DETERMINING THE RELATIONSHIP BETWEEN GENDER PERCEPTION AND VIOLENCE AGAINST WOMEN: A SECTIONAL STUDY

Year 2025, Volume: 27 Issue: 49, 1003 - 1021, 29.08.2025

Azime Arısoy

https://doi.org/10.18493/kmusekad.1563858

Abstract

Purpose of the study; Whether the gender perceptions and attitudes towards violence against women of individuals between the ages of 18 and 65 living in Burdur Province vary according to some socio-demographic variables (gender, age, marital status, education level, place of residence, economic status, working status, family type). Investigating whether it does not change reveals the complexity and importance of the relationship between these two variables. Based on this issue, quantitative approach and cross-sectional design were preferred in conducting the study. It was decided that the research model would be the relational screening model. Some socio-demographic variables of the participants, ISKEBE Attitude Scale and Gender Perception Scale prepared by the researcher were used in the survey form. The data obtained was analyzed in the SPSS-25 statistical program. As a result of the analysis, it was determined that the model established for the effect of gender perception on attitudes towards violence against women was significant. In particular, the fact that young people are more knowledgeable and clear about both body image and violence is a result that will make a very important contribution to new discourses targeting young people. It is thought that the data obtained as a result of the study can contribute to policies and interventions that positively affect gender perception and to the development of strategies to prevent violence against women.

Keywords

Women , Violence Against Women , Gender Perception

TOPLUMSAL CİNSİYET ALGISI İLE KADINA YÖNELİK ŞİDDET ARASINDAKİ İLİŞKİNİN BELİRLENMESİ: KESİTSEL BİR ÇALIŞMA

Abstract

Çalışmanın amacı; Burdur İlinde yaşamakta olan 18 -65 yaş aralığındaki bireylerin toplumsal cinsiyet algıları ve kadına yönelik şiddet tutum düzeylerinin bazı sosyo-demografik değişkenlere (Cinsiyet, yaş, medeni hal, eğitim düzeyi, yaşadığı yerleşim yeri, ekonomik durum, çalışma durumu, aile tipi) göre değişip değişmediğinin araştırılması, bu iki değişken arasındaki ilişkinin karmaşıklığını ve önemini ortaya koymaktır. Bu konudan hareketle, çalışmanın yürütülmesinde nicel yaklaşım ve kesitsel desen tercih edilmiştir. Araştırma modelinin ise ilişkisel tarama modeli olmasına karar verilmiştir. Anket formunda araştırmacı tarafından hazırlanan katılımcılara ait bazı sosyo-demokrafik değişkenler, İSKEBE Tutum Ölçeği ve Toplumsal Cinsiyet Algısı Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen veriler, SPSS-25 istatistik programında analiz edilmiştir. Analizler sonucunda; toplumsal cinsiyet algısının kadına yönelik şiddet tutumu üzerindeki etkisine yönelik kurulan modelin anlamlı olduğu tespit edilmiştir. Özellikle; gençlerin hem beden algısı hem de şiddet açısından daha bilgili ve net olması yeni ve gençlere yönelik söylemler açısından çok önemli katkı yapacak bir sonuçtur. Çalışma sonucunda elde edilen verilerin, toplumsal cinsiyet algısını olumlu yönde etkileyen politika ve müdahalelere, kadına yönelik şiddeti önlemeye yönelik stratejilerin geliştirilmesine katkıda bulunabileceği düşünülmektedir.

Keywords

Kadınlar , Kadına Yönelik Şiddet , Toplumsal Cinsiyet Algısı

Ethical Statement

Araştırmanın Etik İlkeleri Araştırmaya başlamadan önce Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Girişimsel Olmayan Klinik Araştırmalar Etik Kurulundan (06.09.2023 tarih, 2023/09 toplantı no’ lu, GO 2023/439 karar no’ lu) izin alınmıştır. Çıkar Çatışması: Çalışmayla ilgili herhangi bir kişi,kurum yada kuruluşla çıkar çatışması bulunmamaktadır.

Supporting Institution

-

References

• Abramsky, T., Watts, C. H., Garcia-Moreno, C., Devries, K., Kiss, L., Ellsberg, M. ve Heise, L. (2011). What factors are associated with recent intimate partner violence? Findings from the WHO multi-country study on women's health and domestic violence. BMC Public Health, 11(1), 1-17.
• Adams, A. E., Sullivan, C. M., Bybee, D. ve Greeson, M. R. (2008). Development of the scale of economic abuse. Violence Against Women, 14(5), 563-588. https://doi.org/10.1177/1077801208315529
• Altınova, H.H. ve Duyan, V. (2013). Toplumsal cinsiyet algısı ölçeğinin geçerlik güvenirlik çalışması. Toplum ve Sosyal Hizmet. 24(2), 9-22.
• Aydın, Ş. ve Parlak, A. G. (2022). Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Aile İçi Şiddet Farkındalığı ve Etkileyen Faktörler: Tanımlayıcı Kesitsel Araştırma. Turkiye Klinikleri Journal of Nursing Sciences, 14(2), 570- 580.
• Blanca, M.J., Arnau, J., López-Montiel, D., Bono R., ve Bendayan R. (2013). Skewness and kurtosis in real data samples. Methodology, 9(2), 78–84.
• Burdur İli Nüfusu. (2023). https://www.nufusu.com/il/burdur-nufusu (20.08.2023).
• Butler, J. (1990). Gender trouble: Feminism and the subversion of identity. Routledge.
• Bükecik, E. ve Özkan, B. (2018). Kadına yönelik şiddet: Toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin kadın sağlığına etkisi. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 3(2), 33-37.
• Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum (12. baskı). Pegem Akademi: Ankara.
• Connell, R. W. (2005). Masculinities (2. baskı). Berkeley: University of California Press.
• Connell, R. W. (2009). Gender in world perspective. Cambridge: Polity Press.
• Connell, R. W. (2012). Gender, health and theory: Conceptualizing the issue, in local and world perspective. Social Science & Medicine, 74(11), 1675-1683. https://doi.org/10.1016/j.socscimed.2011.06.006
• Demir, D. (2019). Kadına yönelik şiddet ve toplumsal cinsiyet: evli kadın ve erkeklerde algı, tutum ve yaşantıların incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, Çanakkale.
• Dworkin, S. L., Treves-Kagan, S. ve Lippman, S. A. (2013). Gender-transformative interventions to reduce HIV risks and violence with heterosexually-active men: A review of the global evidence. AIDS and Behavior, 17(9), 2845-2863. https://doi.org/10.1007/s10461-013-0565-2
• Eagly, A. H. (2009). The his and hers of prosocial behavior: An examination of the social psychology of gender. American Psychologist, 64(8), 644-658.
• Eagly, A. H. ve Karau, S. J. (2002). Role congruity theory of prejudice toward female leaders. Psychological Review, 109(3), 573-598.
• Eagly, A. H. ve Wood, W. (2012). Social role theory. In P. A. M. Van Lange, A. W. Kruglanski ve E. T. Higgins (Ed.), Handbook of theories of social psychology (ss. 458-476). Sage Publications. https://doi.org/10.4135/9781446249222.n49
• Flood, M. ve Pease, B. (2009). Factors influencing attitudes to violence against women. Trauma, Violence, & Abuse, 10(2), 125-142.
• Fulu, E., Warner, X. ve Hatcher, A. M. (2017). Why do some men use violence against women and how can we prevent it? Quantitative findings from the United Nations Multi-country Study on Men and Violence in Asia and the Pacific. Bangkok: UNDP, UNFPA, UN Women ve UNV.
• García-Moreno, C., Jansen, H. A. F. M., Ellsberg, M., Heise, L., and Watts, C. H. (2006). Prevalence of intimate partner violence: Findings from the WHO multi-country study on women's health and domestic violence. The Lancet, 368(9543), 1260-1269. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(06)69523-8
• George, D. ve Mallery, M. (2010). SPSS for Windows step by step: A simple guide and reference. Boston: Pearson.
• Glick, P. ve Fiske, S. T. (1996). The ambivalent sexism inventory: Differentiating hostile and benevolent sexism. Journal of Personality and Social Psychology, 70(3), 491-512. https://doi.org/10.1037/0022-3514.70.3.491
• Güzel, B. (2020). Türkiye’deki sosyal hizmet uzmanlarının toplumsal cinsiyet algısının belirlenmesi. Tıbbi Sosyal Hizmet Dergisi, (16), 82-100.
• Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. (2015). Türkiye’de kadına yönelik aile içi şiddet araştırması. Ankara: Elma Teknik Basım.
• Heise, L. (1998). Violence against women: An integrated, ecological framework. Violence Against Women, 4(3), 262-290. https://doi.org/10.1177/1077801298004003002
• Jewkes, R., Flood, M. ve Lang, J. (2015). From work with men and boys to changes of social norms and reduction of inequities in gender relations: A conceptual shift in prevention of violence against women and girls. The Lancet, 385(9977), 1580-1589.
• Kanbay, Y., Aslan, Ö., Işık, E. ve Tektaş, P. (2017). İSKEBE Kadına Yönelik Şiddet Tutum Ölçeği (İSKEBE Tutum Ölçeği) geliştirme çalışması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 18(5), 453-459.
• Kul, S. (2014). Uygun istatistiksel test seçim kılavuzu/Guideline for suitable statistical test selection. Plevra Bülteni, 8(2), 26-29.
• Ridgeway, C. L. (2001). Gender, status, and leadership. Journal of Social Issues, 57(4), 637-655.
• Ridgeway, C. L. (2011). Framed by gender: How gender inequality persists in the modern world. New York: Oxford University Press.
• Risman, B. J. (2004). Gender as a social structure: Theory wrestling with activism. Gender & Society, 18(4), 429-450.
• Selçuk, S. (2021). Kadınların toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları açısından bağlanma stili, kadına yönelik şiddet tutumu ve benlik saygısının incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Psikoloji Anabilim Dalı, İstanbul.
• Sönmez, D. Z. (2021). Öğrencilerin toplumsal cinsiyet algısı ve kadına yönelik şiddete ilişkin görüşlerinin belirlenmesi (Çankırı Karatekin Üniversitesi Eldivan Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu örneği). Avrasya Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(3), 179-189.
• Uçtu, K. A. ve Karahan, N. (2016). Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin cinsiyet rolleri, toplumsal cinsiyet algısı ve şiddet eğilimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(8), 286-291.
• United Nations [UN]. (2006). In-depth study on all forms of violence against women: Report of the Secretary- General (No. A/61/122/Add.1). United Nations.
• United Nations [UN]. (2023). https://www.ohchr.org/en/women/gender-based-violence-against-women- and- girls#:~:text=In%201992%2C%20the%20CEDAW%20Committee,or%20that%20affects%20women%20disproporti onately (08.09.2023).
• Vatandaş, C. (2007). Toplumsal cinsiyet ve cinsiyet rollerinin algılanışı. Istanbul Journal of Sociological Studies, (35), 29-56.
• World Health Organization [WHO]. (2013). Global and regional estimates of violence against women: Prevalence and health effects of intimate partner violence and non-partner sexual violence (No. WHO/RHR/12.36). World Health Organization.
• World Health Organization [WHO]. (2021). https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/violence- against-women (08.09.2023).
• Yalçıntaş, M. (2019). Fen bilimleri öğretiminde kuantum öğrenme modeli kullanmanın ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin akademik merak, kaygı, özyeterlik ve başarı düzeylerine etkisi (Yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Yüksek Seçim Kurulu [YSK]. (2023). https://www.ysk.gov.tr/doc/dosyalar/docs/14Mayis2023CBSecimIstatistik.pdf (20.08.2023).