DİASPORADA FİLİSTİN DENGE SİNEMASI: VAAT EDİLEN CENNET

Yıl 2020, Sayı: 16, 7 - 29, 02.11.2020

Ömer Kısaoğlu

Öz

Diaspora, toplumun merkez bir noktadan dağılmasını ve konuk ülkelerdeki toplumsal yapısını ifade etmektedir. Anavatandan dağılma toplumsal hafızada bulunan acı ve felaketler nedeniyle olabilmekte ve toplumsal kimliğe yansımaktadır. Anavatana bağlı, geri dönme hayalini taşıyan konuk toplum diasporayı oluşturmaktadır. Dağılmış toplumun anavatan ile ilişkileri, kültürel bağları ve dağıldığı yerdeki yeni yaşam pratikleri diaspora kavramı altında incelenmekte ve kültürel çalışmalarda ele alınmaktadır. Diasporadaki toplumun kültürel ürünlerinden olan filmler, üretim biçimleri ve kültürel kodları ile sinemada kimlik çalışmalarına konu olmaktadır. Bu çalışmada, Filistin diasporası incelenmekte ve sinema üretimi, Naficy’nin aksanlı sinema olarak isimlendirdiği diaspora sineması kapsamında tartışılmaktadır. Filistin sinemasının geçirdiği dönemler, anlatım dili özellikleri, konu alanları ve Filistin sinemasının işgal altındaki üretim biçimleri kuramsal olarak ortaya konmaktadır. Örnek alınan Filistin sinemasındaki anlatım biçimleri, işgalin sinemaya yansıması ve yönetmenlerin konuya yaklaşımına örnek olarak Hany Abu-Assad’ın Vaat Edilen Cennet filmi seçilmiştir. Çalışmanın amacı, işgalin yarattığı karmaşık ortam ve bunun ve bunun sinemaya yansımaları üzerinden ortaya konulmasıdır. Seçilen film, söylem analizi yöntemiyle aksanlı sinema perspektifinden analiz edilmiş, yönetmenin dili çözümlenmiştir. Bu çalışmanın söz konusu alan araştırmacılarına ve literatüre katkı sağlayacağı umulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Filistin sineması, Hany Abu-Assad, Diaspora, Aksanlı sinema, Sürgün sineması, Vaat Edilen Cennet

Kaynakça

• Abu-Assad, H. (Yapımcı) ve Abu-Assad, H. (Yönetmen). (2013). Omar [Film]. Filistin: ZBROS.
• Alawadhi, H. (2013). On What Was, and What Remains: Palestinian Cinema and the Film Archive. IAFOR Journal of Media, Communication & Film, 1(1), ss. 17–26. https://doi.org/https://doi.org/10.22492/ijmcf.1.1.02 / 31 Ağustos 2020
• Beyer, B. (Yapımcı) ve Abu-Assad, H. (Yönetmen). (2005). Vaat Edilen Cennet [Film]. Almanya: Augustus Film.
• Blincoe, N. (17 Nisan 2008). Arts: Film: An awkward love affair: Palestinian movies are unique - a mix of wry wit and selfdoubt. Nicholas Blincoe reports on the London Palestine film festival. The Guardian. https://www.theguardian.com/film/2008/ apr/17/israelandthepalestinians.festivals / 11 Mayıs 2019
• Cohen, R. (1996). Diasporas and the Nation-State: From Victims to Challengers. The Royal Institute of International Affairs, 72(3), ss. 507–520. https://doi.org/10.2307/2625554 / 10 Mayıs 2020.
• Crystal, D. (2008). A Dictionary of Linguistics and Phonetics. Victoria: Blackwell Publishing.
• Çakmak, F. (2018). Zorunlu Göç Sürecinde Mekânın Kaybı ve Evin Yitimiyle
• Başlayan Yersiz Yurtsuzluğun Ürettiği Bir Travma Olarak “Kimliğin Anonimleşmesi. Turkish Studies Social Sciences, 13(18), ss. 349–364. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.13811 2 Eylül 2020
• Dufoix, S. (2011). Diasporalar (Çev. I. Ergüden). İstanbul: Uluslararası Hrant Dink Vakfı Yayınları.
• Foss, B. (2012). Sinema ve Televizyonda Anlatım Teknikleri ve Dramaturji (Çev. M. K. Gerçekler). İstanbul: Hayalperest Yayınevi.
• Gertz, N., ve Khleifi, G. (2008). Palestinian Cinema Landscape, Trauma and Memory. Edinburgh: Edinburgh University Press.
• Ghanim, J. (2019). Son Dönem Filistin Sinemasında Anlatının Post-Kolonyal ve Madun Çalışmaları Grubu Bağlamında İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi), Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Hudson, S. (2017). Modern Palestinian Filmmaking in a Global World. (Doktora Tezi), University of Arkansas, Comparative Literature and Cultural Studies, Fayetteville.
• Johnson, P. C. (2012). Religion and Diaspora. Religion and Society, 3(1), ss. 95–114. https://doi.org/10.3167/arrs.2012.030106 / 3 Eylül 2020.
• Junka-Aikio, L. (2013). Articulation, National Unity and the Aesthetics of Living against Occupation in Elia Suleiman’s Palestine Triology. Journal for Cultural Research, 17(4), ss. 398–413. https://doi.org/10.1080/14797585.2013.792656 / 27 Mayıs 2019.
• Kalender, A. B., & Özkan, S. (2018). Çağdaş Fransız Sinemasında Gaspar Noe: “Dönüş Yok” Filmi Üzerine Dramaturjik İnceleme. CURRENT ACADEMIC STUDIES IN SOCIAL SCIENCES, 1(1), ss. 71–90. https://www.academia.edu/38132333/%C3%87a% C4%9Fda%C5%9F_Frans%C4%B1z_Sinemas%C4%B1nda_Gaspar_Noe_D%C3%B6n%C3%BC%C5%9F_Yok_Filmi_%C3%9Czerine _Dramaturjik_%C4%B0nceleme_Ah et_Bu%C4%9Fra_Kalender_and_Sibel_%C3%96zkan / 4 Eylül 2020.
• Kılınçarslan, Y. (2014). Filistin Sinemasında Sumud Temasının Ortadoğu’nun Gelecek İnşaasında Yeri ve Önemi. Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, 2(2), ss. 119–129. https://dergipark.org.tr/tr/pub/marusbd/issue/291/1394 / 11 Mayıs 2019.
• Martin, M. T., ve Yaquinto, M. (2007). Framing Diaspora in Diasporic Cinema: Concepts and Thematic Concerns. Black Camera, 22(1), ss. 7–10. https://www.jstor.org/ stable/27761689 / 11 Mayıs 2019.
• Massad, J. (2009). Kültür Silahı: Filistin Kurtuluş Mücadelesinde Sinema. Hamid Dabaşi (Ed), Filistin Sineması Bir Ulusun Hayalleri içinde (ss. 14–30) (Çev. O Akınhay). İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Naficy, H. (2001). An Accented Cinema Exilic and Diasporic Filmmaking. Princeton: Princeton University Press.
• Naficy, H. (2009). Filistin Sürgün Sineması ve Film-Mektuplar. Hamid Dabaşi (Ed), Filistin Sineması Bir Ulusun Hayalleri içinde (ss. 92–110) (Çev. O Akınhay). İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Oran, B. (1999). Kemalizm, İslamcılık, Küreselleşme (Türkiye’de “Yüce Sadakat Odağı” Kavramı Üzerine Düşünceler). Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 54(2), ss. 133–162. http://www.baskinoran.com/makale/SBFD-Cilt-54-No2.pdf / 19 Mayıs 2019.
• Peteet, J. (2007). Problematizing a Palestinian Diaspora. International Journal Middle East Studies, 39, ss. 627–646. https://www.jstor.org/stable/30069491 / 11 Mayıs 2019.
• Safran, W. (1991). Diasporas in Modern Societies: Myths of Homeland and Return. Diaspora: A Journal of Transnational Studies, 1(1), ss. 83–99. https://doi. org/10.1353/dsp.1991.0004 / 18 Mayıs 2019.
• Shafik, V. (2004). Cinema in Palestine. Oliver Leaman (Ed), Companion Encyclopedia of Middle Eastern and North African Film içinde (ss. 518–532). New York: Routledge.
• Sheffer, G. (2003). Diaspora Politics At Home Abroad. New York: Cambridge University Press.
• Sözen, M. (2013). Sinemasal Dramaturgi ve Örnek Bir Çözümleme. Art-e Sanat Dergisi, 6(11), ss. 100–119. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sduarte/issue/20731/221547 / 4 Eylül 2020.
• Uçarol, R. (1995). Siyasi Tarih (1789-1994). İstanbul: Filiz Kitabevi.
• Yaldız, F. (2014). Uluslararası Göç ve Diaspora ile İlişkili Kavramlar. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 3(2), ss. 382–403. http://www.itobiad.com/tr/ download/article-file/92791 / 11 Mayıs 2019.
• Yaren, Ö. (2007). Avrupa Göçmen Sineması. (Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.