1994). https://www.academia.edu/14561623/Executives_attitudes_ toward_consumerism_and_marketing_An_exploration_of_theoretical_and_emperical_l inkages_in_an_industrializing_country
• Zend, J.P. & Muraly, D.(2011). “Extent of Consumer Awareness Towards fraudulent Practice used by the sellers of Household Appliance, 239 (9-12), Indian Journal of Marketing, 23- 27.
• Wasik, J.,(1992). Green Marketing: Marketing is Confusing, but Patience,Will Pay Off. Marke- ting News, 26(24), 16-17.
• http://tuketiciler.org/tuketici-konseyi-yonetmeligi/
• http://tuketiciler.org/ab-evrensel-tuketici-haklari-bildirgesi/
• http://www.tukdes.org/
• http://www.tusoder.org.tr/?gclid=COv1keztx9ECFU6NGwodNI4K4A
• http://www.tusoder.org.tr/kategori/yazilar/
• http://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/T%C3%BCketici%20Haklar%C4% B1.pdf http://www.tahavi.com/tarih/048.html http://www.tapdk.gov.tr/tuketici_korunmasi_hakkinda_kanun.pdf http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.587de2fa4990e9. 74610826 https://www.wikipedia.org/ http://dspace.balikesir.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/123456789/1989/F%C3%BCsun_Kaya l%C4%B1.pdf?sequence=1&isAllowed=y http://dergipark.ulakbim.gov.tr/iusoskon/article/viewFile/1023011361/1023010621 http://shodhganga.inflibnet.ac.in/handle/10603/13130
• http://iibfdergi.aksaray.edu.tr/index.php/asuiibfd/article/view/63/70
• http://www.tukcev.org.tr/images/uploads/tukcev_arastirma_raporu_1.pdf 19.01.2017
• www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6502.doc
• https://tr.scribd.com/doc/7319524/Consumer-Protection-Act
• http://www.oecd.org/sti/consumer/promotingconsumereducationtrendspoliciesandgoodpractic es.htm 27.01.2017
• https://data.oecd.org/
• http://tuketiciler.org/ab-evrensel-tuketici-haklari-bildirgesi/
• htt http://www.tupadem.hacettepe.edu.tr/evrenseltuketicihaklari.php
• p://tuketiciler.org/ab-evrensel-tuketici-haklari-bildirgesi/.