70 Yıllık Süreçte Sana'nın Değişen Söylemi: Sana Reklamlarının Artsüremli Analizi

Yıl 2024, Cilt: 1 Sayı: Özel Sayı, 55 - 76, 27.11.2024

Eylül Altundaş

Öz

Tüketim toplumunu reklamlardan ayrı düşünmek imkansızdır. Reklamlar içinde bulundukları toplumun durumunu yansıtırlar. Tarihi modern zamanlara hatta daha da eskiye dayanan reklam metinleri üzerinden toplumsal okumalar gerçekleştirilebilmektedir. Bu çalışmada da benzer bir amaçla Türkiye'de önemli bir yere sahip olan Sana markasının reklamları artsüremli analizle çözümlenecektir. Çalışma kapsamında 1960 - 2020 yılları arasında yazılı ve görsel basında yayınlanan reklamlar incelenmiştir. Çalışmada göstergebilimden ve göstergebilimin sunduğu metodolojik araçlardan yararlanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Reklam, Söylem, Tüketim, Göstergebilim

Kaynakça

• Akbulut, N. T., Erdoğan, B. E. (2007). Televizyon Reklam Filmi Yapımı: Kavramlar, Uygulamalar, Sorunlar ve Telif Hakları. İstanbul: Beta Yayınları.
• Aksoy, F., Kılıç, T. A., & Çalışır, G. (2024). Siyasal Reklamların Göstergebilimsel Yöntemle Analizi: 14 Mayıs Cumhurbaşkanlığı Seçimlerinde Cumhuriyet Halk Partisi’nin “Sana Söz Yine Baharlar Gelecek” Reklam Filmi Örneği. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 12(1), 474-512.
• Aydın, B. O., Süslen, B. (2018) Siyasal Reklamların Göstergebilimsel Yöntemle Analizi: Chp 2017 Halkoylaması Reklam Filmi Örneği. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(2), 149-164. Batı, U. (2007). Reklamların göstergebilimi: Bir göstergeler sistemi olarak reklamları okumak. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 4(1), s. 1-28.
• Batı, U. (2010) Reklamın Dili. İstanbul: Alfa Yayınları
• Bocock, R. (2009) Tüketim. (çev. İrem Kutluk) Ankara: Dost Kitabevi Yayınları
• Candan, G. (2020). Glokalizasyon bağlamında Netflix reklamları: Göstergebilimsel bir analiz. Medya ve Kültürel Çalışmalar Dergisi, 2(I), 3-15.
• Cengiz, S. A. (2009) Modernizm, Otomobil Kültürü ve Reklam. Ankara: Ütopya Yayınları.
• Çamdereli, M., & Eryıldırım, N. (2005). Göstergebilim Ders Notları. Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayınları.
• Eco, U. (1984) Semiotics and the Philosophy of Language. Bloomington: Indiana University Press
• Elden, M.,Ulukök, Ö., Yeygel, S. (2015). Şimdi Reklamlar…. İstanbul: İletişim Yayınları
• Fiske, J. (2003) İletişim Çalışmalarına Giriş. (çev. Süleyman İrvan) Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları
• Gottdiener, M. (2005). Postmodern Göstergeler. (çev. Erhan Cengiz, Hakan Gür, Arhan Nur) Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Gülada, M. O. (2019). Çocuk İşçiliğinin Önlenmesine Yönelik Hazırlanan Kamu Spotu Reklamlarının Göstergebilimsel Analizi. Sosyal Güvenlik Dergisi, 9(1), 215-235.
• Homburg, C., Müller, M., Klarmann, M. (2011) When Should the Customer Really be King? On the Optimum Level of Salesperson Customer Orientation in Sales Encounters. Journal of Marketing 75(2) s. 55-74. https://www.researchgate.net/publication/345559124_When_Should_the_Customer_Really_be_King_On_the_Optimum_Level_of_Salesperson_Customer_Orientation_in_Sales_Encounters
• Horzum, I. (2008) Modernizm Ekseninde Doğa İçerikli Reklâmların Göstergebilimsel İncelenmesi (218621) [Yayımlanmamış doktora tezi] Selçuk Üniversitesi
• İnce, I. (1993) Reklam Diline Dilbilimsel Bir Bakış. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi Cilt(10) s.231-245. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/606932
• Küçükerdoğan, R. (2005) Reklam Söylemi. İstanbul: Es Yayınları
• Mengü, M. M. (2006). Reklam Sloganları Ve Tüketici Zihni. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi| Istanbul University Faculty of Communication Journal, Cilt(25) s. 109-221. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/212246
• Özer, N. P., & Yarar, A. E. (2019). Göstergebilimsel Bir Reklam Analizi: Burger King “Ateş Seni Çağırıyor”. Atatürk İletişim Dergisi, Cilt(18), 105-124.
• Özmakas, U. (2009). Charles Sanders Peirce’in Gösterge Kavramı. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 32-45.
• Rifat, M. (1990) Dilbilim ve Göstergebilimin Çağdaş Kuramları. İstanbul: Düzlem Yayınları
• Saussure, F. (1985) Genel Dilbilim Dersleri. (çev. Berke Vardar) Ankara: Birey ve Toplum Yayınları
• Sim, S., & Loon, V. B. (2010) Eleştirel Teori. (çev. Akın Emre Pilgir, Emrah Arıcılar) İstanbul: NTV Yayınları.
• Şendal, B. (2022). Reklamlarda Kadın imgesi: Son On Yılda Basın İlanlarında Kadınlara Yönelik Reklamların Göstergebilimsel Analizi. (700001) [Yayımlanmamış doktora tezi] Selçuk Üniversitesi
• Şimşek, S. (2006). Reklam ve Geleneksel İmgeler. İstanbul: Nüve Kültür Merkezi Yayınları.
• Levi- Strauss, C. (1974) Structural Anthropology. New York: Basic Books
• Tekinalp, Ş., & Uzun, R. (2006). İletişim Araştırma ve Kuramları. İstanbul: Beta Yayınları.
• Toksarı, M., & Aydar, A. F. (2021). Retro Pazarlama Perspektifinden Tadım Kuruyemiş Markası İle İlgili Reklamın Göstergebilimsel Analiz Yöntemi İle İncelenmesi. Erciyes İletişim Dergisi, 8(2), 891-910.
• Topsümer, F., Elden, M. (2015) Reklamcılık: Kavramlar, Kararlar, Kurumlar. İstanbul: İletişim Yayınları
• Yaylagül, L. (2006). Kitle İletişim Kuramları. Ankara: Dipnot Yayınları
• Reklam Filmleri Sana Türkiye (2014, 17 Ocak). Sana - Mutlu Ailenin Margarini [Video]. YouTube https://www.youtube.com/watch?v=HfBi5w0OoOQ
• Sana Türkiye (2014, 17 Ocak). Sana - Özen Gösteren Anneler İçin [Video]. YouTube https://www.youtube.com/watch?v=I9CnSSCw2jA
• Sana Türkiye (2014, 17 Ocak). Sana - Özen Gösteren Anneler İçin [Video]. YouTube https://www.youtube.com/watch?v=hF-be7tEvAs
• Sana Türkiye (2014, 17 Ocak). Sana - Ekmeküstü [Video]. YouTube https://www.youtube.com/watch?v=tqZRME0UNtU
• Sana Türkiye (2014, 17 Ocak). Sana - Ekmeküstü [Video]. YouTube https://www.youtube.com/watch?v=tSmlaPe6mgw
• Sana Türkiye (2014, 17 Ocak). "Hayattaki en iyi şeyler bile daha iyi olabilir" [Video]. YouTube https://www.youtube.com/watch?v=KPIl4sUMkoo
• Sana Türkiye (2014, 17 Ocak). "Hayattaki en iyi şeyler bile daha iyi olabilir" 2 [Video]. YouTube https://www.youtube.com/watch?v=ME4VfEShyMk
• Sana Türkiye (2014, 17 Ocak). Sana – Hamurişleri ve Tatlılar Kitabı [Video]. YouTube https://www.youtube.com/watch?v=NWlN1zfPYH4
• Sana Türkiye (2014, 17 Ocak). "Sana'dan en kolay sürüleni" [Video]. YouTube https://www.youtube.com/watch?v=BN8v3rfNCrA
• Sana Türkiye (2014, 17 Ocak). Sana'dan en lezzetlisi [Video]. YouTube https://www.youtube.com/watch?v=ICOO3o0bZ8M
• Sana Türkiye (2014, 17 Ocak). Sana'dan en yumuşağı [Video]. YouTube https://www.youtube.com/watch?v=FrP1CdoKlOU
• Sana Türkiye (2014, 17 Ocak). "Yeni Sana - Değerini Anneler Bilir" [Video]. YouTube https://www.youtube.com/watch?v=1i4NntlNTTY
• Sana Türkiye (2014, 17 Ocak). "Ayşe Baysal -- www.7gercek.com" [Video]. YouTube https://www.youtube.com/watch?v=nsYLKZj6vmM
• Sana Türkiye (2014, 17 Ocak). "Neşe Erberk -- www.7gercek.com" [Video]. YouTube https://www.youtube.com/watch?v=PnMlvVcJVCE
• Sana Türkiye (2014, 17 Ocak). "İyi Beslenmek İyi Gelecek - Futbol" [Video]. YouTube https://www.youtube.com/watch?v=qF8W_e6VJ-o
• Sana Türkiye (2014, 17 Ocak). "İyi Beslenmek İyi Gelecek- Voleybol" [Video]. YouTube https://www.youtube.com/watch?v=5VcK33nzSbc
• Sana Türkiye (2014, 17 Ocak). "Büyümek enerji ister, Sana ister" [Video]. YouTube https://www.youtube.com/watch?v=yxYT_EY33-Y
• Sana Türkiye (2014, 17 Ocak). "Her gün büyüyen çocuklara, her gün Sana" [Video]. YouTube https://www.youtube.com/watch?v=AOFi_RiJWtM
• Sana Türkiye (2014, 17 Ocak). "Sana İftar Sofraları" [Video]. YouTube https://www.youtube.com/watch?v=PGpp1HVg6C0
• Sana Türkiye (2014, 17 Ocak). "Sana- Bu lezzete kim dur diyecek?" [Video]. YouTube https://www.youtube.com/watch?v=BSPojUDxkxs
• Sana Türkiye (2014, 17 Ocak). "Sana Crème Bonjour" [Video]. YouTube https://www.youtube.com/watch?v=hSDZQIAuOUQ
• Sana Türkiye (2014, 17 Ocak). "Sana Crème Bonjour - Peynirli Bi'şey" [Video]. YouTube https://www.youtube.com/watch?v=sHhcBm5yCGM
• Sana Türkiye (2014, 17 Ocak). "Sana Crème Bonjour - Peynirli Bi'şey" [Video]. YouTube https://www.youtube.com/watch?v=PHbT7KezqH8
• Sana Türkiye (2014, 17 Ocak). Sana - Ekmeküstü [Video]. YouTube https://www.youtube.com/watch?v=JWLnDtqNqN0
• Sana Türkiye (2014, 17 Ocak). Sana - Ekmeküstü [Video]. YouTube https://www.youtube.com/watch?v=l83UF-P55x8
• Sana Türkiye (2014, 17 Ocak). Sana - Ekmeküstü [Video]. YouTube https://www.youtube.com/watch?v=f1hRxPS9bU4
• Sana Türkiye (2014, 17 Ocak). Sana – Hamurişi [Video]. YouTube https://www.youtube.com/watch?v=7gousAMlpJc
• Sana Türkiye (2014, 17 Ocak). "Sana Hamurişi, Sana'ların en marifetlisi" [Video]. YouTube https://www.youtube.com/watch?v=5dulLeMA1T4
• Sana Türkiye (2014, 17 Ocak). "Sana iyi bir başlangıç" [Video]. YouTube https://www.youtube.com/watch?v=BItoZAN7qIs
• Sana Türkiye (2014, 17 Ocak). "Sana- Lezzeti havanızı değiştirir" [Video]. YouTube https://www.youtube.com/watch?v=blosVLrCR-Q
• Sana Türkiye (2014, 17 Ocak). "Sana, Çocuğunuzun Büyüme Serüvenini Besleyin" [Video]. YouTube https://www.youtube.com/watch?v=7vZFGV-0lwo
• Sana Türkiye (2014, 17 Ocak). "Sana Tereyağ Tadında" [Video]. YouTube https://www.youtube.com/watch?v=CMmMJ5awpcY
• Sana Türkiye (2014, 17 Ocak). "Sana Tereyağ Tadında" [Video]. YouTube https://www.youtube.com/watch?v=m2iiuQ9EbXE
• Sana Türkiye (2014, 17 Ocak). "Sana Zeytinyağlı" [Video]. YouTube https://www.youtube.com/watch?v=MT0YwWHUub0
• Sana Türkiye (2014, 17 Ocak). "Selahattin Dönmez-- www.7gercek.com" [Video]. YouTube https://www.youtube.com/watch?v=co6eWDvBFiM
• Sana Türkiye (2014, 17 Ocak). "Taylan Kümeli -- www.7gercek.com" [Video]. YouTube https://www.youtube.com/watch?v=2wMe6heyHt0
• Sana Türkiye (2014, 17 Ocak). "Yaşasın Yemek Yemek" [Video]. YouTube https://www.youtube.com/watch?v=jHTJGi_1R44
• Sana Türkiye (2014, 17 Ocak). Sana 60. Yılını KutluyorVideo]. YouTube https://www.youtube.com/watch?v=DXUGyOZKTNs
• Sana Türkiye (2014, 17 Ocak). Sana Anneler Günü Kampanyası [Video]. YouTube https://www.youtube.com/watch?v=q7rujxv5hQE
• Sana Türkiye (2024, 6 Mart). Sana, İlham Verir Sana [Video]. YouTube https://www.youtube.com/watch?v=zINqQWeLE6k
• Sana Türkiye (2024, 7 Mart). Sana, Ramazan'da da #İlhamVerirSana [Video]. YouTube https://www.youtube.com/watch?v=dGl9jyvQvaE
• Sana Türkiye (2024, 6 Mart). Sana, İlham Verir Sana [Video]. YouTube https://www.youtube.com/watch?v=111LBjBuJeE
• Sana Türkiye (2024, 6 Mart). Sana, İlham Verir Sana [Video]. YouTube https://www.youtube.com/watch?v=9xu2lbqWKlg
• İnternet Siteleri Sana (2024) https://www.sana.com.tr/ (Erişim Tarihi: 4 Mart 2024)