An Example for Mecmua (Compilation): Süleymaniye Library İzmirli İsmail Hakkı Collection Mecmua (Compilation) No 3493

Year 2023, Issue: 11, 520 - 539, 30.06.2023

Mutlu Melis Özgeriş , Ayşe Ulu

https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1298113

Abstract

Mecmuas that have a place in our literature in the sense of verse, prose or verse-prose mixed notebooks, which are generally not known by the author/writer, created according to the taste of the compiler, contain works of different names in different genres or are shaped around a single genre/form; With the rich content they offer, they are works that are an important source for many fields such as literature, history of literature, history, sociology, history of religions, folklore. In magazines that are frequently encountered in manuscript libraries and that make important contributions to the history of literature, especially poetry magazines, sometimes the poems of poets who are not in the records, and sometimes the unknown poems of known poets are encountered. In addition, these works; while reflecting the taste and preference of the compiler, to the taste of the period; which verse forms, verse types, prosody patterns, rhyme structure are in demand, the interaction of poets with each other, issues related to the lives of poets, etc. sheds light. Records on non-literary subjects found in mecmuas, for example; prayers, talismans, notes on occult sciences, official records, etc. written on blank pages. It contains information about different sciences.
The journal that constitutes the subject of this study is a 14-leaf mecmua located in the Süleymaniye Library İzmirli İsmail Hakkı Collection, number 3493. The work is in a cardboard volume; In general, it consists of legible, various lines, verse and prose texts. With this study; It is aimed to contribute to the studies in this field by introducing the work with its shape and content features.

Keywords

Classical Turkish Literature, mecmua (Compilation), poetry, prose.

Mecmualara Bir Örnek: Süleymaniye Kütüphanesi İzmirli İsmail Hakkı Koleksiyonu 3493 Numaralı Mecmua

Abstract

Genellikle müellifi/müstensihi belli olmayan, derleyenin zevkine göre oluşturduğu, farklı isimlerin değişik türlerdeki eserlerini içeren ya da tek bir tür/form etrafında şekillenen manzum, mensur ya da manzum-mensur karışık defter anlamıyla edebiyatımızda yer edinen mecmualar; sundukları zengin içerikle edebiyat, edebiyat tarihi, tarih, sosyoloji, dinler tarihi, halk bilimi gibi birçok alan için önemli kaynak niteliğindeki eserlerdir. Yazma eser kütüphanelerinde çokça karşılaşılan ve edebiyat tarihine önemli katkılar sağlayan mecmualarda, özellikle şiir mecmualarında, kimi zaman kayıtlarda olmayan şairlerin şiirlerine kimi zaman da tanınan, bilinen şairlerin bilinmeyen şiirlerine rastlanılmaktadır. Ayrıca bu eserler; derleyenin zevkini, tercihini yansıtmakla birlikte döneminin beğenisine; hangi nazım şekillerine, nazım türüne, aruz kalıplarına, kafiye yapısına rağbet olduğuna, şairlerin birbirleriyle etkileşimine, şairlerin hayatlarına dair hususlara vs. ışık tutmaktadır. Mecmualarda rastlanılan edebî olmayan konulardaki kayıtlar ise, örneğin; boş sayfalara yazılan dualar, tılsımlar, gizli ilimlere dair notlar, resmî kayıtlar vs. farklı bilimlere yönelik bilgiler içermektedir.
Bu çalışmanın konusunu oluşturan mecmua ise Süleymaniye Kütüphanesi İzmirli İsmail Hakkı Koleksiyonu 3493 numarada yer alan 14 varaklık küçük bir mecmuadır. Eser, mukavva bir cilt içerisinde bulunmakta; genel itibarıyla okunaklı, satır sayısı muhtelif, manzum ve mensur metinlerden oluşmaktadır. Bu çalışmayla; eser, şekil ve muhteva özellikleriyle tanıtılarak mecmuanın bu alandaki çalışmalara katkı sağlaması amaçlanmıştır.

Keywords

Klasik Türk Edebiyatı, mecmua, nazım, nesir.

References

• Akpınar, Ş. (2015). Konya Bölge Yazma Eserler Kütüphanesi “3469” Numarada Kayıtlı Bir Şiir Mecmûası. Turkish Studies, 10(8), 341-384.
• Devellioğlu, Ferit (1993). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Sözlük. Ankara: Aydın Kitabevi. Şemseddin Sami (1318). Kâmûs-i Türkî. İstanbul: İkdam Matbaası. Gürbüz, Mehmet (2013). Şiir Mecmualarının Kaynakları Üzerine. Turkısh Studıes - International Periodical For The Languages, Literature And History Of Turkish Or Turkic-, 8(1), 315-322.
• Kılıç, A. (2012). Mecmua Tasnifine Dair. Eski Türk Edebiyatı Çalışmaları VII: Mecmua: Osmanlı Edebiyatının Kırkambarı, İstanbul: Turkuaz Yayınları, 75-96.
• Köksal, M. F. (2012). Eski Türk Edebiyatında Tenkit ve Teori. İstanbul: Kesit Yay.
• Köksal, M. F. (2016). Yâ Kebîkeç Mecmualar Arasında. İstanbul: Kesit Yay.
• Kurnaz, C. ve Çeltik, H. (2013). Şairlerin Gözüyle Mecmua. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature And History Of Turkish Or Turkic Volume, 8/1, 21-49.
• Kut, G. (1986). Mecmua. Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, VI, 170-174.
• Levend, A. S. (1998). Türk Edebiyatı Tarihi. Ankara: TTK Yay.
• Mecmua, Süleymaniye Kütüphanesi İzmirli İsmail Hakkı Koleksiyonu 3493 Numara.
• Mecmua, Süleymaniye Kütüphanesi Yazma Bağışlar 6955 Numara
• Müftizâde Ebubekir Hilmî (1317). Üssü’l-harekât. İzmir: Ahenk Matbaası.
• Özgeriş, M. M. (2022). Yemlihâ-zâde Mustafa Kâmil Efendi’nin Hayatı, Edebî Yönü ve Eserleri. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (26), 658-674.
• Özgeriş, M. M. (2022). Yemlihâ-zâde Mustafa Kâmil Efendi’nin Manzum Bânet Su’âd Kasidesi (Kaside-i Bürde) Tercümesi. Filoloji Alanında Teori ve Araştırmalar (Editör Doç. Dr. Gürhan Kirilen). İzmir: Serüven Yay., 1-25.
• Şenödeyici, Ö. ve Akdağ, A. (2016). Mecmualar ve Cönkler, Osmanlı Edebî Metinlerini Anlama Kılavuzu. İstanbul: Kesit Yay.
• Uzun, M. (2003). Mecmua. TDV İslam Ansiklopedisi (C. 28, s. 265-68). İstanbul: TDV Yayınları