Modern Türkiye Mecmuası: Söylem, Edebî Muhteva ve Dizin

Year 2024, Issue: 15, 202 - 239, 28.04.2024

Bülent Sayak

https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1443635

Abstract

Süreli yayınlar, neşredildikleri dönemin dikkatlerini, olaylarını ve ideolojisini yansıtmaları dolayısıyla akademik çalışmalar için temel başvuru kaynaklarıdır. 1 Mart 1938-4 Şubat 1939 arasında 50 sayılık bir yayın hayatı olan Modern Türkiye Mecmuası, erken Cumhuriyet döneminin siyaset, sağlık, tarih, spor, beden terbiyesi, kadın kavrayışlarını yansıtır ve üretir. Politik ve ansiklopedik bir kimlik taşıyan dergi dönemin kültür, mimari, spor, gazetecilik ve politika söylemleri ile şekillenir. Bu çalışmada, hakkında müstakil bir inceleme olmayan Modern Türkiye Mecmuası biçim özellikleri, yayın politikası ve yazar kadrosu bakımından tanıtılmıştır. Dönem ideolojisiyle kesişen sosyokültürel söylemi irdelenmiş, edebî malzemesi ele alınmıştır. Farklı disiplinlerden araştırmacıları içerikten haberdar etmek ve literatür taramalarını kolaylaştırmak için çalışmanın son bölümüne kronolojik dizin eklenmiştir. Derginin yayımladığı metinler ve fotoğraflarla erken Cumhuriyet’in ‘yeni Türk kadın’, ‘ulus devlet’, ‘modernleşme’ ideallerini özümsediği ve popülerleştirmeye çalıştığı tespit edilmiştir. Dönemin politika, mimari, gazetecilik, edebiyat ve sosyal tarihini anlamak isteyen araştırmacıların dergi vasıtasıyla ‘yeni bakışlar’ kazanabileceği değerlendirilmiştir.

Keywords

Erken Cumhuriyet dönemi, süreli yayınlar, Modern Türkiye Mecmuası, Celal Ergun.

Ethical Statement

Akademik etik kurallarına uyulmuştur.

Supporting Institution

Kurum tarafından desteklenmemektedir.

Modern Turkey Magazine: Discourse, Literary Content and Index

Abstract

Periodicals are the main reference sources for academic studies as they reflect the attention, events and ideology of the period in which they were published. Published for 50 issues between March 1, 1938 and February 4, 1939, Modern Türkiye Mecmuası (Modern Turkey) magazine reflects and produces the conceptions of politics, health, history, sports, physical education, and women of the early Republican period. The magazine, which has a political and encyclopedic identity, provides a significant amount of material for researchers who want to make sense of the history of culture, architecture, sports, journalism, politics and literature of the period. In order to publicize this opportunity, this study introduces Modern Türkiye, about which there is no independent study, in terms of its format, publication policy and author staff. The journal's sociocultural discourse intersecting with the ideology of the period was analyzed and its literary material was evaluated. A chronological index has been added at the end of the study to inform researchers from different disciplines about the content and to facilitate literature reviews. It has been evaluated that researchers who want to understand the politics, architecture, journalism, literature and social history of the period can gain 'new perspectives' through the magazine.

Keywords

Early Republican period, periodicals, Modern Türkiye (Modern Turkey) magazine, Celal Ergun.

References

• Ahıskal, L. (1938). Balkan Kaşarı. Modern Türkiye Mecmuası, 5, 20.
• Alaçam, S. (1938). Şiir Kralı Florinalı Nazım veliaht arıyor. Modern Türkiye Mecmuası, 38, 12-13, 26.
• Arıkan, A. (2010). Tolga Eczanesi: Ecz. Murat Özdoğan’ın Türk Eczacılık Tarihi Koleksiyonu. Osmanlı Bilimi Araştırmaları, 12(1), 75 –103.
• Ayaz, M. R. (1938). İstanbul. Modern Türkiye Mecmuası, 15, 12-16.
• Ayaz, H. (2023). Uyanış Dergisi: Edebî, Fikrî Faaliyetler ve Açıklamalı Dizin. Edebî Eleştiri Dergisi. Cumhuriyetin İlanının 100. Yılı Anısına 1923’ten 2023’e Süreli Yayınlar ve Edebiyat Özel Sayısı, 84-105.
• Barbaros, O. M. (1938a). İdeal Kadın Kime Denir?. Modern Türkiye Mecmuası, 2, 7, 20.
• Barbaros, O. M. (1938b). Kızlarımızın Katilleri- 1. Modern Türkiye Mecmuası, 6, 3.
• Barbaros, O. M. (1938c). İdeal Erkek/ Erkeğin İdeali Ne Olmalıdır?. Modern Türkiye Mecmuası, 3, 3, 20.
• Baş, M. K. (2016). Contradictions about the Woman Image in Popular Publications in the Early Years of the Republic: The Example of Modern Turkiye Mecmuası. Academia (22.02.2024) (URL:https://www.academia.edu/34590313/Contradictions_about_the_Woman_Image_in_Popular_Publications_in_the_Early_Years_of_the_Republic_The_Example_of_Modern_Turkiye_Mecmuas%C4%B1)
• Çapanoğlu, M. S. (1938a). Sessizce Göçmüş Bir Halk Sanatkârı: Kel Hasan Kimdi?. Modern Türkiye Mecmuası, 37, 17, 26.
• Çapanoğlu, M. S. (1938b). Ramazan’da Şairler. Modern Türkiye Mecmuası, 38, 6, 25.
• Çavdarlı, R. (1938). Türklerin Ruhundan Doğan İlk Hükumet Şekli Cümhuriyettir. Modern Türkiye Mecmuası, 36, 9-10.
• Davis, N. Y. (2016). Cinsiyet ve Millet (çev. Ayşin Bektaş). İstanbul: İletişim Yay.
• Derviş, S. (1938). Gençlik ve Sıhhat/ Kadınlara Bazı Nasihatler. Modern Türkiye Mecmuası, 2, 12-13, 20.
• Dinçer, C. (1938). Zafer Bayramımızın Yıldönümü. Modern Türkiye Mecmuası, 28, 1, 21.
• Dokumacı, Y. S. (2017). Mehmet Ziya ve Tarih-i Sanayi. Dört Öge, 11, 169-182.
• Ergun, C. (1938). 23 Nisan Münasebetile. Modern Türkiye Mecmuası, 9, 3.
• Geraldy, P. (1938). Aşk ve Öğüt (çev. N. Akdemir). Modern Türkiye Mecmuası, 17, 7-8.
• Giddens, A. (2014). Modernliğin Sonuçları (çev: Ersin Kuşdil). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Gündüz, A. (1938a). İki Haksız Tenkidi Tenkit. Modern Türkiye Mecmuası, 27, 18-19.
• Gündüz, A. (1938b). Cumhuriyetin on beşinci yıl dönümünde 19 yıllık hoş bir hatıra. Modern Türkiye Mecmuası, 36, 6-7, 31.
• Güneş, M. (2011). Sosyal Meseleler Karşısında Aka Gündüz, İstanbul: Kitabevi Yayınları.
• İldeş, Ö. (2023). Şiirin Taşra Baskısı: Şairler Yaprağı Dergisi. Edebî Eleştiri Dergisi. Cumhuriyetin İlanının 100. Yılı Anısına 1923’ten 2023’e Süreli Yayınlar ve Edebiyat Özel Sayısı, 106-170.
• İmzasız. (1938a). Ev Nedir ve Bir Ev Nasıl Kurulmalı?. Modern Türkiye Mecmuası, 2, 16-17.
• İmzasız. (1938b). Maceralar Prensi Bir Şair Gabriele D’Annunzio. Modern Türkiye Mecmuası, 5, 7, 24.
• İmzasız. (2022). Faruk Oray. Biyografya (22.02.2024), URL: www.biyografya.com/biyografi/4266, [Erişim tarihi: 12.11.2023].
• Karakayış, R. H. (1938). İneğe, Öküze ve buzağıya dair. Modern Türkiye Mecmuası, 24, 3.
• Kaygılı, O. C. (1938). Bizde Niçin Muharrir Yetişmiyor?. Modern Türkiye Mecmuası, 18, 9.
• Kesler, S. (1938). Karagöz/ Karagözcü ve Ben. Modern Türkiye Mecmuası, 43, 12-13, 26.
• Odyakmaz, N. S. (1938). Deniz. Modern Türkiye Mecmuası, 14, 18.
• Onur, A. A. (1938). Gençlik ve Sıhhat/Herkesin Bilmesi İcap Eden Şeyler: 12 Tavsiye. Modern Türkiye Mecmuası, 1, 6, 20.
• Oray, F. (1938). Sönmez Ateş. Modern Türkiye Mecmuası, 40, 18.
• Orhon, O. S. (1938). Atatürk. Modern Türkiye Mecmuası, 19, 9.
• Özcan, E. N. (2023), Yarım Ay Dergisinde Yayımlanan Telif-Tefrika Roman ve Hikâyeler. Yüksek Lisans Tezi. Bursa: Bursa Uludağ Üniversitesi.
• Safa, P. (1938a). Modern Türk Kızı- 3. Modern Türkiye Mecmuası, 4, 5.
• Safa, P. (1938b). Modern Türk Kızı- 4. Modern Türkiye Mecmuası, 6, 9.
• Soydan, S. (2022). En Yeni ve En Genç Romancımız Leman Ahıskal. Sanat Kritik (22.02.2024), URL: https://sanatkritik.com/eski/kulliyat/en-yeni-ve-en-genc-romancimiz-leman-ahiskal/, [Erişim tarihi: 12.11.2023].
• Talu, E. E. (1938). Aynoroz’da Bir Gün. Modern Türkiye Mecmuası, 37, 6-7.
• Tonga, N. (2020). A. Nevzad Odyakmaz. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü (22.02.2024), URL: https://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/nevzad-odyakmaz, [Erişim tarihi: 12.11.2023].
• Yazgan Alp. (1938a). Refik Halit’le Mülakat. Modern Türkiye Mecmuası, 25, 11, 23.
• Yazgan Alp. (1938b). Mizahi Röportajlar/Filozof Rıza Tevfik ile mülakat. Modern Türkiye Mecmuası, 26, 5, 24.
• Yazgan Alp. (1938c). Cam adamla mülakat. Modern Türkiye Mecmuası, 27, 14, 24.
• Yesari, M. (1938a). Hatıraların Iztırabı. Modern Türkiye Mecmuası, 13, 5.
• Yesari, M. (1938b). Arkadaş Şakası. Modern Türkiye Mecmuası, 15, 3, 24.
• Yesari, M. (1938c). Paydos. Modern Türkiye Mecmuası, 18, 3.
• Yesari, M. (1938ç). Bir Kış Havası. Modern Türkiye Mecmuası, 27, 9, 24.
• Yesari, M. (1938d). Kulis Oyunları. Modern Türkiye Mecmuası, 17, 4, 24.
• Yesari, M. (1938e). Kulis Aralarından Hatıralar/ Zorla Deli Ettiğimiz Aktör: Baba Saffet. Modern Türkiye Mecmuası, 31, 29.
• Yesari, M. (1938f). Kulis Hatıraları/ Aç Dolaşan Bir Tiyatro Kumpanyası. Modern Türkiye Mecmuası, 32, 14-15.
• Yesari, M. (1938g). Bir İsim Günü. Modern Türkiye Mecmuası, 33, 6.
• Yıldız, N. (1996). Demokrat Parti İktidarı (1950-1960) ve Basın. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 51(01), 481-505.