6. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarının Millî Kültürümüz Temasına Ait Tematik Söz Varlığı Açısından Karşılaştırılması

Year 2023, Issue: Özel Sayı 1 (Cumhuriyetin 100. Yılına), 1000 - 1014, 27.10.2023

Selvanur Kayhan , Nilüfer Serin

https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1360961

Abstract

Türkçe dersi öğretim programı hazırlanırken benimsenen tematik yaklaşım beraberinde tematik sözcük öğretimini de getirmiştir. Tematik sözcük öğretimi öğrencilerin aynı tema etrafında birleşen sözcükleri beraber öğrenmelerine, sözcükler arasında ilişki kurmalarına yardımcı olmaktadır. Bu durumda Türkçe ders kitapları, tematik sözcük öğretimi açısından önemli hâle gelmektedir. Farklı yayınevleri tarafından hazırlanan kitaplarda aynı tema içinde yer alan tematik söz varlığının kitaplar arasında büyük oranda benzerlik göstermesi gerektiği düşünülmektedir. Bu çalışmanın amacı 6. sınıf Türkçe ders kitaplarını “Millî Kültürümüz” temasına ait tematik söz varlığı açısından karşılaştırmaktır. Bu amaçla 6. sınıf Türkçe ders kitaplarına ait Millî Kültürümüz temasının metinleri incelenmiştir. Nitel araştırma desenine göre tasarlanan çalışmanın verileri doküman analizi yöntemi ile toplanmıştır. Elde edilen verilerin içerik analizinde sıklık programından yararlanılmış, kullanım sıklığı yüksek olan söz varlığı unsurları tespit edilerek belirlenen alt temalara göre sınıflandırılmış, yüzde ve frekans tabloları çıkarılmıştır. Araştırmanın sonucunda, MEB Yayınları (A) Türkçe ders kitabının Millî Kültürümüz temasında yer alan metinlerin daha fazla söz varlığı ve sözcük çeşitliliği içerdiği, MEB Yayınları (B) Türkçe ders kitabı metinlerinin en çok tematik sözcük barındıran kitap olduğu, MEB Yayınları (A) Türkçe ders kitabında Millî Kültürümüz temasına ait tematik sözcüklerin dağılımının diğer ders kitaplarına göre daha dengeli olduğu, genel söz varlığıyla en uyumlu kitabın Ekoyay ders kitabı olduğu ve her üç kitapta en sık kullanılan sözcükler bakımından oluşan ortaklığın düşük oranda olduğu tespit edilmiştir.

Keywords

Ders kitapları, söz varlığı, tematik söz varlığı, millî kültür

Comparison of the 6th Grade Turkish Textbooks in Terms of Thematic Vocabulary Belonging to the Theme of National Culture

Abstract

The thematic approach adopted while preparing the Turkish curriculum brought thematic vocabulary teaching along. Thematic vocabulary teaching helps students learn the words united around the same theme together and establish relationships between words. In this case, Turkish textbooks become important in terms of thematic vocabulary teaching. It is thought that in the books prepared by different publishers, the thematic vocabulary within the same theme must show a great deal of similarity between the books. This study aims to compare the 6th-grade Turkish textbooks in terms of thematic vocabulary belonging to the theme of “national culture”. For this purpose, the texts of the theme of “Our National Culture” in MEB publications 6th-grade Turkish textbook (A), MEB publications 6th-grade Turkish textbook (B) and EKOYAY Education Publications 6th-grade Turkish textbooks were examined. The data of the study was designed according to the qualitative research design. In the content analysis of the data obtained, the frequency program was used, the vocabulary elements with a high frequency of use were determined and classified according to the determined sub-themes, and percentage and frequency tables were prepared. At the end of the research, it was determined that the texts in the theme of our National Culture of MEB textbook (A) contain more vocabulary and word diversity, the texts of MEB textbook (B) have the most thematic words, In MEB textbook (A), the distribution of thematic words belonging to the theme of our National Culture is more balanced than other textbooks, the book that is most compatible with the general vocabulary is the Ekoyay textbook, and the commonality in terms of the most frequently used words in all three books is found to be low.

Keywords

Textbooks, vocabulary, thematic analysis, national culture

References

• Akın, K. (2018). Millî Kültür Teması Çerçevesinde Ortaokul Türkçe Ders Kitaplarındaki Kültürel Unsurlar. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(77), 363-377.
• Aksan, D. (2015). Türkçenin Söz Varlığı. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Aksan, Y., Aksan, M., Mersinli, Ü. ve Demirhan, U. U. (2017). A Frequency Dictionary of Turkish-Core Vocabulary For Learners. https://docplayer.biz.tr/54071537-A-frequency-dictionary-of-turkish.html, [Erişim tarihi: 27.01.2023]
• Akyol, H. ve Temur, T. (2014). Kelime Hazinesinin Geliştirilmesi. (Ed. A. Kırkkılıç ve H. Akyol), İlköğretimde Türkçe Öğretimi içinde (s. 193-229). Ankara: Pegem Akademi.
• Baş, B. ve Demirci, S. (2015). 2. Sınıf Türkçe Ders Kitabındaki Metinlerle Çalışma Kitaplarındaki Etkinliklerin Söz Varlığı Açısından Karşılaştırılması. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 3(1), 17-29.
• Budak, Y. (2000). Sözcük Öğretimi ve Sözlüğün İşlevi. Dil Dergisi, 92, 19-26.
• Bulut, K. ve Taçyıldız, E. (2020). Farklı Yayınevlerine Ait 6 ve 7. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarının Kalıplaşmış Söz Varlığı Açısından İncelenmesi. Journal of Turkish Language and Literature, 6(4), 687-713.
• Coşkun, E. ve Taş, S. (2008). Ders Kitaplarına Metin Seçimi Açısından Türkçe Öğretim Programlarının Değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(10), 59-74.
• Creswell, J. W. (2019). Eğitim Araştırmaları: Nicel ve Nitel Araştırmaların Planlanması, Yürütülmesi ve Değerlendirilmesi (H. Ekşi, Çev. Ed.). İstanbul: EDAM Yayıncılık.
• Çeçen, M. A. ve Çiftçi, Ö. (2007). İlköğretim 6. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Metinlerin Tür ve Tema Açısından İncelenmesi. Millî Eğitim Dergisi, 173, 39-49.
• Çeçen, M., Kurnaz, H., & Akaydın, Ş. (2014). Millî Kültür Teması Metinlerinde Tematik Kelimeler Üzerine Bir İnceleme. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(2), 22-34.
• Doğru, A. (2008). 6. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarında Deyimler. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
• Erol, K. ve Sarikaya, B. (2016). Sevgi Soysal’ın Öykülerinde Söz Varlığı Unsurları: Yansımalar, Kalıp Sözler, İkilemeler ve Deyimler. The Journal Of Academic Social Science Studies, 47(1), 51-75.
• Göçer, A. (2010). Türkçe Eğitiminde Öğrencilerin Söz Varlığını Geliştirme Etkinlikleri ve Sözlük Kullanımı. Turkish Studies, 5(1), 1007-1036.
• Göğüş, B. (1978). Orta Dereceli Okullarımızda Türkçe ve Yazın Eğitimi. Gül Yayınevi.
• Gökçe, B. (2014). Türkçe Ders Kitaplarındaki “Toplum Hayatı” Temalı Metinlerin Söz Varlığı Açısından Değerlendirilmesi. International Journal of Language‘s Education and Teaching, 1(2), 150-164.
• Güneş, F. (2013). Türkçede Metin Öğretimi Yerine Metinle Öğrenme. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11, 603-637.
• Güzel, A., Karadağ, Ö. ve Kurudayıoğlu, M. (2005). İlköğretim Beşinci Sınıf Türkçe Ders Kitaplarının Kelime Hazinesi Bakımından Niceliği ve Ortak Kelime Hazinesi Kazandırma Bakımından Yeterlilikleri. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi. Denizli: Pamukkale Üniversitesi.
• Hengirmen, M. (1999). Dilbilgisi ve Terimleri Sözlüğü. Ankara: Engin Yayınları.
• Karadağ, Ö. (2019). Aynı Sınıf Düzeyi için Hazırlanan Türkçe Ders Kitaplarının Ortak Söz Varlığı Açısından Karşılaştırılması. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(4), 1130-1140.
• Karadağ, Ö. ve Kurudayıoğlu, M. (2010). 2005 Türkçe Programına Göre Hazırlanmış İlköğretim Birinci Kademe Türkçe Ders Kitaplarının Kelime Hazinesi. Türklük Bilimi Araştırmaları, 27, 423-436.
• Karadüz, A. ve Yıldırım, İ. (2011). Kelime Hazinesinin Geliştirilmesinde Öğretmenlerin Görüş ve Uygulamaları. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 10(2), 961-984.
• Karagöl, E. ve Tarakcı, R. (2019). Söz Varlığı Öğretimi Açısından Ortaokul Türkçe Ders Kitapları. Millî Eğitim Dergisi, 48(222), 149-171.
• Kılınç, A. ve Duman, I. (2012). İlköğretim İkinci Kademe Türkçe Ders Kitaplarındaki Tematik Yaklaşım Üzerine Bir İnceleme. Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 1(4), 94-101.
• Kurudayıoğlu, M. (2005). İlköğretim II. Kademe Öğrencilerinin Kelime Hazinesi Üzerine Bir Araştırma. Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
• Maden, S., Maden, A. ve Demir, R. (2017). Türkçe Ders Kitaplarındaki Söz Varlığının Öğrenci Etkinliklerine Yansıması. International Journal of Language Academy, 5(3), 235-251.
• MEB. (2019). Millî Eğitim Bakanlığı Türkçe Dersi (1-8. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: MEB Yayınları.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel Araştırma: Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber (3. Baskıdan Çeviri, Çeviri Editörü: S. Turan). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım
• Mete, F. (2020). 5. Sınıf Türkçe Ders Kitabının Söz Varlığı Açısından Derlem Temelli Sıklık Listeleriyle Karşılaştırılması. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 24(1), 195-208.
• Mirjalili, F., Jabbari, A. A., and Rezai, M. J. (2012). The Effects of Semantic and Thematic Clustering Of Words On Iranians Vocabulary Learning. American International Journal of Contemporary Research, 2, 214-221.
• Mutlu, H. K. (2009). Türkçe Öğretiminde Sözlükçülük Tekniği Açısından Tematik Sözlükler. Turkish Studies, 4(4), 814-822.
• Orhan-Karsak, H. G. ve Özenç, E. G. (2019). Türkçe Ders Kitaplarında Millî ve Kültürel Kavramların İncelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(3), 709-735.
• Okur, A. (2013). Milli Kültür ve Folklorun Türkçe Ders Kitapları Aracılığıyla Aktarımı. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 877-904.
• Onan, B. (2017). Dil Eğitiminin Temel Kavramları (3. basım). Ankara: Nobel Yayınevi.
• Özlü, H. G. (2009). Shall We Teach Vocabulary in Lexical Sets, Thematically Related Sets or Unrelated Sets? Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Tinkham, T. (1997). The Effects of Semantic and Thematic Clustering on the Learning of Second Language Vocabulary. Second Language Research, 13(2), 138–163.
• Türk Dil Kurumu (2011). Türkçe Sözlük. Ankara: TDK Yayınları.
• Turhan, H. (2010). 8. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarının Söz Varlığı Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
• Uludağ, Ç. (2010). 7. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarının Söz Varlığı Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
• Uyar, Y. (2007). Türkçe Öğretiminde Kültür Aktarımı ve Kültürel Kimlik Geliştirme. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz Canöz, M. (2020). Yabancılar İçin Hazırlanan Türkçe Ders Kitaplarındaki Hedef Söz Varlığının Tematik Bağlamda İncelenmesi. Doktora Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi.