TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDAKİ (6–8) METİNLERİN DEĞERLER BAKIMINDAN İNCELENMESİ

Year 2011, Volume: 1 Issue: 2, 75 - 102, 17.04.2014

Bahar Doğan Ayşe Gülüşen

Abstract

Türkçe öğretiminin temel aracı olan metinler, ulusal ve evrensel kültürün dayandığı değerlerin öğrencilere aktarılması için birer araç olma özelliğine sahiptir. Bu doğrultuda Millî Eğitim Bakanlığı tarafından basılan 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin hangi değerleri ilettiğini tespit etmek ve bu değerlerin sınıflara göre dağılımını belirlemek bu araştırmanın amacını oluşturmaktadır. İlköğretim 6–8. sınıflar arasında Türkçe ders kitaplarındaki metinlerde, değerlere yer verilme durumunu belirlemeye yönelik olarak gerçekleştirilen bu araştırmada kullanılacak olan model, var olan bir durumu var olduğu şekliyle ortaya koymayı amaçlayan tarama modelidir. Araştırmada verilerin analizi için betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Analiz sonucunda bilimsellik, çalışkanlık, dayanışma, doğa sevgisi, dürüstlük, estetik, hayvan sevgisi, hoşgörü, merhamet, misafirperverlik, nezaket, onurlu olma, özdenetim, tutarlılık, sorumluluk ve ulusal değerler temaları olmak üzere on altı tema belirlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, araştırma kapsamında incelenen ders kitaplarındaki metinlerin çoğunda değerlerin az da olsa yer aldığı görülmekle birlikte dokuz metinde hiçbir değere yer verilmemiştir. 6, 7 ve 8. sınıflarda yer alan toplam 76 metinde en fazla yer alan, ulusal değerler (30) ve sorumluluk (24) değerleriyken en az yer alan hayvan sevgisi (3) ve misafirperverlik (3) değerleridir. Türkçe dersinde etkili bir değer eğitimi gerçekleştirmek için değerlerin metinlere daha dengeli dağıtılması gerektiği ve bu değerlerin etkinliklerle düzenlenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Keywords

Türkçe Dersi, Değer, Değer Eğitimi, Ders Kitabı.

References

• Aral, D. (2008). Millî Eğitim Bakanlığı'nın Hazırladığı 6. Sınıf Türkçe Ders Kitabında Yer Alan Değerler Üzerine Bir Araştırma. Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi
• Belet, D. ve Deveci H. (2008). Türkçe Ders Kitaplarının Değerler Bakımından İncelenmesi. Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi. VII. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu
• Ekici Çelikpazu, E. ve Aktaş E. (2011). “MEB 6, 7 ve 8. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Metinlerin Değer İletimi Açısından İncelenmesi”. Turkish Studies Dergisi, Volume 6/2.
• Ergin, M. (2009). Türk Dil Bilgisi. İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
• Karagöz, B. (2009). Yapılandırmacı Yaklaşıma Göre İlköğretim 6 ve 7. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarındaki Değerlerin İncelenmesi (Muğla İli Örneği), Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türkçe Eğitimi Anabilim Dalı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• MEB (2006). Türkçe Öğretimi Programı. (6–8. sınıflar) 06. 01. 2010 tarihinde http://www.meb.gov.tr adresinden alınmıştır.
• MEB (2005). İlköğretim Türkçe Dersi (6–8. Sınıflar) Öğretim Programı ve Kılavuzu.
• Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü
• Parlakyıldız, H. (2009). “İlkokul İkinci Devrede Türkçe Ders Kitaplarındaki Moral Değerlere Kısa Bir Bakış (1948-1968 Yılları Arası)”, Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, XXII (1), s. 245-262.
• Somuncu, S. (2008). İlköğretim 7. Sınıf Türkçe Ders Kitabındaki Edebî Metinlerin Temel Evrensel Değerleri İçermesi Bakımından İncelenmesi, Afyonkarahisar: Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Şen, Ü. (2008). Altıncı Sınıf Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerin İlettiği Değerler Açısından İncelenmesi. KKTC: Uluslar arası Türkçe Eğitimi ve Öğretimi Sempozyumu.
• Tarhan, N. (2011). Güzel İnsan Modeli. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçki Yayıncılık.
• Özbay, M. (2006). Türkçe Özel Öğretim Yöntemleri I. Ankara: Öncü Kitap.
• İncelenen Kitaplar
• Özbay, M. (Editör). (2009). İlköğretim Türkçe Ders Kitabı 7. Ankara: MEB Devlet Kitapları.
• Özbay, M. (Editör). (2009). İlköğretim Türkçe Ders Kitabı 8. Ankara: MEB Devlet Kitapları
• Özbay, M. (Editör). (2007). İlköğretim Türkçe Ders Kitabı 6. Ankara: MEB Devlet Kitapları.