BİR SANAL ETNOGRAFİ ÇALIŞMASI: CAJÓN

Yıl 2017, Sayı: 11, 27 - 36, 27.12.2017

Onurcan Kaya

Öz

Vurma çalgılar, birçok müzik kültüründe yer alan ve eğlencelerde, dini törenlerde,

iletişimde (haberleşme), savaşta, eğitimde ve başka birçok farklı ortamlarda

kullanılan çalgılardır. Diğer çalgılarda olduğu gibi, vurma çalgılar da, toplumda bir

kişinin veya kişilerin buluşu ya da başka bir toplumdan o topluma yayılma yoluyla

geçmesi şeklinde ortaya çıkar. Bu iki ortaya çıkış sürecinin de tamamlanması için

ortaya çıkan çalgıların toplum tarafından benimsenmesi gerekir. Cajón, İspanyol

s.mürgesi döneminde, Peru’da yaşayan Afrikalı köleler (Afro-Peru)’in buluşu olarak

ortaya çıkmış bir vurma çalgıdır. 1970’li yılların sonunda Paco de Lucia tarafından

İspanya’ya getirilmiş ve ilk olarak bir Flâmenko konserinde kullanılmıştır. Kısa

sürede Flamenko müziğinin vazgeçilmeyen bir çalgısı haline gelen cajón,

günümüzde birçok farklı müzik türünde kullanılmaktadır. Cajón’un buluş yoluyla

ortaya çıkışı ve yayılma yoluyla İspanya’ya gelişi konusunun incelendiği bu makale,

büyük çoğunluğuna internet ortamından erişilen röportajlar, makaleler ve

kitaplardan yararlanılarak hazırlanmıştır. Sanal etnografi olarak adlandırılan bu

yöntemin kullanım oranı, günümüzde internetin gelişmesiyle birlikte hızla artmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Afro-Peru, Cajón, Flâmenko, sanal etnografi, yayılma

A Study of Virtual Ethnography: Cajón

Öz

Percussion instruments are instruments that take part in many musical cultures and

are used in entertainment, rituals, communication, war, education and in many

other places. As in other instruments, percussion instruments emerge in a society

as the invention of an individual or individuals, or through diffusion from one

society to the other. For the completion of these processes, the instruments must

be adopted by the society. Cajón is an instrument that emerged as the invention of

African slaves (Afro-Peruvian) living in Peru during the Spanish colonial period. It

was brought to Spain from Peru by Paco de Lucia at the end of the 1970’s and was

first used in a Flamenco concert. Cajón, which has become an indispensable

instrument of Flamenco music in a short time, is now used in many different types

of music. This article, which studies the emergence of the cajon as an invention and

its arrival in Spain through diffusion, was carried using interviews, papers and

books many of which were accessed through the internet. The using rate of this

method called virtual ethnography is rapidly increasing with the development of the internet today.

Anahtar Kelimeler

Afru-Peruvian, Cajón, diffusion, Flamenco, virtual ethnography

Kaynakça

• Arslan, Hüsamettin (1992). Epistemik Cemaat - Bir Bilim Sosyolojisi Denemesi. İstanbul: Paradigma Yayınevi.
• Emiroğlu, Kudret ve Suavi Aydın (2009). Antropoloji Sözlüğü, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Ersoy, İlhan (2014). “Türk halk müziğinin yeniden üretimi/inşası: Ulusal kaynaştırma projesi olarak ‘Yurttan Sesler’ topluluğu”. International Journal of Human Sciences.
• “Fotoğraf 1” http://www.zzounds.com/item--TOCTCAJBB Erişim Tarihi: 5 Eylül 2017.
• “Fotoğraf 2” http://www.jrpercussion.co.uk/wp-content/uploads/2014/03/IMG_0736.jpg Erişim Tarihi: 5 Eylül 2017.
• “Fotoğraf 3” http://www.cajonexpert.com/images/schlagwerk_cajon_snares_large.jpg Erişim Tarihi: 5 Eylül 2017.
• Garcia, Elena Guerrero (2014). “Del CajonPeruano Al CajonFlamenco”. Temas Para La Educacion. S. 29.
• Haviland, William A. Vd. (2008). Kültürel Antropoloji. İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Hooley, Wellens ve John Marriot (2012). What is Online Research?: Using the Internet for Social Science Research. New York: BloomsburyAcedemic.
• Kaemmer, John E. (1993). “İnsan Yaşamında Müzik”. Müzik ve Toplum Ders Notu. Çev. Yetkin Özer.
• Karahasanoğlu, Songül ve Elif Damla Yavuz (2016). Müzikte Araştırma Yöntemleri, İstanbul: İTÜ TMDK Yayınları.
• Karakulakoğlu, Selva Ersöz (2010). “Siber Kültürü Araştırmak”. Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Yeni İletişim Ortamları ve Etkileşim Uluslararası Konferansı. İstanbul.
• Kut ve Güngör Kut (2006). Büyük İspanyolca-Türkçe Sözlük. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• “Paco de Lucia Röportajı”. https://www.youtube.com/watch?v=6uEmntKOQcE Erişim Tarihi: 5 Eylül 2017.
• T.C. Ankara Üniversitesi Latin Amerika Çalışmaları Araştırma ve Uygulama Merkezi (2016). “Peru Cumhuriyeti Ülke Raporu”. Ankara.
• “The Roots of the Cajon”. https://www.youtube.com/watch?time_continue=30&v=wZTLiAUBYnM Erişim Tarihi: 11 Eylül 2017.
• Vasquez, Chalena. (1992). “Presencia Africana en la musica de la costa”. http://www.chalenavasquez.com/libro/costa-presencia-africana-en-la-musica-de-la-costa-1992/ Erişim Tarihi: 26 Eylül 2017.
• Yeprem, M. Safa (2006). Flamenko Sanatı ve Gitar. İstanbul: Bemol Yayıncılık.