Çalışanların İlişki ve Görev Yönelimli Liderlik Algılamalarının Performansları Üzerindeki Etkileri

Yıl 2009, Cilt: 2009 Sayı: 1, 53 - 82, 01.03.2009

Mahmut Özdevecioğlu Sevgi Kanıgür

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Çalışanların İlişki ve Görev Yönelimli Liderlik Algılamalarının Performansları Üzerindeki Etkileri

Öz

Bu çalışmasının amacı, turizm sektöründeki otel örgütlerinde çalışanların ilişki ve görev yönelimli liderlik algılamalarının, görev ve bağlamsal performanslarına etkisini ortaya koymaktır. Araştırma evrenini Ankara ilindeki dört ve beş yıldızlı otellerin çalışanları oluşturmaktadır. Araştırma 267 kişilik örneklem ile yapılmıştır. Araştırmada ilişki ve görev yönelimli liderlik algılamalarının çalışanların görev ve bağlamsal performansları üzerinde pozitif etkisi olduğuna dair dört hipotez öne sürülmüştür ve hipotezler kabul edilmiştir. Araştırma sonucuna göre çalışanların ilişki yönelimli liderlik algılamalarının görev yönelimli liderlik algılamalarından daha yüksek olduğu bulunmuştur

Anahtar Kelimeler

İlişki Yönelimli Liderlik, Görev Yönelimli Liderlik, Görev (Task) Performansı, Bağlamsal (Contextual) Performans

Kaynakça

• Acar Tekin, F., (2001), Duygusal Zeka Yeteneklerinin Göreve Yönelik ve İnsana Yönelik Liderlik Davranışları ile İlişkisi: Banka Şube Müdürleri Üzerine Bir Alan Araştırması, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal BilimlerEnstitüsü.
• Ahadzie, D. K., David, G. P.,Paul, O., (2007), “Towards Developing Competency- Based Measures for Construction Project Managers; Should Contextual Behaviors Be Distinguished From Task Behaviours?”, International Journal Of Project Management,1-15.
• Akal, Z., (1998), İşletmelerde Performans Ölçüm ve Denetimi Çok Yönlü Performans Göstergeleri, 3.Baskı, Ankara Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları No:473, Ankara.
• Akdoğan, A. A., Özdevecioğlu, M., Oflazer Mirap, S., (2005), “Duygusal Olaylar Teorisi Çerçevesinde Pozitif ve Negatif Duygusallığın Çalışanların Performansları Üzerindeki Etkisi”, (XIII. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, 12-14 Mayıs 2005, İstanbul), Bildiriler, M.Ü. Nihad Sayar Eğitim Yayınları, İstanbul,119-125.
• Alkın, C., (2006), Liderlik Özellik ve Davranışlarının Belirlenmesi ve Konuyla İlgili Olarak Yapılan Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Avery, G. C., (2004), Understanding Leadership, Sage Publications, London.
• Başaran, İ. E., (1992), Yönetimde İnsan İlişkileri Yönetsel Davranış, Gül Yayınevi, Ankara.
• Baysal, C. A. ve Tekarslan , E., (2004), Davranış Bilimleri, Avcıol Basım Yayın, İstanbul.
• Befort, N. ve Keith H., (2003), “Valuing Task and Contextual Performance: Experience, Job Roles, and Ratings of the Importance of Job Behaviors”, Applied H.R.M. Research, Vol 8, No 1,17-32.
• Bess, T. L., (2001), Exploring The Dimensionality of Situational Judgment: Task and Contextual Knowledge, A Thesis of Master, The Faculty of Virginia Polytechnic Institue and State University.
• Bloisi, W., Curtis ,W. C., Phillip, L. H., (2003), Management and Organizational Behaviour, European Edition, The McGraw-Hill Companies, New York.
• Bingöl ,D. ,(1997) Personel Yönetimi. 3. Baskı, Beta Basım Yayım, İstanbul.
• Borman, W. C. ve Motowidlo, S. J., (1993). Expanding the criterion domain toinclude elements of contextual performance. Chapter in N. Schmitt and W. C. Borman (Eds.), Personnel Selection. San Francisco: Josey-Bass 71-98.
• Borman, W. C., (2004), “The Concept of Organizational Citizenship”, Current Directions in Psychological Science, Vol 13, No 6, 238-240.
• Borman, W. C. ve Stephan ,J. M., (1997), “Task Performance and Contextual Performance; The Meaning For Personel Selection Research”, Human Performance, Vol 10, 99-110.
• Cichy, R. F., JaeMin , C., SeungHyun, K., (2008), “The Relationship Between Organizational Commitment and Contextual Performance Among Private Club Leaders”, International Journal of Hospitality Management, 1-10.
• Conway, J. M.,(1999), Distinguishing contextual performance from task performance for managerial jobs,Journal of Applied Psychology,84,3-13.
• Doğan, Y., (2005), Organizasyonlarda Pozitif ve Negatif Duygusallığın Çalışnaların Görev ve Bağlamsal Performansları Üzerine Etkisini Belirlemeye Yönelik Kayseri’de Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ehrhart, M. G., (2004), “Leadership and Procedural Justice Climate As Antecedents of Unit-Level Organizational Leadership Behavior”, Personel Psychology, 57, 1, 61-94.
• Eren, E.,(2001), Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi, 7. Bası, Beta Basım Yayım, İstanbul.
• Ferguson, M. W., (2006), Explaining Individual Differences in Supervisor Rating Strategies: The Influence of Leadership Sytle, A Dissertation of Doctor, University of Connecticut.
• Fisher, G. B. ve Charmine, E. J. H., (2004), “Evidence for Crossvergence in the Perception of Task and Contextual Performance: A Study of Western Expatriates Working in Thailand”, Cross Cultural Management, Vol 11, No 2, 3-15.
• Francis, J. G. ve Gene, M. J., (1980), Human Behavior in the Work Environment a Managerial Perspective, Goodyear Publishing Company Inc., Santa Monica California.
• George, J. M. ve Gareth, R. J., (2005), Understanding and Managing Organizational Behavior, Fourth Edition, Pearson Prentice Hall, New Jersey.
• Gordon, J. R., (2002), Organizational A Diagnostic Approach, 7’th Ed., Prentice – Hall Int., New Jersey.
• Gökçek, Hakan, (2006), Çalışanların Performans Değerlendirmesinde Tutumun Etkisi: Tutum Ölçekleri İle İlgili Bir Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Greenberg, J.,(2005), Managing Behavior in Organizations, Fourth Edition, Pearson Prentice Hall, New Jersey.
• Greenwood, D. M. ,(1999), Is Anybody Listening? Individual Differences in Reactions to Performance Feedback, A Dissertation of Doctor, George Mason University.
• Horton, E. H.,(1998), Teachers’ Perceptions of Principals’ Behavior, Principals’ Perceptions of Their Own Behavior: Clues for Preparation Programs, A Dissertation of Doctor, Fielding Graduate University.
• Hunsaker, P. L., (2005), Management A Skills Approach, Pearson Prentice Hall, New Jersey.
• Hurtz, G. M. ve Donovan, J. J., (2000). Personality and job performance: The big five revisited. Journal of Applied Psychology, 85 (6), 869-879.
• İlhan, M. H.,(2006), Yöneticilerin Liderlik Tiplerinde Öne Çıkan Davranış Uygulamalarının İncelenmesi: Gaziantep Turizm Sektöründe Bir Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Jawahar, J. I.M. ve Dean, C., (2007), “Conscientiousness and Contextual Performance”, Journal of Managerial Psychology, Vol. 22, No. 4, 330-349.
• Johns, G. ve Alan M. S., (2005), Organizational Behaviour Understanding and Managing Life At Work, Sixth Edition, Pearson Prentice Hall, Toronto.
• Jones, G. ve George, J.M. ,(2007). Understanding and Managing Organizational Behavior, 5 th. Ed., Prentice Hall.
• Kılıç, G., (2006), Eğitim Kurumlarında Liderlik Tarzları ve Örgüt Kültürünün Performans Üzerindeki Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kilburn, B. R., (2007), The Effects of Leader Behavior on Follower Attitudes and Intentions Toward The Provision of Voluntary Upward Feedback, A Dissertation of Doctor, The University of Memphis.
• Kuang, D. C. ve Steinberg , L.,“Assessing Performance: Investigation of the Influence http://www.air.org/news_events/documents/SIOP2004AssessPerformance.pdf, Tarihi: 25.06.2008 Using Item Response Theory Methods”, Erişim
• LaPolice , C. C.,(2002), Leader Behavior, Employee Attitudes and Organizational Characteristics as Moderators, A Dissertation of Doctor, The George Washington University.
• Mcshane, S. L. ve Mary Ann, V. G., (2007), Organizational Behavior (Essentials), McGraw Hill Irwin, Newyork.
• Mohammed, S., John E. M., A.L.Bart Bartlett, (2002), “Technical-Administrative Task Performance, Leadership Task Performance, and Contextual Performance: Considering The Influence of Team- and Task- Related Composition Variables”, Journal of Organizational Behavior, 23,795-814.
• Motowidlo, S. J. ve Van Scotter, J. R. , (1994). Evidence that task performance should be distinguished from contextual performance. Journal of Applied Psychology, 79, 475-480.
• Oflazer Mirap, S.,(2008), “Algılanan Aidiyet Durumunun (Perceived Insider Status), Görev Performansı, Bağlamsal Performans ve Toplam Performans Üzerine Etkilerini Ölçmeye Yönelik Özel Sağlık Kurumlarında Bir Araştırma”, (16. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, 16-18 Mayıs 2008, İstanbul), İstanbul Kültür Üniversitesi Yayın No: 79, İstanbul,142-148.
• Özdevecioğlu, M.,(2003), “Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ile Üniversite Öğrencilerinin Bazı Demografik Özellikleri ve Akademik Başarıları Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı:20, Ocak-Haziran, 117-135.
• Reitz, H. J.,(1977), Behavior in Organizations, Richard D. Irwin, Inc., Ontario.
• Robbins, S. P., (1976), The Administrative Process Integrating Theory and Practice, Prentice Hall International, New Jersey.
• Rotundo, M.,“Defining and Measuring Individual Level Job Performance: A Review and Integration”, http://www.cda-acd. forces. gc. ca/ cfli/ engraph/ research/ pdf/06.pdf, Erişim Tarihi: 25.06.2008.
• Rotundo, M., Sackett, P.R.,(2002), "The relative importance of task, citizenship, and counterproductive performance to global ratings of job performance: A policy-capturing approach", Journal of Applied Psychology, Vol. 87 ,66 - 80.
• Scotter, J. R. V. ve Stephan ,J. M., (1996), “Interpersonal Facilition and Job Dedication as Seperate Facets of Contextual Performance”, Journal of Applied Psychology, Vol 81, No 5, 525-531.
• Sümer, C.,“Performans Değerlendirmesine Tarihsel Bir Bakış ve Kültürel Bir Yaklaşım III. Bölüm”, www.insankaynaklari.com / cn / ContentBody004 .asp? BodyID = 237, 2001, Erişim Tarihi: 09.05.2008
• Tarlığ, Y. T., (2006), Performans Değerleme Süreci İle Performans Değerleme Sonuçlarının Kullanıldığı Alanlara Karşı Çalışan Tutumunu Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Taşkıran, E.,(2005), Otel İşletmelerinde Liderlik ve Yöneticilerin Liderlik Yönelimleri: İstanbul’daki Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tinti, L. A., (1995), The Effect of Leadership Behavior on Subordinate Employees’ Perceived Level of Organizational Support, Organizational Commitment and Job Satisfaction, A Thesis of Master, California State University.
• Tubre, T. C., Winfred, A. Jr., Don, S. P. et Al, “The Development of a General Measure of Performance”, www.ijoa.org/imta96/paper77.html, Erişim Tarihi: 14.10.2007
• Türeli, F., (2003), Göreve ve İnsana Yönelik Liderlik Davranışlarının Astların Kendilerini Takım Olarak Algılamaları Üzerindeki Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Uzun, G.,(2005), Kadın ve Erkek Yöneticilerin Liderlik Davranışları Arasındaki Farklılıklar ve Bankacılık Sektöründe Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Wekley, K. N. ve Yukl , G. A., (1977), Organizational Behavior and Personel Psychology, Richard D. Irwin, Inc. Homewood, Illinois.
• Witt, L. A., Kacmar, K. M. , Carlson , D. S. et al., (2002), “Interactive Effects of Personality and Organizational Politics on Contextual Performance”, Journal of Organizational Behavior, 23, 911-926.
• Yukl, G. A., (1989). Leadership in Organizations. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
• Yukl, G., (1994), Leadership in Organizations, Third Edition, Prentice Hall International Inc., New Jersey.