II. Meşrutiyet Döneminde Dernekçiliğe Taşradan Bir Örnek: TRABZON MUHİBB-İ FEN VE MARİFET GENÇLER KULÜBÜ

Yıl 2007, Cilt: 1 Sayı: 2, 55 - 66, 10.05.2007

Melek Öksüz

Öz

II. Meşrutiyet’in ilânı ile anayasal düzene geçişin sağladığı imkânlar sayesinde dernek kurma özgürlüğü elde edilmişti. Bu nedenle Meşrutiyet yıllarından itibaren çeşitli amaçlarla pek çok dernek kurulmuştur. Bu dernekler, genelde Osmanlı Devleti’nin ilerlemesine katkıda bulunmayı amaçlamışlardı. İşte bu amaca yönelik olarak Trabzon’da da 30 Kasım 1908 tarihinde, İhsan Bey’in başkanlığında fikir-eğitim-kültür derneklerinden biri olarak kabul edebileceğimiz, “Muhibb-i Fen ve Marifet Gençler Kulübü” kurulmuştur.
Feyz Gazetesi’nde çıkan yazılardan ve verilen haberlerden; kulübün kuruluş amacı, Osmanlı Devleti’nin ve Avrupa’nın içinde bulunduğu durum ve kulübün çalışmaları hakkında bilgi edinebilmek mümkün olmuştur. Muhibb-i Fen ve Marifet Gençler Kulübü çalışmalarını eğitim ve kültür alanında yoğunlaştırmıştır ve yaptığı çalışmalarla Trabzon’un eğitim ve kültürel alanda ilerlemesine, halkın bilinçlenmesine ve eğitilmesine kat-kı sağlamaya çalışmıştır.

Anahtar Kelimeler

, II. Meşrutiyet Dönemi, Feyz Gazetesi. Trabzon

Kaynakça

• Hüseyin Hatemi, “Tanzimat ve Mesrutiyet Dönemleri’nde Derneklerin Gelisimi”, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, C.I, İstanbul, 1985.
• Zafer Toprak, “1909 Cemiyetler Kanunu”, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, C.I, İstanbul, 1985.
• Tarık Zafer Tunaya, Türkiye’de Siyasi Partiler, 1859-1952, İstanbul, 1952.
• Kemal Gözler, Anayasa Hukukuna Giris-Genel Esaslar ve Türk Anayasa Hukuku, Bursa, 2005.
• Bülent Tanör, Osmanlı-Türk Anayasal Gelismeleri (1789-1980), İstanbul, 1999.