Heidegger Düşüncesinde Ahlakın Olanağı

Year 2023, Issue: 2, 65 - 79, 19.10.2023

Banu Tümkaya Tekin

Abstract

Kantçı strateji skolastik dönem boyunca etkisinden çıkılamayan teolojik ahlak perspektifinin yıkılmasına yol açarken, aklın otonomisi argümanıyla hesaplaşmayan bir ahlakın düşünülemez olmasını sağlamıştır. Ahlak yasasını düşünebilme ve bu yasa doğrultusunda seçimlerde bulunma ve eyleme özgürlüğünü savunan bu argüman, insanın doğası gereği, kendi yasalarını belirleyen bir varlık olduğu kabulüne dayanmaktadır. Ancak bu kabul, insan ve yaşam dünyasına ilişkin yeni birçok sorunu beraberinde getirmiştir. Bu sorunlar karşısında gelişen varoluşçu itirazın en radikal temsilcilerinden Heidegger, Kant tarafından benimsenen kavram ve kategorilerin neredeyse tamamını reddetmiş ve işi etik veya ahlakın hiçbir hükmü olmayacağı bir düşünce sistemi inşa etmeye vardırmıştır. Heideggerci düşüncede ahlakın olanağı sorununun ele alınacağı bu çalışmada, geleneksel batı felsefesinin kalıplarından kurtulabilmek için ahlak kavramının terkedilmesi dışında bir seçenek bulunamayacağı iddiasının tartışmaya açılması hedeflenmektedir.

Keywords

Ontoloji, Metafizik, Antropoloji, Aşkınlık, Ahlak

References

• Bochenski, J. M. (1997). Çağdaş Avrupa Felsefesi. Kabalcı Yayınevi.
• Harries, K. (2009). Art Matters: A Critical Commentary on Heidegger's "The Origin of the Work of Art". Springer.
• Heidegger, M. (1946). Letter on Humanism. M. Heidegger içinde, Pathmarks (s. 239-276). Cambridge University Press.
• Heidegger, M. (1962). Being and Time. trans. Macquarre&Robinson. Blackwell Publishing.
• Heidegger, M. (1965). Kant and the Problem of Metaphysics,. trans. J.S.Churchill. Indiana University Press.
• Heidegger, M. (2002). The Essence of Truth: On Plato's Cave Allegory and Theaetetus . trans.Ted Sadler. Continiuum.
• Kant, I. (2002). Ahlak Metafiziğinin Temellendirilmesi. Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu.
• Lacoue-Labarthe, P. (1990). Heidegger, Art and The Politics: The Fiction of the Political. Blackwell Publishers.
• Scott, C. E. (1988). Heidegger and the Question of Ethics . Research in Phenomenology, Vol. 18, 23-40.
• Sedgwick, S. (2011). Hegel on the Empty Formalism of Kant's Categorical Imperative. E. S. Baur içinde, A Companion to Hegel (s. 265-280). Blackwell Publishing.
• Solomon, R. (2020). Akılcılıktan Varoluşçuluğa. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Stern, R. (2012). Understanding Moral Obligation: Kant, Hegel and Kierkegaard. Cambridge University Press.
• Wolin, R. (2012). Heidegger'in Çocukları: Hannah Arendt, Karl Löwith, Hans Jonas ve Herbert Marcuse. çev. Hüsamettin Arslan. Paradigma Yayınları.
• Young, J. (2001). Heidegger's Philosophy of Art . Cambridge University Press.