AGRICULTURE, FISHERIES AND ANIMAL HUSBANDRY IN RIZE (1923-1950)

Yıl 2019, Cilt: 14 Sayı: 27, 185 - 204, 15.10.2019

Songül Alşan

https://doi.org/10.18220/kid.633226

Cited By: 1

Öz

The years between 1923-1950 of the Republic was
a period of restoration of internal and external peace as well as a period of
“restructuring,” Turkey’s socio-economic transformation. Turkey, even though
the resources were considerably limited, had to start to survey social and
economic figures and facts on the one hand, and on the other hand, it had to
deal with social transformation even in the most remote corners of Anatolia.
Hence, a series of surveys were conducted to illustrate the situation and
focused on certain policies and measures to prevent internal migration and
mobilization of the settled populations. For this purpose, the impact of
geographical conditions and demography were considered and certain regions were
chosen. Within the scope of these activities, Rize’s socio-economic potential
and assets were surveyed on a local scale and documented. Economically triggered
mobility, agriculture, fisheries, animal husbandry were included in the records
so that necessary legal regulations would be made. Public institutions and
individuals as well as local people and foundations played an important role in
the public admission and enforcement of these regulations. This study reviews
policies and activities in Rize at the time pertaining to property, investment,
finance and economy based on agriculture, fisheries and animal husbandry.

Anahtar Kelimeler

East Blacksea, Rize, Agriculture, fishery

RİZE’DE ZİRAAT, BALIKÇILIK VE HAYVANCILIK (1923-1950)

Öz

1923-1950 yılları arası Türkiye Cumhuriyeti’nde yapılan
çalışmalar; iç ve dış barışa katkı sağlamanın yanında toplumsal dönüşümün ve
ekonomik kalkınma planlarının ana merkeze oturtulduğu “Yeniden Yapılanma”
dönemi olarak ifade edilebilir. İmkanların oldukça kısıtlı olduğu bu süreçte
bir yandan sosyal ve ekonomik gerçekliğin tespiti yapılırken öte yandan
Anadolu’nun en ücra köşelerine varıncaya kadar bir toplumsal dönüşüm
hedeflenmiştir. Bu bağlamda iç göçleri önleyerek yerleşik nüfus üretim
seferberliğine katılması için bir dizi çalışmalar yapılmıştır. Bu amaçla,  coğrafi şartların etkisi, ekonomik katkı
sağlayacak alanların tespiti, imarı ve geliştirilmesi adımları atılmıştır.

1923-1950 faaliyetlerinde, Rize’nin potansiyeli, katma
değer oluşturabilecek var-lıkları bu mülki adımlarla kayıt altına alınmaya
başlanmıştır. Ekonomik kalkınma hamlelerinde, ziraat, balıkçılık ve hayvancılık
belli bir kaide esasına göre ele alın-maya çalışılmış ve gerekli hukuki
düzenlemeler yapılmıştır. Bu düzenlemelerin halka anlatılması ve icrası
hususunda resmi kurumlar ve kişilerin yanı sıra, başta gazeteler olmak üzere
yerel unsurlar da önemli rol oynamıştır.

Bu makalede, ziraat, balıkçılık, hayvancılık ekseninde Rize tarihini
etkileyen eğitim faaliyetleri,  mülki
çalışmaları, yatırımlar ve ekonomik durumu değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Doğu Karadeniz, Rize, ziraat, balıkçılık

Kaynakça

• AK, Orhan Naci, Rize Tarihi, Rize 2011.
• ALŞAN, Songül, Doğu Karadeniz’in En Uzun İki Yılı, Trabzon 2017.
• Binbaşı Hüseyin Bey (Darüşşafaka Müdürü), İlm-i Hayvanat, İstanbul 1885.
• Binbaşı Hüseyin Bey (Darüşşafaka Müdürü), Mebadi-i Hikmet-i Tabiiyye, İstanbul 1882.
• ÇAPA Mesut, “Rize’nin Yakın Tarihine Bir Bakış”, Karadeniz İncelemeleri Dergisi, 2016, S: 20, ss. 293-308.
• DEVECİYAN, Karekin, (İstanbul Balıkhane Müdürü), Balık ve Balıkçılık, İstanbul 1913.
• Fatih Sultan Kar, Evvel Zaman İçinde Rize, İstanbul 2006.
• Gökhan Koç, Zonguldak İli Deniz Balıkçılarının Genel Profili ve Batı Karadeniz Bölgesi İçin Deniz Balıkçılığının Sürdürülebilirliği: Zonguldak İli Merkez İlçesinde Bir Saha Çalışması, TUİK Uzmanlık Tezi, Zonguldak 2010.
• http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/3016.pdf&main=http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/3016.pdf.
• KOÇTÜRK, O. Murat-GÖLALAN, Meryem, “1923-1950 Türkiye Ekonomisinin Yapısal Analizi”, Üçüncü Sektör Kooperatifçilik, 2010, 45, (2), ss. 48-65. Ordu Ticaret Borsası, Karadeniz’de Balıkçılık ve Sorunları, Ordu 2014.
• POLAT, Pınar, Rize’de Şehirsel Gelişimin Jeomorfolojik Birimler Üzerindeki Etkisi ve Şehri Etkileyen Afetler, Fırat Üniversitesi SBE, Basılmamış Doktora Tezi, Elazığ 2017.
• Resmi Gazete http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www. resmigazete.gov.tr/arsiv/3016.pdf&main=http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/3016.pdf Resmi Gazete, 1929, 19 Mayıs 1929, S:1196, s. 7367.
• Resmi Gazete, 1929, 19 Mayıs 1929, S:1196, s.7266.
• Resmi Gazete, 1929, S:1213.
• Resmi Gazete, 1938, sayfa:10090, S:3943.
• Resmi Gazete, 30 Mayıs 1935, S:3016.
• Resmi Gazete, 30 Mayıs 1935, S:3016.
• Resmi Gazete, 7/6/1926- kanun 904 Islahı hayvanat hakkındaki kanunun damızlığa elverişli Aygır ve boğaların her türlü rüsumdan muaf olduğuna dair 37 nci maddesi.
• Resmi Gazete, http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www. resmigazete.gov.tr/arsiv/3016.pdf&main=http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/3016.pdf
• Rize Defteri: Rize Vilayetinin Genel Durumuna Ait Rapor, 24 Mayıs 1941, Vali Hüsnü Uzgören’in Rize Vilayetinin Genel Durumuna Ait Raporu, Haz. Recep Koyuncu, İstanbul 2012.
• Rize gazetesi, 1936, S: 227, s. 6.
• Rize gazetesi, 1936, S: 228, s. 3.
• Rize gazetesi, 1936, S: 228, s.7.
• Rize gazetesi, 1936, S: 229, s. 6.
• Rize gazetesi, 1936, S: 231, s. 2.
• Rize gazetesi, 1936, S: 244, s. 5.
• Rize gazetesi, 1936, S: 246, s.3.
• Rize gazetesi, 1936, S: 248, s. 5.
• Rize gazetesi, 1936, S:246, s. 3.
• SAĞLAM, Serdar, 1923-1950 “Yılları Arasında Türkiye’de Kent ve Kentleşme Olgusu”, Sosyoloji Konferansları, No: 53 (2016-1) , s.257-274.
• SAVAŞ, Seyit- YENİCE, Güler, “Rize İlinde Yapılan Süt Sığırcılığının Mevcut Durumunun Araştırılması”, Atatürk Üniversitesi Veteriner Bilimleri Dergisi, 2016,11(1).
• ŞAKİR ŞEVKET, Trabzon Tarihi (1877), Trabzon 2015.
• TAŞPINAR, Ali, Rize Tarihi, Rize 2004.
• TBMM, Tutanak Dergisi (1923-1924), i:86, C: 1, 19.1.1340.
• TBMM, Tutanak Dergisi (1923-1924) i:61, C:,21.2.1341.
• TBMM, Tutanak Dergisi (1923-1924), i.61, C: 1, 21.2.1341.
• TBMM, Tutanak Dergisi (1923-1924), i.87, C: 1, 21.1.1340.
• TBMM, Tutanak Dergisi (1923-1924), i:29, C: 1, 31.12.1340.
• TBMM, Tutanak Dergisi (1924-1925), i:8, C: 1, 17.11.1340.
• TBMM, Tutanak Dergisi (1925-1926), i:17, C: 1, 30.11.1341.
• TBMM, Tutanak Dergisi (1925-1926),i:17, C: 30.11.1341.
• Zabıta-i Saydiye Nizamnamesi, İstanbul 1882.
• ZAMAN, Mehmet, “Orta ve Doğu Karadeniz’de Balıkçılık”, Eastern Geographical Review, C: 10, S: 13.