ÖLME MEKÂNLARI VE ÖLÜMÜN KURUMSALLAŞMASINA DAİR KAVRAMSAL BİR İNCELEME

Year 2021, Volume: 7 Issue: 27, 313 - 326, 25.06.2021

Selma Doğanalp Çoban Ramazan Erdem

Abstract

Ölüm her geçen gün hayatımızın bir gerçeği, yaşamımızın bir parçası olmaktan çıkarılarak tabu bir alan olmaya doğru yol almaktadır. Modern tıbbın ve sekü-lerleşmenin de tetiklediği bu durum ölümün nerede, ne zaman, nasıl ve ne şekilde geçekleşeceğinden, gerçekleştikten sonra neler yapılması gerektiğine dair tüm aşamaları etkisi altına almaktadır. Bu etki sonucunda ise ölüm geçmişte olduğu gibi dört duvar arasında kişinin yuvası olarak tanımladığı kendi yatağının, yorganının olduğu ev ortamından, hiç bilmediği ve çok çeşitli uyaranların olduğu hastane ortamına taşınmıştır. Burada ölümün ve ölme mekânlarının ciddi bir değişime uğ-radığı ve hastanelere taşındığı söylenebilmektedir. Hastanelere taşınan ölümün kurumsal bir olguya evrilmesi de burada başlamaktadır. Ölümün kurumsallaşması, bireyin ölüm öncesi ve ölüm sonrası süreçlerinin belirli bir çerçevede belirli bir kalıplar doğrultusunda gerçekleşmesi olarak tanımlanabilir. Ölümün kurumsal-laşmasında toplumdaki diğer tüm hizmetler gibi ölüm öncesi ve sonrası hizmet-lerde artık bir takım resmi süreçlerden geçerek kimi zaman devlet kimi zaman ise özel sektör eliyle gerçekleşmektedir. Bu çalışmada, toplumun değişen dinamikle-rinden biri olan ölümün modern tıpla birlikte ne şekilde bir değişikliğe uğradığı kapsamlı bir şekilde ele alınarak modern tıbbın ölüm üzerindeki etkileri, ölme mekânları ve ölümün kurumsallaşmasından detaylı olarak bahsedilmiştir. Ölme mekânları ve ölümün kurumsallaşması hakkında teorik bilgilerin verildiği bu ça-lışma gelecekteki çalışmalara da katkı sağlayabilecektir.

Keywords

Modern tıp, ölme mekânları, ölüm, ölümün kurumsallaşması.

A CONCEPTUAL REVIEW ON INSTITUTIONALIZATION OF DEATH AND PLACES OF DEATH

Abstract

Death is a fact of our lives, and is not a part of our lives, and is sent towards a taboo field. This situation, which is triggered by modern medicine and secularization, is to influence all the stages of where, when, how and how death will take place, and what should be done after it has occurred. In this domain of influence, death was transferred from the home environment with its own bed and quilt, which he defined as a nest between four walls, to the environment of a wide variety of stimuli that he never knew. Here, it can be said that death and places of dying have undergone a serious change and moved to hospitals. The evolution of death taken to hospitals into an institutional phenomenon begins here. Within a certain framework of institutionalization of death, pre-mortem and post-mortem processes of the individual, certain patterns may be ambiguous. In the other institutionalization of death, in the other institutionalization of the society, pre and post-death services are now carried out by the state and sometimes by the private sector through some official processes. In this case, although death, which is one of the changing dynamics of death, has undergone a change with modern medicine, modern medicine's death, dying options and institutionalization of death are mentioned in more detail in modern medicine. This study, in which theoretical promise is given about the institutionalization of dying and death, may contribute to future studies.

Keywords

Death, modern medicine, institutionalization of death, places of death.

References

• Aries, P. (1991). Batılının Ölüm Karşısındaki Tavırları (Çev.: Mehmet Ali Kılıçbay). Ankara: Gece Yayınları.
• Arney, W.R. and Bergen, B.J. (1984). Medicine and the Management of Living. ABD: University of Chicago Press.
• Artun, E. (2016). Çukurova ve Kıbrıs Halk Kültüründe Ölümü Algılama. Folklor/Edebiyat, 22 (85), 9-22.
• Babaoğlu, H. (2014). https://www.sabah.com.tr/yazarlar/babaoglu/2014/10/05/bayram-notlari-paylasmak (Erişim Tarihi. 8.11.2020).
• Baudrillard, J. (2012). İmkânsız Takas (Çev.: Ayşegül Sönmezay). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Baudrillard, J. (2016). Simgesel Değiş Tokuş ve Ölüm (Çev.: Oğuz Adanır). İstanbul: Boğaziçi Üni-versitesi Yayınevi.
• Bauman, Z. (1992). Mortality, Immortality and Other Life Strategies. Stanford: Stanford University Press.
• Burcu, E. ve Akalın, E. (2008). Ölüm Olgusu Üzerine Sosyolojik Tartışmalar. Türkiyat Araştırma-ları, 5 (8), 28-52.
• Demir, S. T. (2017). Modernite ve Ölüm: Açık Erişimli Ölüm Döşeğinden İzole Yoğun Bakım Ünitelerine Bedenin ve Ölmenin Değişen Yüzü. Global Media Journal TR Edition, 7 (14).
• Efil, Ş. (2016). Düşünce Tarihinde ve Modern Tıpta Ölümsüzlük Arayışı ve Eleştirisi. Beytulhikme An International Journal of Philosophy, 6 (1), 265-286.
• Eflatun, (1993). Sokrates’in Savunması (Çev.: Teoman Aktürel). Ankara: Remzi Kitabevi.
• Kaku, M. (2016). Geleceğin Fiziği (Çev.: Y. S. Oymak ve H. Oymak). Ankara: Ortadoğu Teknik Üniversitesi Yayınları.
• Karaca, F. (2000). Ölüm Psikolojisi. İstanbul: Beyan Yayınları.
• Kellehear, A. (2007). A Social History of Dying. Cambridge: Cambridge University Press.
• Kübler-Ross, E. (1969). On Death and Dying. New York: MacMillan Publishing Comp.
• Kübler-Ross, E. (2010). Ölüm ve Ölmek Üzere (Çev.: Ekin Uşşaklı). Ankara: April Yayıncılık.
• Levinas, E. (2006). Ölüm ve Zaman (Çev.: Nami Başer). İstanbul: Ayrıntı Yayınlar.
• Mannoni, P. (1990). Korku (Çev.: Işın Gürbüz). İstanbul: Yeni Yüzyıl Kitaplığı Yayınları.
• Middleton, J. (1999). Lugbara Death. In: M. BLOCH and J. PARRY (Ed.). Death and the Regeneration of Life (142). Cambridge: Cambridge University Press.
• Montaigne, M. (2019). Denemeler (Çev.: A. Göke Bozkurt). İstanbul: İlgi Kültür Sanat Yayınları
• Onur, B. (2006). Gelişim Psikolojisi, Yetişkinlik-Yaşlılık-Ölüm. Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Özarslan, A. D. (2017). Ölümün Tıbbileşmesi ve Heterotopya Olarak Yoğun Bakım Ünitesi. MSGSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 1(15), 30-44.
• Öztürk, Y. (2003). Cenaze Ayinleri. Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 15 (15), 232-253.
• Platon, (2015). Phaidon (Çev.: Furkan Akderin). İstanbul: Say Yayınları.
• Ragland, R. and Scott, B. (1989). Invitation to Psychology. USA: Foresman Co.
• Sağır, A. (2012). Toplu Merasimlerden Belediye Hizmetlerine Kurumsallaşan Ölüm Bağlamında Bir Ölüm Sosyolojisi Denemesi. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish, 7 (2), 903-925.
• Sağır, A. (2017). Ölüm Sosyolojisi. Ankara: Phoenix Yayınları.
• Saramago, J. (2013). Ölüm Bir Varmış Bir Yokmuş (Çev.: Mehmet Necati Kutlu). İstanbul: Kırmızı Kedi.
• Sayar, K. (2015). Modern Tıp ve Ölümün Sekülarizasyonu. Serbestiyet, https://serbestiyet.com/yazarlar/modern-tip-ve-olumun-sekularizasyonu-32800/ Erişim tarihi: 10.01.2021)
• Schopenhauer, A. (2019). Cinnet ve Aşk (Bir Felsefe ve Sosyoloji Kuramı) (Çev.: Volkan Altınkaynak). Ankara: Dorlion Yayınları.
• Soljenitsin, A. (1970). Kanser Koğuşu (Çev.: Özay Süsoy ve Gönül Suveren). İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi. (Meşhur Romanlar Serisinin 195.Kitabı).
• Tarlacı, S. (2016). Ölüm Sözlük Ölümlüler için Yol Rehberi. İstanbul: Tuti Kitap.
• Türkdoğan, O. (2016). Toplumsal Yapı ve Sağlık-Hastalık Sistemi. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Ünal, M. S. (2011). Zamansız Ölüm: Geleneksel ve Modern Toplum Karşıtlığında Ölümün Yeri. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 11 (2), 121-133.
• Ünal, Y. (2003). Simgesel Değiştokuş ve Ölüm- Jean Baudrillard ve Yapısal Devrim. Akropol, Mart-Nisan, 39-44.
• Wahl, C.W. (1959). The Fear of Death. In: H. Feıfel (Ed.) The Meanig of Death (16-29). New York: Mc Graw-Hill.
• Walter, T. (1994). The Revival of Death. London, UK: Routledge.