THE MEDIATING ROLE OF EMPOWERMENT IN THE RELATIONSHIP BETWEEN VISIONARY LEADERSHIP AND ORGANIZATIONAL AGILITY: A STUDY ON UNIVERSITY EMPLOYEES

Year 2025, Volume: 27 Issue: 49, 758 - 778, 29.08.2025

Kübra Demirkan Nesrin Şalvarcı Türeli

https://doi.org/10.18493/kmusekad.1530568

Abstract

Organizational agility is defined as the ability of an organization to adapt and react quickly to changes in its immediate and distant environment. In order to be able to adapt quickly to environmental changes, there is a need for collaborative behaviors between the visionary leader of the organization and the employees, and the clear expression of ideas. The main purpose of this study is to examine the mediating effect of employee empowerment factor in the relationship between visionary leadership guidance and organizational agility. The sample of the study consists of academic and administrative staff working in public universities in Isparta and Burdur provinces. Data were obtained from 238 participants using online survey method and convenience sampling method. The structural validity of the scales was tested with Exploratory Factor Analyses. Structural Equation Modeling was used to test the hypotheses. According to the results obtained, it was concluded that there is a mediation effect as a result of testing the model established according to the results obtained, but different variables may also play a role in this mediation.

Keywords

University Employees , Visionary Leadership , Empowerment , Organizational Agility

PERSONEL GÜÇLENDİRMENİN VİZYONER LİDERLİK VE ÖRGÜTSEL ÇEVİKLİK ARASINDAKİ İLİŞKİDE ARACILIK ROLÜ: ÜNİVERSİTE ÇALIŞANLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Abstract

Örgütsel çeviklik, örgütün yakın ve uzak çevresindeki değişikliklere uyum sağlaması ve hızlı tepki verebilmesi olarak tanımlanmaktadır. Çevresel değişikliklere hızla adapte olabilmek için örgütün vizyoner lider ve çalışanları arasında işbirlikçi davranışlara, fikirlerin açıkça ifade edilmesine ihtiyaç vardır. Bu çalışmanın temel amacı, vizyoner liderliğin yol göstericiliği ile örgütsel çeviklik arasındaki ilişkide personel güçlendirme faktörünün aracılık etkisini incelemektir. Araştırmanın örneklemini, Isparta ve Burdur illerinde bulunan kamu üniversitelerinde çalışan akademik ve idari personel oluşturmaktadır. Veriler çevirim içi anket yöntemi ve kolayda örnekleme yöntemi kullanılarak 238 katılımcıdan elde edilmiştir. Ölçeklerin yapısal geçerlilikleri Açımlayıcı Faktör Analizleri ile sınanmıştır. Hipotezlerin test edilmesinde ise Yapısal Eşitlik Modellemesi kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre göre kurulan modelin test edilmesi sonucunda aracılık etkisinin olduğu ancak farklı değişkenlerin de bu aracılıkta rol oynayabileceği sonucuna ulaşılmıştır.

Keywords

Üniversite Çalışanları , Vizyoner Liderlik , Personel Güçlendirme , Örgütsel Çeviklik

References

• Alberts, D. S. (2002). Information Age Transformation: Getting to A 21st Century Military. CCRP Publication Series.
• Aktan, I. S., ve Salepçioğlu, M. A. (2023). Sosyo-Yapısal ve Psikolojik Motivasyonel Personel Güçlendirmenin Örgütsel Çeviklik Üzerine Etkisi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 24(1), 321-342.
• Aktaş, B. N. (2021). Vizyoner Liderlik ve Yenilikçi insan Kaynakları Yönetim Uygulamalarının Örgütsel Çeviklik Üzerindeki Etkisi: Savunma Sanayi İşletmelerinde Bir Araştırma. (Doktora Tezi) İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Akkaya, B. (2018). Teknogirişim Firmalarındaki Yöneticilerin Liderlik Tiplerinin Firmaların Örgütsel Çevikliğine Etkisi: Teknopark Firmaları Üzerine Bir Araştırma. (Doktora Tezi). İzmir Katip Çelebi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Altay, H., ve Ateş, C. (2019). Üç ve Üstü Yıldıza Sahip Otellerde Çalışan Personelin Güçlendirilmesi Konusunda Yerel Ölçek Geliştirme Çalışması: Diyarbakır Örneği. Uluslararası Batı Karadeniz Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 3(1), 93-107.
• Alpar, R. (2022). Uygulamalı İstatistik ve Geçerlik-Güvenirlik. Ankara, Detay Yayıncılık.
• AlRahamnah, B. A. (2016). The Impact of Empowerment in Enhancing Creativity Among Employees: An Empirical Investigation., 158-165.
• Ataman, G. (2009). İşletme Yönetimi: Temel Kavramlar-Yeni Yaklaşımlar. Türkmen Kitabevi, İstanbul.
• Aydın, E. (2022). Öğrenme Odaklılığının ve Personel Güçlendirmenin Örgütsel Atiklik Üzerindeki Etkisi: Lojistik Sektöründe Bir Araştırma. (Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Çanakkale.
• Baron, R. M., ve Kenny, D. A. (1986). The Moderator–Mediator Variable Distinction in Social Psychological Research: Conceptual, Strategic, and Statistical Considerations. Journal of Personality And Social Psychology, 51(6), 1173.
• Biçer, M. (2021). The Advantage of Being an Agile Organization in the Pandemic Crisis . Stratejik Yönetim Araştırmaları Dergisi, 4(2), 123-141. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/syad/issue/65189/946265
• Bowen, D. E., ve Lawler, E. E. (1994). The Employee Empowerment Approach to Service. Center for Effective Organizations, School of Business Administration, University of Southern California.
• Cegarra-Navarro, J. G., Soto-Acosta, P., ve Wensley, A. K. (2016). Structured Knowledge Processes and Firm Performance: The Role of Organizational Agility. Journal of Business Research, 69(5), 1544-1549.
• Conger, J. A., ve Kanungo, R. N. (1988). The Empowerment Process: Integrating Theory and Practice. Academy of Management Review, 13(3), 471-482.
• Coffey, R. E., Cook, C. W., ve Hunsaker, P. L. (1994). Management and Organizational Behavior. Irwin Professional Publishing.
• Daft, R. L. (2010). Organization Theory and Design. Amerikan, South-Western Cengage Learning.
• Dalgıç, A., ve Akgündüz, Y. (2019). Sosyal ve Ekonomik Değişimin Otel Çalışanlarının İşe Adanmışlık ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi. Journal of Tourism Theory and Research, 5(2), 75-85.
• Dalgıç, A. (2020). İş Güvencesizliği Algısının İş Yaşam Kalitesine Etkisinde İyimserlik ve Kötümserlik Özelliklerinin Aracılık Rolü: Seyahat Acentası Çalışanları Örneği (The Mediation Role of Optimism and Pessimism in the Effect of Perception of Job Insecurity on Quality of Work Life: The Example of Travel Agency Employees). Journal of Tourism ve Gastronomy Studies, 8(3), 1922-1942.
• Duguay, C. R., Landry, S., ve Pasin, F. (1997). From Mass Production to Flexible/Agile Production. International Journal of Operations ve Production Management.
• Doz, Y., ve Kosonen, M. (2017). Hızlı Strateji Stratejik Çeviklik Değişen Koşullara Uyum Becerisi. İstanbul, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Erol, M. E. ve Altınok, S. (2022). The Importance of Visionary Leadership in Organizational Structure. International Journal of Social Science, Innovation and Educational Technologies (Online). 3(12), 226-233.
• Field, A. (2017). Discovering Statistics Using IBM SPSS Statistics. Sage Publications, London.
• Fliedner, G., ve Vokurka, R. J. (1997). Agility: Competitive Weapon of the 1990s and Beyond? Production and Inventory Management Journal, 38(3), 19.
• Felipe, C. M., Roldán, J. L., ve Leal-Rodríguez, A. L. (2016). An Explanatory and Predictive Model for Organizational Agility. Journal of Business Research, 69(10), 4624-4631.
• Friedman, H. H. (2020). Organizational Agility, Visionary Leadership in the Age of VUCA. Visionary Leadership in the Age of VUCA.
• Gürbüz, S., ve Şahin, F. (2018). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Gül, R. (2019). Vizyoner Liderlik Davranışlarının Algılanan Kurum Kinliği Üzerine Etkileri. (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Gençcelap, E. S. (2020). Üniversitelerde Örgütsel Çeviklik Ölçeğinin Geliştirilmesi. (Yüksek Liisans Tezi). Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Greasley, K., Bryman, A., Dainty, A., Price, A., Naismith, N., ve Soetanto, R. (2008). Understanding Empowerment from an Employee Perspective: What Does It Mean and Do They Want It?. Team Performance Management: An International Journal, 14(1/2), 39-55.
• Harraf, A., Wanasika, I., Tate, K., ve Talbott, K. (2015). Organizational Agility. Journal of Applied Business Research (JABR), 31(2), 675-686.
• Hearn, S. (2019). 5 Great Examples of Agile Organisations. 5 Examples of Agile Organisations | Clear Review. (Son Erişim Tarihi: 15.11.2022)
• Hoffmeister, S. (2019). Führen mit Vision. https://geistreich78.info/mixed/fuehren-mit-vision. (Erişim Tarihi: 27.12.2022).
• Kark, R., Shamir, B., ve Chen, G. (2003). The Two Faces of Transformational Leadership: Empowerment and Dependency. Journal of Applied Psychology, 88(2), 246.
• Koçel, T. (2014). İşletme Yöneticiliği. Beta Yayıncılık, İstanbul.
• Keçecioğlu, T. ve Çiçek Korkmaz, A. Y. Ş. E. (2012). Örgüt DNA'sına Yerleşen Yeni Bir Kavram ve Marka: Örgütsel ve Stratejik Çeviklik (Örgütsel Bağlılık Sistemini Güçlendirmek). Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 34(2), 295-308.
• Maskell, B. (2001). The Age of Agile Manufacturing. Supply Chain Management: An International Journal
• Mascareño, J., Rietzschel, E., ve Wisse, B. (2020). Envisioning Innovation: Does Visionary Leadership Engender Team Innovative Performance Through Goal Alignment? Creativity and Innovation Management, 29(1), 33- 48.
• Meindl, J. R. (1998). Invited Reaction: Enabling Visionary Leadership. Human Resource Development Quarterly, 9(1), 21.
• Nouri, B. A., ve Mousavi, M. M. (2020). Effect of Cooperative Management on Organizational Agility with the Mediating Role of Employee Empowerment in Public Transportation Sector. Cuadernos de Gestión, 20(2), 15- 45.
• Özdemir, O. (2022). Çevik Dönüşümde Kültür. https://hbrturkiye.com/blog/e-kitap-cevik-donusumde-kultur. (Son Erişim Tarihi: 22.10.2022)
• Özeroğlu, E., ve Koçyigit, Y. (2020). Hastane İşletmelerinde Örgütsel Çeviklik: Vizyoner Liderliğin Rolü. Research Journal of Business and Management, 7(1), 13-22.
• Prakash, J., ve Attri, R. (2017). An Overview of Agile Manufacturing. International Review of Business and Finance, 9(1), 11-14.
• Richards, C. W. (1996). Agile Manufacturing: Beyond Lean? Production and Inventory Management Journal, 37(2), 60.
• Rodoplu, G., ve Akdemir, A. (1998). İşletme Bilimine Giriş. Kocaeli Üniversitesi.
• Rzepka, A., ve Bojar, E. (2020). Leadership As One of the Factors Shaping the Development of an Agile Organization. Review of Integrative Business and Economics Research, 9, 383-393.
• Sajuyigbe, A. S., Anthony Abiodun, E. N. I. O. L. A., Ayeni, A., ve Obi, N. J. (2023). The Employee Relationship Management and Organizational Agility: Mediating Role of Employee Empowerment in Consumer Goods Sector. Journal of Evolutionary Studies in Business, 8(2), 50-76.
• Sağır, M. ve Gönülölmez, A. (2019). Yapısal Sermaye ve İnsan Sermayesinin İşletme Performansına Etkileri: Örgütsel Çevikliğin Aracılık Rolü - The Effect Of Structural Capıtal And Human Capıtal On Busıness Performance: The Role Of Organızatıonal Agility. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(27), 58-77. DOI: 10.20875/makusobed.476375
• Seifollahi, S., ve Shirazian, Z. (2021). On The Relationship Between Employees’ Empowerment with Competitive Advantage and Organizational Agility Mediated by Organizational Intelligence (Case Study: Employees in Gas Company of Hamadan). ECORFAN Journal-Mexico, 12(27), 1-10.
• Salesforce, (2021). Why Agility Is an Important Part of Your Company Culture. https://www.salesforce.com/ca/blog/2021/07/why-agility-is-an-important-part-of-your-company- culture.html. (Erişim Tarihi: 20.10.2022).
• Şen, E., ve İrge, N. T. (2022). Çalışanların Değişime Dirençlerinin Örgütsel Çevikliğe Etkisinde Personel Güçlendirmenin Aracı Rolü. Yönetim Bilimleri Dergisi, 20(43), 119-148.
• Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics. Boston, Pearson.
• Tanoğlu, İ. M. (2018). Çevik Üretim ve Bir Uygulama Çalışması. (Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü)
• Thomas, K. W., ve Velthouse, B. A. (1990). Cognitive Elements of Empowerment: An “Interpretive” Model of Intrinsic Task Motivation. Academy of Management Review, 15(4), 666-681.
• Tamer, G. (2021). The Effect of Visionary Leadership Characteristics on Organizational Agility in Health Organizations; An Application in Private Hospitals in Bakirkoy District of Istanbul Province. ke, 240-252.
• Taylor, C. M., Cornelius, C. J. ve Colvin, K. (2014). Visionary Leadership and It’s Relationship To Organizational Effectiveness. Leadership & Organization Development Journal, 35(6), 566–583.
• Timms, S., Ogle, T., Jackson, M., ve Cooper, C. (2000). Agile Manufacturing Processes.
• Ulrich, D., ve Yeung, A. (2019). Agility: The New Response to Dynamic Change. Strategic HR Review.
• Vogt, J. ve Murrell, K. (1990). Empowerment in Organization: How to Spark Expectional Performance. Amsterdam, Pfeiffer and Co.
• Yeyrek, Ö. (2018). Geleneksel Yönetim ve Vizyoner Liderlik Davranışlarının, Çalışanların Performansına Etkilerine Yönelik Bir Araştırma. (Doktora Tezi). İstanbul Gelişim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yılmaz, S. E. (2021). Vizyoner ve Simbiyotik Liderlik ile Personel Güçlendirme Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Artıbilim Adana Alparslan Türkeş Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 41-58.
• Yılmaz, R. (2023). Examining the Effects of Employees'visionary Leadership Perceptions on Organizational Agility with Structural Equation Model: A Research in Aviation Sector. Yönetim Bilimleri Dergisi, 21(50), 1077- 1098.
• Zhou, L., Zhao, S., Tian, F., Zhang, X. ve Chen, S. (2018). Visionary Leadership and Employee Creativity in China. International Journal of Manpower, 39(1), 93-105.