19. yüzyıl, dünyada “Doğu
Sorunu” olgusunun ortaya çıktığı ve şekillendiği bir yüzyıl olarak karşımıza
çıkmıştır. Bu sorunun somutlaşmasının köklerine indiğimizde sömürgeciliğin bir
uzantısı olarak ortaya çıkan Oryantalizmin, bir felsefi düşünüşten bilimsel ve
entelektüel bir uğraş alanına yöneliminin olduğunu söylemek mümkündür. Bir
paradoks olarak bu düşünüş biçiminin ve bu yöndeki etkinliklerin modern
dünyanın birçok bilim disiplininin doğuşunda ve gelişmesinde ironik bir biçimde
payı olduğunu söylemek yanlış değildir. Sömürgeciliğin emperyalizm çağına
evirildiği 19. Yüzyılda oryantalist faaliyetler aynı zamanda politikanın da bir
aracına dönüşmüştür. Oryantalizm dönemin büyük güçlerinin dünyanın pek çok
bilinen- bilinmeyen yerlerinde coğrafya, tarih, etnoloji, antropoloji,
haritacılık, arkeoloji vb. alanlarda inceleme ve araştırmalarla kendini
göstermiş ve bu süreç aynı zamanda “Doğu Sorunu” olgusunun da hazırlayıcısı
olmuştur. Bu açıdan Rusya İmparatorluğu’nun özellikle Osmanlı İmparatorluğu
topraklarında yürüttüğü Oryantalist çalışmalar Osmanlı İmparatorluğu
topraklarının ve özellikle Anadolu coğrafyasının haritalandırılması, demografik
yapısı, etnik niteliği, sosyo-ekonomik yapısı ve antik dönem tarihine ilişkin
ilk araştırmalarla “Doğu Sorunu”nun biçimlenmesinde en az diğer Avrupa
devletlerinin oryantalist faaliyetleri kadar etkili olmuştur.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Journal Section | Tarih |
Authors | |
Publication Date | December 30, 2016 |
Acceptance Date | December 20, 2016 |
Published in Issue | Year 2016 Volume: 6 Issue: 12 |