LINE COST CALCULATION, DISTRIBUTION OF EXPENSE RATES, AND PRICING EXAMPLE FOR AIRLINE COMPANY MANAGEMENT

Year 2025, Volume: 27 Issue: 49, 891 - 908, 29.08.2025

Fatih Karaman

https://doi.org/10.18493/kmusekad.1543660

Abstract

The aim of this study is to explain some of the cost calculation methods applied by airline companies and to provide suggestions for correct cost calculations to ensure correct pricing. In addition, displaying the rates of line costs in airline companies and explaining the promotion application through ticket sales and marketing examples will also support a better understanding of the subject. In addition, another purpose of the study is to examine the extent to which the distribution of flight line costs affects the costs and the effects of occupancy rates on unit costs. Another question that is explained is why the idea that the cost of every passenger is the same does not lead to the same result in ticket sales prices. In the first part of the study, we searched for literature equivalents of the calculation methods mostly used by airline companies serving in civil aviation. Similar studies were also examined, and the cost-based line-cost calculation method, which is estimated to be the most widely used method, was discussed. During the application phase, the line cost was calculated by taking one of the most frequently flown lines of an airline company as an example. After the calculation, the ticket prices were arranged at certain profit margins and presented as an example of promotional ticket usage. Based on these calculations, the total cost drivers were determined, and comparisons were made according to the passenger occupancy rates. The results showed that increases in the number of passengers reduced unit costs, the effects of the calculations on strategic decision-making were shown, and strategic suggestions were made to businesses.

Keywords

Airline Companies , Airline Costs , Flight Line Cost , Pricing

HAVAYOLU ŞİRKETLERİ YÖNETİMİNDE HAT MALİYETİ HESAPLAMA, GİDER ORANLARININ DAĞILIMI VE BİR FİYATLANDIRMA ÖRNEĞİ

Abstract

Bu çalışmanın amacı havayolu işletmelerinin uyguladığı bazı maliyet hesaplama yöntemlerini açıklamak ve doğru fiyatlandırmayı sağlamak için doğru maliyet hesaplamaları için öneriler sunmaktır. Ayrıca havayolu işletmelerinde hat maliyeti oranlarının gösterilmesi ve bilet satış ve pazarlama örnekleri üzerinden promosyon uygulamasının açıklanması da konunun daha iyi anlaşılmasına destek olacaktır. Ayrıca çalışmanın bir diğer amacı da uçuş hat maliyetlerinin dağılımının maliyetleri ne ölçüde etkilediği ve doluluk oranlarının birim maliyetler üzerindeki etkilerinin incelenmesidir. Açıklanan bir diğer soru ise her yolcunun maliyetinin aynı olduğu düşüncesinin bilet satış fiyatlarında neden aynı sonuca yol açmadığıdır. Çalışmanın ilk bölümünde çoğunlukla sivil havacılıkta hizmet veren havayolu işletmelerinin kullandığı hesaplama yöntemlerinin literatür eşdeğerlerini aradık. Benzer çalışmalar da incelenerek en yaygın kullanılan yöntem olduğu tahmin edilen maliyet bazlı hat maliyeti hesaplama yöntemi ele alındı. Uygulama aşamasında bir havayolu işletmesinin en sık uçtuğu hatlardan biri örnek alınarak hat maliyeti hesaplandı. Hesaplamadan sonra bilet fiyatları belirli kar marjlarında düzenlenerek promosyonel bilet kullanımına örnek olarak sunulmuştur. Bu hesaplamalara dayanarak toplam maliyet sürücüleri belirlenmiş ve yolcu doluluk oranlarına göre karşılaştırmalar yapılmıştır. Sonuçlar yolcu sayısındaki artışların birim maliyetleri düşürdüğünü, hesaplamaların stratejik karar alma üzerindeki etkilerinin gösterildiğini ve işletmelere stratejik önerilerde bulunulduğunu göstermiştir.

Keywords

HAVAYOLU ŞİRKETLERİ , HAVAYOLU MALİYETLERİ , UÇUŞ HAT MALİYETİ , FİYATLANDIRMA

Ethical Statement

Çalışmamızda kullanılan tüm hesaplama yöntemleri açık kaynak kullanımlı olduğundan herhangi bir etik kurul onayına gerek kalmamıştır. Yine de makale içinde ilgili formüllerin ve hesaplama açıklamalarının kaynakları, işletmeler bakımından belirtilmiştir.

Thanks

Çalışmamı kabul ederseniz çok sevinirim. Umarım derginize katkı sağlayacak değer ve kalitede bir çalışma olmuştur. Saygılarımla...

References

• Armanto, B., Tiono, K., ve Suthiono, H. (2014). The stickiness of selling, general, and administrative costs in the ındonesian companies. International Research Journal of Business Studies, 39–53.
• Banker, R. D. ve Johnston, H. H. (1993). An Empirical Study of Cost Drivers in the U.S. Airline Industry. The Accounting Review. 68 (3): 576- 601.
• Baykasoğlu, A., ve Kaplanoğlu, V. (2008). Application of activity-based costing to a land transportation company: A case study. International Journal of Production Economics, 116(2), 308-324.
• Bilotkach, V., Gaggero, A. A., ve Piga, C. A. (2015). Airline pricing under different market conditions: Evidence from European Low-Cost Carriers. Tourism Management, 47, 152-163.
• Boeing (2020). 737 Airplane Characteristics for Airport Planning. Document Number: D6-58325-6. Rev.A. September 2020.
• Büyükmirza, H. K. (2013). Maliyet ve Yönetim Muhasebesi-Tekdüzene Uygun Bir Sistem Yaklaşımı (18. Baskı). Gazi Kitabevi, Ankara.
• Cigliano, J., Georgiadis, M., Pleasance, D., & Whalley, S. (2000). The price of loyalty. The McKinsey Quarterly, (4), 68.
• Devlet Hava Meydanları İşletmesi [DHMİ]. (2024). 2023 Faaliyet Raporu. Ankara. https://www.dhmi.gov.tr/Lists/FaaliyetRaporlari/Attachments/24/Faaliyet-Raporu-2023.pdf, (27.08.2024)
• Doganis, R. (2013). Flying off course: The economics of international airlines. Routledge.
• Gülçubuk, A. (2008). Müşteri Bağlılığı Yaratmada Fiyat Politikasının Önemi ve Uygulanan Fiyatlandırma Yöntemlerinin Değerlendirilmesi. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 15(1), 15-26.
• Hacıoğlu, İ. (2011). Gelir Yönetimi ve Türkiye’deki Havayolu İşletmelerinde Gelir Yönetimi Üzerine Bir Uygulama (Yüksek lisans tezi/Master's thesis). Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
• Haroun, A. E. (2015). Maintenance cost estimation: application of activity-based costing as a fair estimate method. Journal of Quality in Maintenance Engineering, 21(3), 258-270.
• Harris, F. D. (2005). An economic model of US airline operating expenses (No. Rept-A-050004).
• Hundekar, S.G., Appannaiah, H.R. ve Reddy, P.N. (2009). Principles of marketing. Global media, ProQuest Ebook Central, Mumbai: Himalaya Pub. House.
• International Civil Aviation Organization [ICAO]. (2024). Icao Carbon Emissions Calculator Methodology.https://applications.icao.int/icec/Methodology%20ICAO%20Carbon%20Emissions%20Calculator _v13_Final.pdf, (28.08.2024)
• Karagül, A. A., Kaya, E., Ekergil, V., ve Erdoğan, D. (2018). Havacılık İşletmelerinde Muhasebe Uygulamaları. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Kotler, P. ve G. Armstrong. 2012. Principles of Marketing, Pearson Prentice Hall, 14th Editinon, New Jersey, USA.
• Köse, Y. (2020). Havayolu Sektöründe Geleneksel ve Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Uygulamalarının Karşılaştırılması: Analitik Bir İnceleme. International Journal of Entrepreneurship and Management Inquiries, 4(Özel Sayı 1), 227-236.
• Lamb, C. W., J. F. Hair ve C. McDaniel. 2009. Marketing, SouthWestern Cengage Learning, 10th Edition, USA.
• Malighetti, P., Paleari, S. ve Redondi, R. (2009). Pricing Strategies Of Low- Cost Airlines: The Ryanair Case Study. Journal of Air Transport Management. 15:195– 203.
• McConnachie, D., Wollersheim, C., & Hansman, R. J. (2013). The impact of fuel price on airline fuel efficiency and operations. In 2013 Aviation Technology, Integration, and Operations Conference (p. 4291).
• Öncü, M. A., Çömlekçi, İ., ve Coşkun, E. (2010). Havayolu şirketlerinin uyguladıkları finansal stratejiler üzerine bir araştırma. AİBÜ-İİBF Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(2), 27-58.
• Özpeynirci, R., & Şirin, H. B. (2018). Endüstriyel Makine İmalatı Yapan İşletmelerde Maliyet Sisteminin Oluşturulması ve Bir Uygulama. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 59-71.
• Ryerson, M. S., & Hansen, M. (2013). Capturing the impact of fuel price on jet aircraft operating costs with Leontief technology and econometric models. Transportation Research Part C: Emerging Technologies, 33, 282-296.
• Speciale, R. C. (2006). Fundamentals of aviation law. (No Title).
• Tanrısevdi, A., ve Çulha, O. (2010). Düşük Fiyatlı Havayolu Taşımacılığı (DFHT) Sektörünün Genel Özellikleri ve Uygulanan Pazarlama Karmalarının Yapısı: Türk DFHT Firmaları Üzerinde Bir Araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(33), 65-100.
• Thrane, S., Jarmatz, M., Laursen, M. F., ve Kornmaaler, K. (2019). A practice-based approach to collective decision making in pricing. Qualitative Research in Accounting & Management, 16(1), 117-143.
• Tsai, W. H., & Kuo, L. (2004). Operating costs and capacity in the airline industry. Journal of air transport management, 10(4), 269-275.
• Uslu, S., ve Cavcar, A. (2002). Havayolu işletmelerinde bir maliyet unsuru: Avrupa Hava Sahası’nda hava trafik yol ücretleri. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2002(1), 81-94.
• Vasigh, B., & Rowe, Z. C. (2019). Foundations of airline finance: Methodology and practice. Routledge.
• Yükçü, S., & Fidancı, N. (2018). Havayolu İşletmeciliğinde Maliyet ve Fiyatlandırma Önerileri. Journal of Accounting and Taxation Studies, 394-407.
• Zuidberg, J. (2014). Identifying airline cost economies: An econometric analysis of the factors affecting aircraft operating costs. Journal of Air Transport Management, 40, 86-95.
• https://www.flightmanager.com/content/TimeDistanceForm.aspx (Erişim Tarihi: 24.08.2024).
• https://www.eia.gov/dnav/pet/pet_pri_spt_s1_d.htm (Erişim Tarihi 03.09.2024).