Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster
Yıl 2024, Cilt: 18 Sayı: 37, 113 - 144, 13.11.2024
https://doi.org/10.18220/kid.1584882

Öz

Kars occupies a strategic crossroads connecting Anatolia to Georgia, Azerbaijan, and the Caucasus, making it significant from a geopolitical perspective. Situated along the historic Silk Road, Kars has been a focal point in the power struggles of dominant empires throughout history. Kars Castle, one of the easternmost frontier fortresses of the Ottoman Empire, came under Ottoman control during the reign of Suleiman the Magnificent. In the early 16th century, the castle served as a military logistical base, ensuring the border security of the Ottoman army during conflicts with the Safavid State, which was centered in Tabriz and expanded into Iran. This role continued into the 18th century, necessitating ongoing fortification efforts. Regular maintenance and repairs of the castle's bastions, towers, and defensive positions were essential. Drawing from available documents, this study aims to uncover the repairs made to Kars Castle in 1741-42, 1762-64, and 1782, as well as the materials used and the expenses incurred during these renovations

Kaynakça

  • Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Osmanlı Arşivi Dairesi Başkanlığı (BOA) Maliyeden Müdevver Defter Tasnifi (MAD. d.) Defter No: 3160, 3162, 1943.
  • Muallim Cevdet Tasnifi Askeriye (C. AS.) Dosya No: 1106/48933, 623/26340, 1019/44684, 1220/54732, 835/35635.
  • Ali Emiri I. Mahmud (AE. SMHD. I.) Dosya No: 171/13105
  • Ali Emiri III. Mustafa (AE. SMST. III) Dosya No: 25/1693.
  • AKTEPE, M. Münir, 1720-1724 Osmanlı- İran Münasebetleri ve Silahşör Kemani Mustafa Ağa’nın Revan Fetih-namesi, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul 1970.
  • ALPASLAN, Ceylan- BİNGÖL, Akın- KARAGEÇİ, Mustafa, Eskiçağ’da Kars Kaleleri, Atatürk Üniversitesi Yayınları, Erzurum 2018.
  • ATEŞ, Abdurrahman, Osmanlı- İran Siyasi İlişkileri, Altınpost Yayınları, Ankara 2012.
  • AYDIN, Dündar, Erzurum Beylerbeyliği ve Teşkilatı Kuruluş ve Genişleme Devri (1535-1566), Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1998.
  • AYDIN, Meltem, “Kars Kalesi’nin Yeniden İnşası ve Kars Beylerbeyliği’nin Kurulması (1578-1580)”, International Socıal Scıences Studıes Journal, Vol:7, Issue:89, 2021, ss. 4681- 4695.
  • BAKIR, Abdulhalik - ALTUNGÖK, Ahmet, “Erken Ortaçağların Şehirler Topluluğu: Meda’in”, Belleten, C. LXXVIII, Sayı: 281, Türk Tarih Kurumu, Nisan 2014, ss.1-40.
  • BEDİRHAN, Yaşar, Selçuklular ve Kafkasya, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara 2015.
  • BROSSET, Marie Felicite, Gürcistan Tarihi (Eski Çağlardan 1212 yılına kadar), Çev. Hrand D. Andreasyan, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 2003.
  • BÜYÜKÇINAR, Ayşe Beyza, “Gürcü Kaynaklarına Göre Gürcistan Altın Çağ Döneminin Son Hükümdarı: Kraliçe Tamar”, Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, C: 3, S: 4, 2017, ss. 31- 46.
  • CANATAR, Mehmet, “Vekilharç”, TDV İslam Ansiklopedisi, C: 43, ss. 10- 11.
  • CENGİZ, Ercan, XI. ve XV. Yüzyıllar Arasında Kars, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı Basılmamış Doktora Tezi, Erzurum 2013.
  • ÇELEBİZÂDE İSMÂİL ÂSIM EFENDİ, Tarih-i Çelebizâde, C.III, Haz. Abdülkadir Özcan- Yunus Uğur- Baki Çakar- Ahmet Zeki İzgöer, Klasik Yayınlar, Mayıs 2013.
  • DARKOT, Besim, Kars, İslam Ansiklopedisi, C. VI, Milli Eğitim Basımevi, 1977, ss. 360.
  • DEMİR, Enes, Azerbaycan, Gürcistan ve Kıbrıs Fatihi Lala Mustafa Paşa, İdeal Kültür Yayıncılık, İstanbul, 2017.
  • ƏFƏNDİYEV, Oqtay, Azərbaycan Səfəvilər Dövləti, Şərq-Qərb, Bakı, 2007.
  • EVLİYA ÇELEBİ, Evliya Çelebi Seyahatnamesi, C: II/II, Haz. Yücel Dağlı, Seyit Ali Kahraman, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2006.
  • GREGORY ABÛ’L- FARAC, Abû’l- Farac Tarihi, C: I, Çev. Ömer Rıza Doğrul, Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1987.
  • GROUSSET, Rene, Başlangıcından 1071’e Ermenilerin Tarihi, Çev. Sosi Dolanoğlu, Aras Yayıncılık, İstanbul 2005.
  • _______________, Stepler İmparatorluğu Atilla, Cengiz Han, Timur, Terc: Halil İnalcık, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 2011.
  • GÜNDÜZ, Tufan, “Kars”, TDV İslam Ansiklopedisi, C: 24, Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul, 2001, ss. 515-518.
  • GÜZEL, Fatih, “Ermeniye Fatihi Habib b. Mesleme el-Fihrî’nin Hayatı ve Askeri Faaliyetleri”, Türkiye İlahiyat Araştırmaları Dergisi, C: II, S: 2, 2018, ss. 205-222.
  • HAMMER, Baron Joseph Von, Büyük Osmanlı Tarihi, C. VII, Çev. Vecdi Bürün, İstanbul.
  • HONİGMAN, Ernst, Bizans Devletinin Doğu Sınırı, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, Terc: Fikret Işıltan, İstanbul 1970.
  • İBNÜ’L ESİR, El- Kâmil Fi’t- Tarih, Çev. Ahmet Ağırakça, Bahar Yayınları, İstanbul 1991.
  • İNALCIK, Halil, Devlet-i ‘Aliyye Osmanlı İmparatorluğu Üzerine Araştırmalar, C: II, İstanbul, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2014.
  • İPÇİOĞLU, Mehmet, “1969 Numaralı Ruznamçe Defterine Kanuni Sultan Süleyman’ın Nahçıvan Seferi”, II. Uluslararası Kafkasya Tarihi Sempozyumu (15- 17 Ekim 2008), Kars, 2009, ss. 167-180.
  • İZZİ SÜLEYMAN EFENDİ, İzzi Tarihi (Osmanlı Tarihi 1157-1165/1744-1752), Haz. Ziya Yılmazer, Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı, İstanbul 2019.
  • KAFESOĞLU, İbrahim, Büyük Selçuklu İmparatoru Sultan Melikşah, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul 1973.
  • __________________, “Alpaslan”, TDV İslam Ansiklopedisi, C: II, İstanbul 1989, ss. 526-530.
  • KARS TARİHİ GEÇMİŞTEN CUMHURİYETE, T.C Kafkas Üniversitesi Yayınları, Kars 2011.
  • KILIÇ, Remzi, Kanuni Devri Osmanlı- İran Münasebetleri (1520-1566), IQ Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul 2006.
  • KIRZIOĞLU, M. Fahrettin, Kars Tarihi, C: I, Işıl Matbaası, İstanbul 1953.
  • ____________, “Kars”, İslam Ansiklopedisi, : VI, Milli Eğitim Basımevi, 1977, ss. 36-363.
  • ____________, Osmanlılar’ın Kafkas Elleri’ni Fethi (1451-1590), Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1998.
  • ______________, “İran Hükümdarı Türkmen Afşarlı Nâdir Şah’ın 1744 Kars Muhasarası ve Bunu Anlatan Emekli Kars Kadısı Osman Sâf’ın Risalesi”, Birinci Askeri Tarih Semineri Bildiler II, Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları, Ankara 1983, ss.12-50.
  • KIZILKAYA, Oktay, “Tarihi Süreçte Kars Kalesi ve Etrafında Cereyan eden Olaylar”, II. Uluslararası Kafkasya Tarihi Sempozyumu (15- 17 Ekim 2008), Kars 2009, ss. 191-208.
  • KÖYMEN, Mehmet Altay, Tuğrul Bey ve Zamanı, Kültür Bakanlığı Kültür Eserleri: 4, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul 1976.
  • KÜPELİ, Özer, Osmanlı Safevi Münasebetleri, Yeditepe Yayınevi, İstanbul 2014.
  • KÜTÜKOĞLU, Bekir, “Tahmasp II”, İslam Ansiklopedisi, C: XI, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, 1979, ss. 647- 655.
  • MERÇİL, Erdoğan, Müslüman Türk Devletleri Tarihi, İstanbul, 2018.
  • MİNORSKY, Vlademir, “Nadir”, İslam Ansiklopedisi, C: IX, Milli Eğitim Bakanlığı Devlet Kitapları, Eskişehir 2001, ss. 21-31.
  • MUSTAFA NAİMA EFENDİ, Târih-i Na’imâ (Ravzatü’l- Hüseyn FÎ Hulâsati Ahbâri’l- Hâfikayn), C. II, Haz. Mehmet İpşirli, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 2007.
  • ÖZCAN, Azmi, “Nâdir Şah”, TDV İslam Ansiklopedisi, C: 32, İstanbul 2006, ss. 276, 277.
  • PAKALIN, Mehmet Zeki, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, C. I-II, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul 1971.
  • PEÇEVİ İBRAHİM EFENDİ, Peçevi Tarihi, C. II, Haz. Bekir Sıtkı Baykan, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1992.
  • SELANİKİ MUSTAFA EFENDİ, Tarih-i Selânikî (971-1003/1563-1593), Haz. Mehmet İpşirli, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1999.
  • SEVGİN, Nazmi, Anadolu Kaleleri, C: I, Doğuş LTD Şirketi Matbaası, Ankara 1959.
  • SEVİM, Ali, “Çağrı Bey”, TDV İslam Ansiklopedisi, C. VIII, İstanbul, 1993, s. 183-186.
  • SIRRI EFENDİ, Risâletü’t- Târih-i Nâdir Şâh (Makâle-i Vâkı’a-ı Muhâsara-i Kars), Haz. Mehmet Yaşar Ertaş, Kitabevi, İstanbul 2012.
  • SÖNMEZ, Neslihan, Osmanlı Dönemi Yapı ve Malzemeler Sözlüğü, Yapı Endüstri Merkezi Yayınevi, İstanbul 1997.
  • SUBAŞI, Ömer, Gürcü- Moğol İlişkisi- Güney Kafkasya, Kitabevi, İstanbul 2015.
  • SÜMER, Faruk, “Abbas I”, TDV İslam Ansiklopedisi, C: I, İstanbul 1998, ss. 17-19.
  • TAŞAĞIL, Ahmet, “Hazarlar”, TDV İslam Ansiklopedisi, : 17, İstanbul 1998, ss.116- 120.
  • TELLİOĞLU, İbrahim, Bizans ve Selçukluların Kafkasya Politikaları Hakkında Bir Mukayese, II. Uluslararası Kafkasya Tarihi Sempozyumu (15- 17 Ekim 2008), Kars 2009, ss. 345-354.
  • TOURNEFORT, Joseph De, Tournefort Seyahatnamesi, C: II, Çev. Teoman Tunçdoğan, Kitap Yayınevi, İstanbul 2008.
  • TURAN, Osman, Selçuklular Tarihi ve Türk İslam Medeniyeti, Turan Neşriyat Yurdu, İstanbul 1969.
  • ________, Selçuklular Zamanında Türkiye, Ötüken Neşriyat, İstanbul 2021.
  • UNAK, Faik Raşit, “Kapıcıbaşı Nişli Mehmed Ağa’nın Moskova Sefaretnamesi”, Tarih Vesikaları, C. II, Sayı. 10, Maarif Vekâleti, Ankara, 1942, ss.284-299.
  • UZUNÇARŞILI, İsmail Hakkı, Osmanlı Tarihi, C: II-III- IV, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 2011.
  • VAK’ANÜVİS SUBHÎ MEHMED EFENDİ, Subhî Tarihi (Sâmî ve Şâkir Tarihleri ile Birlikte), Haz. Mesut Aydıner, Kitabevi, İstanbul 2007.
  • ZİNKEISEN, Johann Wilhelm, Osmanlı İmparatorluğu Tarihi, C: V, Yeditepe Yayınevi, İstanbul 2011.

18. YÜZYILDA KARS KALESİ’NİN TAMİR VE TAHKİMATI

Yıl 2024, Cilt: 18 Sayı: 37, 113 - 144, 13.11.2024
https://doi.org/10.18220/kid.1584882

Öz

Kars, jeopolitik konumu nedeniyle Anadolu'yu Gürcistan, Azerbaycan ve Kafkasya'ya bağlayan önemli bir kavşak noktasında yer almaktadır. Tarihi İpek Yolu üzerinde yer alması nedeniyle tarihi süreçte egemen güçlerin mücadelesine sahne olmuştur. Kanuni Sultan Süleyman döneminde Kars Kalesi Osmanlı yönetimine girince İmparatorluğun en doğudaki sınır kalelerinden biri haline gelmiştir. Kale, 16. yüzyılın başlarında Azerbaycan'da kurulan ve merkezi Tebriz olan ve İran'a doğru genişleyen Safevi Devleti ile mücadelelerde Osmanlı ordusunun sınır güvenliğini sağlayan askeri lojistik üssü konumundadır. Bu durum 18. yüzyılda da devam etmiştir. Bu nedenle kalenin tahkimatı, burç, kule ve mevzilerin bakım ve onarımı işlemleri ihmal edilmemiştir. Eldeki belgeler ışığında Kars Kalesi'nde 1741-42, 1762-64 ve 1782 yıllarında yapılan onarımlar, kullanılan malzemeler ve kalenin inşasında yapılan masraflar ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Kaynakça

  • Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Osmanlı Arşivi Dairesi Başkanlığı (BOA) Maliyeden Müdevver Defter Tasnifi (MAD. d.) Defter No: 3160, 3162, 1943.
  • Muallim Cevdet Tasnifi Askeriye (C. AS.) Dosya No: 1106/48933, 623/26340, 1019/44684, 1220/54732, 835/35635.
  • Ali Emiri I. Mahmud (AE. SMHD. I.) Dosya No: 171/13105
  • Ali Emiri III. Mustafa (AE. SMST. III) Dosya No: 25/1693.
  • AKTEPE, M. Münir, 1720-1724 Osmanlı- İran Münasebetleri ve Silahşör Kemani Mustafa Ağa’nın Revan Fetih-namesi, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul 1970.
  • ALPASLAN, Ceylan- BİNGÖL, Akın- KARAGEÇİ, Mustafa, Eskiçağ’da Kars Kaleleri, Atatürk Üniversitesi Yayınları, Erzurum 2018.
  • ATEŞ, Abdurrahman, Osmanlı- İran Siyasi İlişkileri, Altınpost Yayınları, Ankara 2012.
  • AYDIN, Dündar, Erzurum Beylerbeyliği ve Teşkilatı Kuruluş ve Genişleme Devri (1535-1566), Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1998.
  • AYDIN, Meltem, “Kars Kalesi’nin Yeniden İnşası ve Kars Beylerbeyliği’nin Kurulması (1578-1580)”, International Socıal Scıences Studıes Journal, Vol:7, Issue:89, 2021, ss. 4681- 4695.
  • BAKIR, Abdulhalik - ALTUNGÖK, Ahmet, “Erken Ortaçağların Şehirler Topluluğu: Meda’in”, Belleten, C. LXXVIII, Sayı: 281, Türk Tarih Kurumu, Nisan 2014, ss.1-40.
  • BEDİRHAN, Yaşar, Selçuklular ve Kafkasya, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara 2015.
  • BROSSET, Marie Felicite, Gürcistan Tarihi (Eski Çağlardan 1212 yılına kadar), Çev. Hrand D. Andreasyan, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 2003.
  • BÜYÜKÇINAR, Ayşe Beyza, “Gürcü Kaynaklarına Göre Gürcistan Altın Çağ Döneminin Son Hükümdarı: Kraliçe Tamar”, Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, C: 3, S: 4, 2017, ss. 31- 46.
  • CANATAR, Mehmet, “Vekilharç”, TDV İslam Ansiklopedisi, C: 43, ss. 10- 11.
  • CENGİZ, Ercan, XI. ve XV. Yüzyıllar Arasında Kars, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı Basılmamış Doktora Tezi, Erzurum 2013.
  • ÇELEBİZÂDE İSMÂİL ÂSIM EFENDİ, Tarih-i Çelebizâde, C.III, Haz. Abdülkadir Özcan- Yunus Uğur- Baki Çakar- Ahmet Zeki İzgöer, Klasik Yayınlar, Mayıs 2013.
  • DARKOT, Besim, Kars, İslam Ansiklopedisi, C. VI, Milli Eğitim Basımevi, 1977, ss. 360.
  • DEMİR, Enes, Azerbaycan, Gürcistan ve Kıbrıs Fatihi Lala Mustafa Paşa, İdeal Kültür Yayıncılık, İstanbul, 2017.
  • ƏFƏNDİYEV, Oqtay, Azərbaycan Səfəvilər Dövləti, Şərq-Qərb, Bakı, 2007.
  • EVLİYA ÇELEBİ, Evliya Çelebi Seyahatnamesi, C: II/II, Haz. Yücel Dağlı, Seyit Ali Kahraman, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2006.
  • GREGORY ABÛ’L- FARAC, Abû’l- Farac Tarihi, C: I, Çev. Ömer Rıza Doğrul, Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1987.
  • GROUSSET, Rene, Başlangıcından 1071’e Ermenilerin Tarihi, Çev. Sosi Dolanoğlu, Aras Yayıncılık, İstanbul 2005.
  • _______________, Stepler İmparatorluğu Atilla, Cengiz Han, Timur, Terc: Halil İnalcık, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 2011.
  • GÜNDÜZ, Tufan, “Kars”, TDV İslam Ansiklopedisi, C: 24, Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul, 2001, ss. 515-518.
  • GÜZEL, Fatih, “Ermeniye Fatihi Habib b. Mesleme el-Fihrî’nin Hayatı ve Askeri Faaliyetleri”, Türkiye İlahiyat Araştırmaları Dergisi, C: II, S: 2, 2018, ss. 205-222.
  • HAMMER, Baron Joseph Von, Büyük Osmanlı Tarihi, C. VII, Çev. Vecdi Bürün, İstanbul.
  • HONİGMAN, Ernst, Bizans Devletinin Doğu Sınırı, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, Terc: Fikret Işıltan, İstanbul 1970.
  • İBNÜ’L ESİR, El- Kâmil Fi’t- Tarih, Çev. Ahmet Ağırakça, Bahar Yayınları, İstanbul 1991.
  • İNALCIK, Halil, Devlet-i ‘Aliyye Osmanlı İmparatorluğu Üzerine Araştırmalar, C: II, İstanbul, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2014.
  • İPÇİOĞLU, Mehmet, “1969 Numaralı Ruznamçe Defterine Kanuni Sultan Süleyman’ın Nahçıvan Seferi”, II. Uluslararası Kafkasya Tarihi Sempozyumu (15- 17 Ekim 2008), Kars, 2009, ss. 167-180.
  • İZZİ SÜLEYMAN EFENDİ, İzzi Tarihi (Osmanlı Tarihi 1157-1165/1744-1752), Haz. Ziya Yılmazer, Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı, İstanbul 2019.
  • KAFESOĞLU, İbrahim, Büyük Selçuklu İmparatoru Sultan Melikşah, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul 1973.
  • __________________, “Alpaslan”, TDV İslam Ansiklopedisi, C: II, İstanbul 1989, ss. 526-530.
  • KARS TARİHİ GEÇMİŞTEN CUMHURİYETE, T.C Kafkas Üniversitesi Yayınları, Kars 2011.
  • KILIÇ, Remzi, Kanuni Devri Osmanlı- İran Münasebetleri (1520-1566), IQ Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul 2006.
  • KIRZIOĞLU, M. Fahrettin, Kars Tarihi, C: I, Işıl Matbaası, İstanbul 1953.
  • ____________, “Kars”, İslam Ansiklopedisi, : VI, Milli Eğitim Basımevi, 1977, ss. 36-363.
  • ____________, Osmanlılar’ın Kafkas Elleri’ni Fethi (1451-1590), Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1998.
  • ______________, “İran Hükümdarı Türkmen Afşarlı Nâdir Şah’ın 1744 Kars Muhasarası ve Bunu Anlatan Emekli Kars Kadısı Osman Sâf’ın Risalesi”, Birinci Askeri Tarih Semineri Bildiler II, Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları, Ankara 1983, ss.12-50.
  • KIZILKAYA, Oktay, “Tarihi Süreçte Kars Kalesi ve Etrafında Cereyan eden Olaylar”, II. Uluslararası Kafkasya Tarihi Sempozyumu (15- 17 Ekim 2008), Kars 2009, ss. 191-208.
  • KÖYMEN, Mehmet Altay, Tuğrul Bey ve Zamanı, Kültür Bakanlığı Kültür Eserleri: 4, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul 1976.
  • KÜPELİ, Özer, Osmanlı Safevi Münasebetleri, Yeditepe Yayınevi, İstanbul 2014.
  • KÜTÜKOĞLU, Bekir, “Tahmasp II”, İslam Ansiklopedisi, C: XI, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, 1979, ss. 647- 655.
  • MERÇİL, Erdoğan, Müslüman Türk Devletleri Tarihi, İstanbul, 2018.
  • MİNORSKY, Vlademir, “Nadir”, İslam Ansiklopedisi, C: IX, Milli Eğitim Bakanlığı Devlet Kitapları, Eskişehir 2001, ss. 21-31.
  • MUSTAFA NAİMA EFENDİ, Târih-i Na’imâ (Ravzatü’l- Hüseyn FÎ Hulâsati Ahbâri’l- Hâfikayn), C. II, Haz. Mehmet İpşirli, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 2007.
  • ÖZCAN, Azmi, “Nâdir Şah”, TDV İslam Ansiklopedisi, C: 32, İstanbul 2006, ss. 276, 277.
  • PAKALIN, Mehmet Zeki, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, C. I-II, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul 1971.
  • PEÇEVİ İBRAHİM EFENDİ, Peçevi Tarihi, C. II, Haz. Bekir Sıtkı Baykan, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1992.
  • SELANİKİ MUSTAFA EFENDİ, Tarih-i Selânikî (971-1003/1563-1593), Haz. Mehmet İpşirli, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1999.
  • SEVGİN, Nazmi, Anadolu Kaleleri, C: I, Doğuş LTD Şirketi Matbaası, Ankara 1959.
  • SEVİM, Ali, “Çağrı Bey”, TDV İslam Ansiklopedisi, C. VIII, İstanbul, 1993, s. 183-186.
  • SIRRI EFENDİ, Risâletü’t- Târih-i Nâdir Şâh (Makâle-i Vâkı’a-ı Muhâsara-i Kars), Haz. Mehmet Yaşar Ertaş, Kitabevi, İstanbul 2012.
  • SÖNMEZ, Neslihan, Osmanlı Dönemi Yapı ve Malzemeler Sözlüğü, Yapı Endüstri Merkezi Yayınevi, İstanbul 1997.
  • SUBAŞI, Ömer, Gürcü- Moğol İlişkisi- Güney Kafkasya, Kitabevi, İstanbul 2015.
  • SÜMER, Faruk, “Abbas I”, TDV İslam Ansiklopedisi, C: I, İstanbul 1998, ss. 17-19.
  • TAŞAĞIL, Ahmet, “Hazarlar”, TDV İslam Ansiklopedisi, : 17, İstanbul 1998, ss.116- 120.
  • TELLİOĞLU, İbrahim, Bizans ve Selçukluların Kafkasya Politikaları Hakkında Bir Mukayese, II. Uluslararası Kafkasya Tarihi Sempozyumu (15- 17 Ekim 2008), Kars 2009, ss. 345-354.
  • TOURNEFORT, Joseph De, Tournefort Seyahatnamesi, C: II, Çev. Teoman Tunçdoğan, Kitap Yayınevi, İstanbul 2008.
  • TURAN, Osman, Selçuklular Tarihi ve Türk İslam Medeniyeti, Turan Neşriyat Yurdu, İstanbul 1969.
  • ________, Selçuklular Zamanında Türkiye, Ötüken Neşriyat, İstanbul 2021.
  • UNAK, Faik Raşit, “Kapıcıbaşı Nişli Mehmed Ağa’nın Moskova Sefaretnamesi”, Tarih Vesikaları, C. II, Sayı. 10, Maarif Vekâleti, Ankara, 1942, ss.284-299.
  • UZUNÇARŞILI, İsmail Hakkı, Osmanlı Tarihi, C: II-III- IV, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 2011.
  • VAK’ANÜVİS SUBHÎ MEHMED EFENDİ, Subhî Tarihi (Sâmî ve Şâkir Tarihleri ile Birlikte), Haz. Mesut Aydıner, Kitabevi, İstanbul 2007.
  • ZİNKEISEN, Johann Wilhelm, Osmanlı İmparatorluğu Tarihi, C: V, Yeditepe Yayınevi, İstanbul 2011.
Toplam 65 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Osmanlı Taşra Teşkilatı
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Uğur Demlikoğlu 0000-0002-7731-3799

Yayımlanma Tarihi 13 Kasım 2024
Gönderilme Tarihi 24 Nisan 2024
Kabul Tarihi 18 Temmuz 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024 Cilt: 18 Sayı: 37

Kaynak Göster

Chicago Demlikoğlu, Uğur. “18. YÜZYILDA KARS KALESİ’NİN TAMİR VE TAHKİMATI”. Karadeniz İncelemeleri Dergisi 18, sy. 37 (Kasım 2024): 113-44. https://doi.org/10.18220/kid.1584882.