Hüseyin Rahmi Gürpınar’s Ölüler Yaşıyor mu? Grotesk Elements in Your Novel

Year 2023, Issue: 11, 715 - 727, 30.06.2023

Tolga Alver

https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1297397

Abstract

The term grotesque derives from the Goths, an originally Germanic people who invaded Roman territory and spread throughout the Roman Empire over the next four centuries. Grotesque; it corresponds to expressions such as vulgar ridiculousness, strangeness, uncanny, frightening-ridiculousness. This concept, which is an ornament consisting of strange and ridiculous figures in ancient Roman buildings, has started to be used in literature later on.
Written by Hüseyin Rahmi Gürpınar in 1932, Ölüler Yaşıyor mu? The novel contains grotesque elements in many ways. In this study, the novel Ölüler Yaşıyor mu? written by Hüseyin Rahmi Gürpınar was examined in terms of grotesque elements. The aim of the study is to reveal the grotesque elements discussed in the novel. While examining the grotesque elements in the novel, the characters, place and plot elements were used. In addition, the uncanny, frightening, frightening-ridiculous situations, which are important elements of the grotesque concept, were questioned and the findings were revealed. Before the grotesque elements in the novel are discussed, the concept of grotesque, Hüseyin Rahmi Gürpınar and Ölüler Yaşıyor mu? some information is given on the novel.

Keywords

grotesque, uncanny, spirit, fear, dead.

Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın Ölüler Yaşıyor mu? Romanındaki Grotesk Unsurlar

Abstract

Grotesk terimi, Roma topraklarını istila eden ve sonraki dört yüzyıl boyunca Roma İmparatorluğu’na yayılmış aslen bir Germen halkı olan Gotlara dayanmaktadır. Grotesk; kaba gülünçlük, tuhaflık, tekinsizlik, ürkütücü-gülünçlük gibi ifadelere karşılık gelmektedir. Eski Çağ Roma yapılarındaki oldukça tuhaf, gülünç figürlerden oluşan bir süsleme olan bu kavram, ilerleyen zamanlarda edebiyat alanında da kullanılmaya başlanmıştır.
Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın 1932 yılında kaleme aldığı Ölüler Yaşıyor mu? romanı birçok yönden grotesk unsurları içerisinde barındıran bir eserdir. Bu çalışmada Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın kaleme aldığı Ölüler Yaşıyor mu? romanı, grotesk unsurlar açısından incelenmiştir. Romanda ele alınan grotesk unsurların ortaya çıkarılması bu çalışmanın başlıca amacıdır. Romandaki grotesk unsurlar irdelenirken karakterler, mekân, olay örgüsü ögelerinden yararlanılmıştır. Bunun yanında romanda grotesk kavramının önemli ögeleri arasında olan tekinsizlik, ürkütücülük, ürkütücü-gülünç gibi kavramlara ilişkin durumlar sorgulanmış ve elde edilen bulgular ortaya çıkarılmıştır. Romandaki grotesk unsurlar ele alınmadan önce grotesk kavramı, Hüseyin Rahmi Gürpınar ve Ölüler Yaşıyor mu? romanı üzerine bazı bilgiler aktarılmıştır.

Keywords

grotesk, tekinsizlik, ruh, korku, ölü.

References

• Ankay, N. (2020). İhsan Oktay Anar’ın Efrâsiyab’ın Hikâyeleri Adlı Eserinde Bir Eleştiri Aracı Olarak Grotesk Anlatım. Türkbilig, 40, 205-216.
• Aslan, P. (2011). Spiritüalizm, Materyalizm ve Fantastik Üzerine Farklı Bir Hüseyin Rahmi Gürpınar Anlatısı: Ölüler Yaşıyor mu? Turkish Studies, 6(1), 637-644.
• Bakhtin, M. (2001). Karnavaldan Romana. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Başokur, E. (2008). Dürrenmatt’ın Tiyatro Oyunlarında Grotesk Özellikler. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
• Ceran, D. (2002). Mürebbiyelik ve Türk Romanında Bazı Mürebbiye Tipleri. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 12, 215-227.
• Çelik, Y. (2012). Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın Romanlarında Aile ve Çocuk Eğitimi. Yüksek Lisans Tezi. Denizli: Pamukkale Üniversitesi.
• Duran Oto, E. (2017a). Hüseyin Rahmi Gürpınar Romanlarında Batılı Kadınlar. Kesit Akademik Dergisi, 12, 452-461.
• Duran Oto, E. (2017b). Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın Romanlarındaki Kadınların Bâtıl İnançlar Karşısındaki Tutumu. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1 (2), 287-295.
• Gözübüyük, A. (2013). Toplumsal Dönüşümden Grotesk İmgeler. Sanatta Yeterlik Sanat Çalışması Raporu. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
• Gürpınar, H. R. (1973). Ölüler Yaşıyor mu? İstanbul: Oya Matbaası.
• Onaran, S. (2007). Friedrich Dürrenmatt’in Grotesk Dünyası: Die Panne Öyküsündeki Grotesk Öykülerin Açılımı. Littera, 20, 1-20.
• Salihoğlu, B. (2016). Gülmeden Grotesk Etkiye. Aydın Sanat, 3, 47-59.
• Serrican Kabalcı, E. (2019). Kadın-Erkek İlişkilerindeki Yaş Farkının Hüseyin Rahmi Gürpinar’ın Romanlarındaki Yeri. İstanbul: 2nd International Congress On New Horizons In Education And Social Sciences (ICES-2019) Proceedings, 190-197.
• Serrican Kabalcı, E. (2021). Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın Romanlarında Baykuş. Karadeniz Araştırmaları, 18 (71), 763-774.
• Şen, E. (2020a). Ignacz Kunos’un Derleyip Yayımladığı Masallarda Yer Alan Grotesk Ögeler. Uluslararası Çocuk Edebiyatı ve Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4 (1), 31-44.
• Şen, E. (2020b). Pertev Naili Boratav’ın Derleyip Yayımladığı Masalların Grotesk Ögeler Açısından İncelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 9 (1), 166-179.
• Türkmenoğlu, S. (2014). Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın Eserlerinde Kadınlar. İdil, 3 (12), 79-96.
• Tüzün, Z. (2010). Tiyatroda Sahne Dili Olarak Grotesk ve Bir Örnek Uygulama: Masanın Altında (Roland Topor). Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Yanıkkaya, Z. (2003). Tiyatroda Grotesk ve Bir Örnek Olarak Fernando Arrabal Tiyatrosu. Doktora Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Yüce, S. (2012). Felsefi Düşüncenin Edebiyata Yansıması: Türk Edebiyatında Pozitivist ve Materyalist Anlayış. Turkish Studies, 7 (1), 2155-2183.