A Study on Reading Culture of Immigrant Children

Year 2023, Issue: 12, 971 - 985, 26.09.2023

Esra Şahin , Burcu Çıldır

https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1346409

Abstract

The purpose of the study is to identify the reading culture of immigrant children attending middle school. In the research, case study was chosen as a qualitative research method, and semi-structured interviews were conducted to collect data. A sample of twelve immigrant students, attending different grades in middle school in Erzincan, was selected. The participants in the study consists of immigrant students who have come to Turkey from Syria or Afghanistan. Thematic analysis method was used for data analysis. The findings were addressed under four themes: “Between Basic Literacy and Reading Habits”, "Bridging Reading Culture with School", “Unconveyable Aspects within Family Emphasis” and “Meaning Attributed to Reading”. As a result of the themes, it emerged that most immigrant children have not yet developed a reading habit in terms of reading culture, and they are caught between basic literacy and reading habit, and factors such as family and school, along with Turkish as a second language, affect the reading culture of immigrant children, and they experience difficulties in basic literacy skills. In addition, it has been seen that activities related to reading at school affect children in different ways and family is one of the important factors that shape the reading culture.

Keywords

Migration, immigrant, reading culture, second language.

Göçmen Çocukların Okuma Kültürlerine Yönelik Bir İnceleme

Abstract

Bu araştırmanın amacı ortaokulda öğrenim gören göçmen çocukların okuma kültürü çerçevelerini ortaya koymaktır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması seçilmiş olup verileri toplamak için yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Çalışma grubunu Erzincan ilinde ortaokul düzeyinde farklı sınıflarda öğrenim gören on iki göçmen öğrenci oluşturmaktadır. Çalışma grubunu oluşturan göçmen öğrenciler Türkiye’ye Suriye ve Afganistan’dan gelmişlerdir. Verilerin analizinde tematik analiz yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda “Temel Okuma Yazma ve Okuma Alışkanlığı Arasında”, “Okuma Kültürü ile Köprü: Okul”, “Aile Odağında Aktarılamayanlar” ve “Okumaya Yüklenen Anlam” temaları ortaya çıkmıştır. Elde edilen temalar doğrultusunda ortaokul düzeyinde yer alan çoğu göçmen çocuğun henüz okuma alışkanlığı kazanamadıkları, temel okuma yazma ile okuma alışkanlığı arasında sıkıştıkları, aile ve okul gibi faktörlerle birlikte Türkçenin ikinci dil olmasının göçmen çocukların okuma kültürünü etkilediği ve temel okuma yazma becerisinde zorluklar yaşadıkları ortaya çıkmıştır. Bunun yanında okulda okumayla alakalı etkinliklerin çocukları farklı biçimlerde etkilediği ve ailelerin okuma kültürünü biçimlendiren önemli etkenlerden olduğu da görülmüştür.

Keywords

Göç, göçmen, okuma kültürü, ikinci dil.

References

• Akyüz, E. (2021). Çocuklarda Okuma Becerisinin Geliştirilmesi. Çocuklara Türkçe Öğretimi, Ankara: Nobel Yayınları.
• Bal, A., Cavkaytar, A., Artar, T. M. ve Uluyol, M. (2021). Suriyeli Mülteci Öğrencilerin Eğitim Yaşantılarının İncelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 50 (1), 95-122.
• Balcı, M., Melanlıoğlu, D. (2016). Türkçe Öğrenen Yabancı Öğrencilerin Kelime Servetinin Oluşumunda Okur Kimliğinin Etkisi. Milli Eğitim Dergisi, 45(210), 489-506.
• Baltacı, A. (2019). Nitel Araştırma Süreci: Nitel Bir Araştırma Nasıl Yapılır? Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388.
• Braun, V. ve Clarke, V. (2019). Psikolojide Tematik Analizin Kullanımı. (Çev. S. N. Şad, N. Özer, A. Atlı). Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 7(2). 873-898.
• Cummins, J. (2012). The Intersection of Cognitive and Sociocultural Factors in the Development of Reading Comprehension Among Immigrant Students. Reading and Writing, 25(8), 1973-1990.
• Deniz, T. (2014). Uluslararası Göç Sorunu Perspektifinde Türkiye. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 181(181), 175-204.
• Doğan, M. (2019). Temel Eğitim Kurumlarındaki Afgan Uyruklu Öğrencilerin Sosyal Entegrasyonunda Okulun Yeri: Karaman Örneği. Yüksek Lisans Tezi. Karaman: Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi.
• Er, O., Şahin, B. ve Sarıtiken, H. (2022). İkinci dil olarak Türkçe öğrenen yabancı uyruklu öğrencilerin sosyal faaliyetlere katılmaya yönelik kaygıları. Bezgek Yabancılara Türkçe Öğretimi Dergisi, 1(2), 79-87.
• Ergul, A. (2012). The Relationship between Home and School Literacies of a Selection of Turkish Immigrant Children Living in South Africa. Master Thesis. South Africa: University of Johannesburg.
• Fidan, M. S., Taş, A. (2023). Türkiye’de Geçici Koruma Statüsünde Yaşayan Suriyeli Sığınmacıların Eğitim Sorunları. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 137-156.
• Giddens, A. ve Sutton, P.W. (2014). Sosyolojide Temel Kavramlar. Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Glesne, C. (2015). Nitel Araştırmaya Giriş, (Çev. edt. A. Ersoy, P. Yalçınoğlu). Anı Yayınları.
• Grabe, W., Yamashita, J. (2022). Reading in a second language: Moving from theory to practice. Cambridge university press.
• Göçer, A., Kılıç, B. S. (2022). Türkçeyi ikinci/yabancı dil olarak öğrenen öğrencilerin dil becerilerini etkili ve verimli kullanma durumları. Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(1), 94-114.
• Gökhan, O. (2020). Türkçeyi İkinci Dil Olarak Öğrenen Bireylerin Konuşma Kaygısının Konuşma Öz Yeterliliklerine Etkisinin İncelenmesi. Doktora Tezi. Bursa Uludağ Üniversitesi.
• Güler, S. (2023). Kızıltepeli Çeçenlerin Eğitimsel Deneyimlerine İlişkin Bir Çözümleme. 11. Türkiye Lisansüstü Çalışmalar Kongresi, 13.
• Hannover, B., Morf, C. C., Neuhaus, J., Rau, M., Wolfgramm, C., Zander‐Musić, L. (2013). How immigrant adolescents’ self‐views in school and family context relate to academic success in G ermany. Journal of Applied Social Psychology, 43(1), 175-189.
• İnce Samur, Ö. (2014). Türkiye’deki ve Dünya’daki Çalışmaların Tanıklığında “Okuma Kültürü”. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2).
• Kara, P. ve Korkut, R. (2010). Türkiye’de Göç, İltica ve Mülteciler. Türk İdare Dergisi, 467(1), 153-162.
• Karataş, Z. (2015). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1 (1).
• Kaya, M. (2017). Türkiye’deki Suriyeliler: İç İçe Geçişler ve Karşılaşmalar. İstanbul: Hiperyayın.
• Koşar, S., Aslan, F. (2020). İlkokul ve Ortaokula Devam Eden Göçmen Çocukların Eğitim Sorunlarına Yönelik Okul Yöneticilerinin Görüşleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 9 (4), 1799-1831.
• Körkuyu, S. A. (2014). Okuma Kültürü Edindirme Sürecini Etkileyen Temeli Değişkenlerin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Kuşdemir, Y., Uzun, E. B. ve Bulut, P. (2020). Okuma Kültürü Üzerine Bir İnceleme: Öğretmen Adayları Örneği. Gençlik Araştırmaları Dergisi, 8(21), 74-95.
• Maden, S. ve Dincel, Ö. (2017). Yabancı Uyruklu Öğrencilerin Türkçe Okuma Alışkanlıkları. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2017(9), 125-140.
• Marks, G.N. (2005). Accounting for İmmigrant Non-İmmigrant Differences in Reading and Mathematics in Twenty Countries. Ethnic and Racial Studies, (28)5, 925-946.
• Merriam, B. S. (2015). Nitel Araştırma Desen ve Uygulama için Bir Rehber. Ankara: Nobel Yayınları.
• Mullan, K. (2010). Families That Read: A Time Diary Analysis of Young People’s and Parents’ Reading. Journal of Research in Reading, 33(4), 414–430.
• Neuman, L.W. (2016). Toplumsal Araştırma Yöntemleri Nitel ve Nicel Yaklaşımlar I. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Norton, B. (2013). Identity and Language Learning: Extending the Conversation. Bristol, UK: Multilingual Matters. Ogle, L., Sen, A., Pahlke, E., Jocelyn, L., Kastberg, D., Roey, S., Williams, T. (2003). International Comparisons in Fourth-Grade Reading Literacy: Findings from the Progress in International Reading Literacy Study (PIRLS) 2001 (NCES 2003- 073R). U.S. Department of Education, Institute of Education Sciences. Washington, DC: U.S. Government Printing Office.
• Özbay, M., Bağcı, B. ve Uyar, Y. (2008). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Okuma Alışkanlığına Yönelik Tutumlarının Çeşitli Değişkenlere Göre Değerlendirilmesi, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9 (15), 117–136.
• Polat, A. (2018). Yabancılara (Suriyeli Göçmen Çocuklara) Okuma Yazma Öğretimi Sürecine İlişkin Sınıf Öğretmenlerinin Görüşleri. Yüksek Lisans Tezi. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Ramos Sollai, S. R. (2018). Reading the World Beyond the Word: The Enactment of the Culture of Reading in English-Portuguese Biliterate Settings. Doctoral dissertation, Florida: The Florida State University.
• Sakız, H. (2016), Göçmen Çocuklar ve Okul Kültürleri: Bir Bütünleştirme Önerisi, Göç Dergisi. 3 (1), 65 – 81. Sever, S. (2007). Okuma Kültürü Edinme Sürecinde Türkçe Öğretiminin Sorumluluğu, Okuma Kültürü ve Okullarda Uygulama Sorunları Toplantısı, Ankara: MEB Yayını, 108-126.
• Sever, S. (2008). Çocuk ve Edebiyat. İzmir: Tudem Yayınları.
• Sever, S. (2019). Çocuk Edebiyatı ve Okuma Kültürü. Ankara: Tudem Yayınları.
• Soyuçok, M. (2021). Okuma Kültürünün Edindirilmesinde Okulun Rolü. Doktora Tezi. Bursa: Uludağ Üniversitesi. Sur, E., Çalışkan, G. (2021). Suriyeli Göçmenlerin Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğreniminde Karşılaştıkları Sorunlar. Milli Eğitim Dergisi, Türkiye’de ve Dünyada Göçmen Eğitimi, 27-49.
• Suriyeli çocukların Türk Eğitim Sistemine Entegrasyonunun Desteklenmesi Projesi (PIKTES), https://piktes.gov.tr/ [Erişim tarihi: 20.07.2023]
• Şahin, H. (2020). Göç Olgusu, Mülteci Çocukların Eğitimi ve Suriyeli Mülteci Çocukların Türk Eğitim Sistemine Entegrasyonu Süreci. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 9(1), 377-394.
• Şahin, K., Moralı, G. ve Göçer, A. (2021). Mülteci Çocukların Türkçe Öğrenme Durumları Üzerine Ailelerinin Görüşleri, Millî Eğitim Dergisi, 50(1), 95-122.
• Tekeli, İ. (1998). Türkiye’de İçgöç Sorunsalı Yeniden Tanımlanma Aşamasına Geldi. Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı. 7-21.
• Tunç, A. (2015). Mülteci Davranışı ve Toplumsal Etkileri: Türkiye’deki Suriyelilere İlişkin Bir Değerlendirme. Tesam Akademi Dergisi, 2 (2), 29- 63.
• Turan, M., Fansa, M. (2021). Göçmen Çocukların Türkçe Öğreniminde Yaşadıkları Problemler. Milli Eğitim Dergisi, 50(1), 11-26.
• Ushioda, E. (2011). Language Learning Motivation, Self and Identity: Current Theoretical Perspectives. Computer Assisted Language Learning, 24(3), 199-210.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yılmaz, B. (2007). Okuma Alışkanlığı ve Öğretmen. Okuma Kültürü ve Okullarda Uygulama Sorunları Toplantısı, Ankara: MEB Yayını, 133-142.
• Yılmaz, B. (2009). “Çocuklarda Okuma Kültürünü Geliştirmede Ebeveyn ve Öğretmenin Rolü”. Çocuk ve Okuma Kültürü Sempozyumu. Ankara: Eğitim Sen Yayını, 133-140.
• Wollscheid, S. (2013). Parents’ Cultural Resources, Gender and Young People’s Reading Habits Findings from a Secondary Analysis with Time-Survey Data in Two-parent Families. International Journal about Parents in Education, 7(1), 69- 83