İlişkisel-Bireyci-Toplulukçu Benlik Ölçeği'nin Psikometrik Özellikleri ve Uyarlama Çalışması

Yıl 2011, Cilt: 2011 Sayı: 2, 37 - 45, 01.06.2011

Hülya Ercan

Öz

Anahtar Kelimeler

-

İlişkisel-Bireyci-Toplulukçu Benlik Ölçeği'nin Psikometrik Özellikleri ve Uyarlama Çalışması

Öz

Bu çalışmada Kashima ve Hardie (2000) tarafından geliştirilen “İlişkisel-Bireyci Toplulukçu Benlik Ölçeği”nin genç yetişkinler için uyarlanması amaçlanmıştır. Araştırma Ankara merkezde ikamet eden ve yaşları 22 ile 30 arasında değişen 344 kişilik bir grup üzerinde yürütülmüştür. Ölçeğin güvenirliğini test etmek için Cronbach Alpha ve test-tekrar test güvenirlik analizleri yapılmış, geçerliliğini değerlendirebilmek için dil ve yapı geçerliliği çalışmaları gerçekleştirilmiştir ve cinsiyetler arası fark hesaplanmıştır. Ölçeğin Cronbach Alpha (α) güvenirliği bireycilik alt ölçeği için .73, ilişkisellik alt ölçeği için .68, toplulukçuluk alt ölçeği için .77 ve İlişkisel-Bireyci-Toplulukçu Benlik Ölçeği toplam için .86 bulunmuştur. Yine ölçeğin Cronbach Alpha değerleri ikiye bölünmüş modelde 1. kısım için .79, 2. kısım için .77, Spearman Brown katsayısı ise .76 olarak hesaplanmıştır. Test-tekrar test güvenirliği çalışmasında iki uygulama arasında .01 anlamlılık düzeyinde .79 ile güçlü ve pozitif bir korelasyon olduğu görülmüştür. Ölçeğin yapı geçerliğinde kullanılan doğrulayıcı faktör analizi sonucunda uyum indeksi değerleri א 2/sd (841/315)= 2.66, GFI = 0.85, AGFI= 0.82, NNFI= 0.90, CFI= 0.91, RMSEA= 0.07, SRMR= 0.06 olarak bulunmuş, ölçeğin üçlü faktör yapısı doğrulanmıştır. Yapılan çalışmada ölçeğin benlik kurgusu açısından cinsiyet farklarını değerlendirmede de kullanılabildiği görülmüştür. Sonuçlar İlişkisel-BireyciToplulukçu Benlik Ölçeğinin genç yetişkinler için geçerli ve güvenilir olduğunu göstermiştir

Anahtar Kelimeler

Benlik, ilişkisel benlik, bireyci benlik, toplulukçu benlik

Kaynakça

• Banaji, M.R. and Prentice, D.A. (1994). The Self in Social Contexts. Annual Review of Psychology, 45, 297- 332.
• Bresnahan, M.H., Chiu, H.C. and Levine, T.R. (2004). Self-Construal as a Predictor of Communal and Exchange Orientation in Taiwan and the USA. Asian Journal of Social Psychology, 7, 187-203.
• Bresnahan, M.J., Levine, T.R., Shearman, S.M., Lee, S.Y., Park, C., and Kiyomiya, T. (2005). A Multimethod Multitreit Validity Assessment of Self-Construal in Japan, Korea, and The United States. Human Communication Research, 31 (1), 33-59.
• Brewer, M. B., and Gardner, W. L. (1996). Who is This “We”? Levels of Collective Identity and Self Representations. Journal of Personality and Social Psychology, 71, 83-93.
• Carpenter, S. and Karakitapoğlu-Aygün, Z. (2005). Importance and Descriptiveness of Self-Aspects: A Cross-Cultural Comparison. Cross-Cultural Research, 39 (3), 293-321.
• Fraenkel, J. R. & Wallen, N. E. (1993). How to Design and Evaluate Research in Education. Mcgraw-Hill, New York.
• Hardie, E.A., Kashima, E.S. and Pridmore, P. (2005). The Influence of Relational, Individual and Collective Self-Aspects on Stress, Uplifts and Health. Self and Identity, 4, 1-24.
• Hofstede, G. (2001). Culture’s Consequences. Second Edition. Sage Publication, Beverly Hills.
• İmamoğlu, E.O. (1998). Individualism and Collectivism in A Model and Scale of Balanced Differentiation and Integration. Journal of Psychology, 132 (1), 1-8.
• İmamoğlu, E. O. and Karakitapoğlu-Aygün, Z. (2004a). 1970lerden 1990lara Değerler: Üniversite Düzeyinde Gözlenen Zaman, Kuşak ve Cinsiyet Farklılıkları. Türk Psikoloji Dergisi, 14 (44), 1-22.
• Jöreskog, K. ve Sörbom, D. (2001). LISREL 8: User’s Reference Guide. Scientific Software International, Chicago.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (1980). Individualism and Collectivism. In. J.W. Berry, M.H. Segall and Ç. Kağıtçıbaşı (Eds.), Handbook of Cross-Cultural Psychology, Vol. 3: Social Behavior and Applications. Allyn and Bacon, Boston, 1-49.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (1990b). Liking the Indigenous and Universalist Orientations. In. Iwawaki, S., Kashima, Y. and Leung, K. (Eds.), Innovetions in Cross-Cultural Psychology. Swets and Zeitlinger, Amsterdam, 29-37.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (1996a). Family and Human Development Across Cultures – A View From the Other Side. Lawrence Erlbaum Associates, New Jersey.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (1996b). Özerk-İlişkisel Benlik: Yeni Bir Sentez. Türk Psikoloji Dergisi, 11 (37), 36-43.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (2000). Kültürel Psikoloji – Kültür Bağlaminda İnsan ve Aile. Evrim Yayınları, İstanbul.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (2001). Development of Self and Competence in Cultural Context. Second Edition. NIAS, Wassenaar.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (2002). Psychology and Human Competence Development. Applied Psychology: An International Review, 51 (1), 5-22.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (2005). Autonomy and Relatedness in Cultural Context. Journal of Cross-Cultural Psychology, 36 (4), 403-422.
• Kalaycı, Ş. (Ed.) (2005). SPSS Uygulamali Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Asil Yayın Dağıtım, Ankara.
• Karadayı, E. F. (1998). İlişkili Özerklik – Kavrami, Ölçülmesi, Gelişimi, Toplumsal Önemi, Gençlere ve Kültüre Özgü Değerlendirmeler. Çukurova Üniversitesi Yay., Adana.
• Karakitapoğlu-Aygün, Z. (2004). Self, Identity, Emotional Well-Being Among Turkish University Students. The Journal of Psychology, 138 (5), 457-478.
• Kashima, E. and Hardie, E. A. (2000). The Development and Validation of the Relational, Individual and Collective Self Aspects (RIC) Scale. Asian Journal of Social Psychology, 3, 19-48.
• Kashima, Y., Kashima, E., Farsides, T., Kim, U., Strack, F., Werth, L., and Yuki, M. (2004). Culture and Context-Sensitive Self: A Amount and Meaning of Context-Sensitivity of Phenomenal Self Differ Across Cultures. Self and Identity, 3, 125-141.
• Kashima, Y., Kashima, E., Chiu, C., Farsides, T., Gelfand, M. Hong, Y., Kim, U., Strack, F., Werth, L., Yuki, M. and Yzerbyt, V. (2005). Culture, Essentialism, and Agency; Are Individuals Universally Believed to be more Real Entities than Groups. Europen Journal of Social Psychology, 35, 147-169.
• Kitayama, S. and Cohen, D. (Eds.) (2007). Handbook of Cultural Psychology. The Guilford Pres, New York.
• Klem, L. (2000). Structural equation modeling. (In L.G. Grim & P.R. Yarnold, Eds), Reading and Understanding More Multivariare Statistics. American Psychological Association, Washington D.C., 227-259.
• Lalonde, N.R., Hynie, M., Pannu, M. and Tatla, S. (2004). The Role of Culture in Interpersonal Relationships. Journal of Cross-Cultural Psychology, 35 (5), 503-524.
• Madson, L. and Trafimow, D. (2001). Gender Comparison in the Private, Collective and Allocentric Selves. The Journal of Social Psychology, 141 (4), 551- 559
• Markus, H.R. and Kitayama, S. (1991). Culture and The Self: Implications for Cognition Emotion and Motivation. Psychological Review, 98, 224-253.
• Matsumoto, D. (2000). Culture and Psychology People Around the World. Second Edition. Wadsworth / Thomson Learning, Belmont.
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., and Müller, H. (2003). Evaluating The Fit of Structural Equation Models: Tests of Significance and Descriptive Goodness- of-Fit Measures. Methods of Psychological Research Online, 8 (2,: 23-74
• Schott, G.R. and Bellin, W. (2001). The Relational Self-Concept Scale: A Context- Specific Self- Report Measure for Adolescents. Adolescence, 36 (141), 85-103.
• Singelis, T. (1994). The measurement of Independent and Interdependent Self-Construals. Personality and Social Psychology Bulletin, 20, 580-591.
• Sümer, N. (2000). Yapısal Eşitlik Modelleri: Temel Kavramlar ve Örnek Uygulama. Türk Psikoloji Yazilari, 3 (6), 49-73.
• Şimşek, Ö. (2007). Yapisal Eşitlik Modellemesine Giriş Temel İlkeler ve LISREL Uygulamalari. Ankara: Ekinoks Yayın Dağıtım.
• Triandis, H.C. (1999). Cross-Cultural Psychology. Asian Journal of Social Psychology, 2, 127-143.
• Triandis, H.C. (2000). Dialectics between Cultural and Cross-cultural Psychology. Asian Journal of Social Psychology, 3, 185-195.
• Triandis, H.C. (2001). Individualism-Collectivism and Personality. Journal of Personality, 69 (6), 907-924.
• Triandis, H.C. and Suh, E.M. (2002). Cultural Influences on Personality. Annual Reviews Psychology, 53, 133-160.
• Uleman, J.S., Rhee, E., Bardoliwalla, N., Semin, G. and Toyoma, M. (2000). The Relational Self: Closeness to Ingroups Depends on Who They are, Culture, and the Type of Closeness. Asian Journal of Social Psychology, 3, 1-17.
• Uskul, A.K., Hynie, M. and Lalonde, R.N. (2004). Interdependence as a Mediator Between Culture and Interpersonal Closeness for Euro-Canadians and Turks. Journal of Cross-Cultural Psychology, 35 (2), 174-191.