Abstract
Küresel değişim baskısı nedeniyle tehdit altında olan ekosistemlerin başında ormanlar yer almaktadır. Orman ekosisteminin baskı altında olması, parçalanmış ve izole olmuş habitatların oluşması, biyoçeşitliliğin azalması ve peyzajın değişmesi anlamına gelmektedir. Son yıllarda, peyzaj parçalanmasının en aza indirilerek peyzaj bağlantısının yeniden sağlanması, biyolojik çeşitliliği korumaya yönelik anahtar bir strateji olarak kabul görmüştür. Aralarında iyi bağlantı kuran habitat ağlarının hem mevcut popülasyonları koruduğu hem de iklim değişikliği altında adaptasyona yardımcı olduğu düşünülmektedir. Bu nedenle orman biyoçeşitliliğinin etkili bir şekilde korunması için birden çok mekȃnsal ölçekte parçalanmış peyzajlarda bağlantının en iyi nasıl korunacağını ve geliştirileceğini anlamak önceliklidir. Bu çalışmada, Rize peyzajındaki orman matrisinde alan, kenar ve izolasyon metrikleri kullanılarak parçalanma analizi yapılmış ve bu parçalanmanın türler ve habitatlar üzerindeki etkisini yönetmek amacıyla bağlantı koridorları yorumlanmıştır. Parçalanma analizi, 1990-2018 yıllarını kapsayan arazi örtüsü/arazi kullanımı verisi kullanılarak geniş yapraklı, iğne yapraklı ve karışık olmak üzere 3 sınıf üzerinde yapılmıştır. Bu sınıfların birbirleri arasındaki bağlantı koridorları ise çekirdek alan ve direnç haritaları kullanılarak analiz edilmiştir. Sonuçlara göre; geniş yapraklı ve iğne yapraklı orman sınıflarında parçalanma olduğu, karışık orman sınıfında ise artış olduğu gözlenmiştir. Bağlantılılık analizinde ise, insan faaliyetlerinden kaynaklanan sınırlayıcı etkilerin 1990 yılına göre 2018 yılında daha da arttığı gözlenmiştir. Bu çalışmanın sonuçları, parçalanmış bir orman matrisinin, bağlantı koridorları tespit edilerek biyolojik çeşitliliğin ve türlerin devamı için gerekli olan şartların yeniden yapılandırılabileceğini göstermiştir.