Türkiye'nin İhracat İthalat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik Analizi

Year 2009, Issue: 18, 35 - 47, 01.12.2009

Cengiz Aktaş

Abstract

Bu çalışmada, Türkiye’nin 1996-2006 dönemindeki verilerle ihracat, ithalat ve ekonomik büyüme arasındaki nedensellik ilişkisi araştırıldı. Birim kök testi sonuçlarına göre tüm serilerin birinci farklarında durağan oldukları görüldü. Johansen’nın Eşbütünleşme testi sonuçları ihracat, ithalat ve ekonomik büyüme arasında uzun dönem denge ilişkisinin olduğunu ve üç eşbütünleşim vektörü olduğunu gösterdi. Seriler eşbütünleşik olduklarından, nedensellik testinin yapılması için vektör hata düzeltme modeli kullanıldı. Ampirik sonuçlar kısa dönemde ithalat, ihracat ve ekonomik büyüme arasında iki yönlü nedensellik ilişkisi olduğunu gösterdi. Hata Düzeltme Modeline göre uzun dönemde, ihracattan ithalata, ithalattan ihracata, büyümeden ihracata ve büyümeden ithalata doğru tek yönlü bir nedensellik ilişkisi olduğu sonucuna varıldı

Keywords

İthalat, İhracat, Ekonomik Büyüme, Nedensellik, Hata Düzeltme Modeli

Analysis of Causality Between Exports, Imports And Economic Growth In Turkey

Abstract

In this paper, the Granger-causality between exports, imports, and
economic growth is examined for Turkey using data covering the period 1996-2006.
According to unit root test results were shown that each of series is stationary
when the variables are defined in first differences. The results of the Johansen’s
cointegration analysis test show that there is causality relationship between
exports, imports and economic growth. It is concluded that there are three
cointegration vectors in the data. Since the series are found to be cointegrated, we
use vector error correction model to test the existence of causality. The empirical
results show that there is two-way causality relationship among exports, imports and
economic growth in the short-run. According to Error Correction Model that there
is unidirectional causality from exports to imports, from imports to exports, from
growth to exports and from growth to imports in the long-run.

Keywords

Imports, Exports, Economic Growth, Causality, Error Correction Models

References

• Arısoy, İ. (2005), “Wagner ve Keynes Hipotezleri Çerçevesinde Türkiye’de Kamu Harcamalari ve Ekonomik Büyüme İlişkisi”, Ç.Ü. Sos. Bi. Ens.Dergisi, 14, Sayı 2, 63-80.
• Awokuse, T.O. (2005), “Exports, Economic Growth and Causality In Korea”, Applied Economic Letters, 12, 693-696.
• Bhagwati, J. (1988), “Export Promotion Trade Strategy: İssues and Evidence”, World Bank, Research Observer, 3, 27–58.
• Balassa, B. (1978), “Export and Economic Growth: Further Evidence”, Journal of Development Economics, 5, 181-189
• Çetintaş, H. (2004), “İhracat ve Ekonomik Büyüme”, Dokuz Eylül Ünv. İşletme Fak.Dergisi, Cilt:5, Sayı:1, 23-34.
• Değer, K. (2006), “Turizme ve İhracata Dayalı Büyüme: 1980-2005 Türkiye Deneyimi” Ata- türk Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi, Cilt:20, Sayı:2, 67-86.
• Demiray, D.B. (1998), “Döviz Kurlarına Moneter Yaklaşım ve Türkiye İçin Alternatif Bir Uy- gulama ”, D.E.Ü.İ.İ.B.F Dergisi, 13, sayı II, 65-84.
• Demirhan, E. ve Akçay S. (2005), “İhracat Artışı ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Neden- sellik İlişkisi: MENA Ülkeleri İçin Ampirik Kanıt”, İktisat,İşletme ve Finans, Aylık Der- gi, 124-131
• Dickey, D.A. ve Fuller, W.A. (1979), “Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root”, Journal of the American Statistical Association, 74, 427-431.
• Dickey, D.A. ve Fuller, W.A. (1981), “Likelihood Ratio Statistics For Autoregressive Time Series With a Unit Root”, Econometrica, 49, 1057-1072.
• Doraisami, A. (1996), “Export growth and Economic Growth, a Reexamination of Some Ti- me-Series:Evidence of The Malaysian Experience”, J. of Developing Areas, 30, 223– 230.
• Enders, W. (1995), Applied Econometris Time Series, John Wiley & Sons, New York.
• Engle, R. F. and Granger, C. W. J. (1987), “Cointegration and Error Correction: Representation, Estimation, and Testing”, Econometrica, 55, 251–276.
• Feder, G. (1982), “On Exports and Economic Growth”,J. Dev. Econ. 12, 59-73.
• Findlay, R. (1984), Growth and Development in Trade Models, Handbook of International Economics, vol.1, 4, 185-236.
• Ghartey, E. E. (1993), ”Causal Relationship Between Exports and Economic Growth: Some Empirical Evidence in Taiwan, Japan and The US”, Applied Economics, 25, 1145–1152.
• Granger, C.W. (1988), “Some Recent Developments in a Concept of Causality”, Journal of Econometrics, 39, 199– 211.
• Grossman, G. and Helpman, E. (1991) Innovation and Growth in the Global Economy, Cambridge, MA: MIT Pres.
• Helpman, E. and Krugman, P. (1985), Market Structure and Foreign Trade, Cambridge, MA: MIT Press .
• Işık, N., Acar, M. ve Işık, B. (2004), “Enflasyon ve Döviz Kuru İlişkisi: Bir Eşbütünleşme Analizi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi, C.9, S.2 .325-340.
• Johansen, S. (1988), “Statistical Analysis of Cointegrating Vectors”, Journal of Economic Dynamics and Control, Vol. 12, 231-254.
• Johansen, S. ve Juselius, K. (1990), “Maximum Likelihood Estimation Vectors in Gaussian Vector Autoregressive Models”, Econometrica, 55, 1151-1180.
• Kavoussi, R. M. (1984), “Export expansion and Economic Growth: Further Empirical Evidence”, Journal of Development Economics, 14, 241–250.
• Kemal, A. R. v.d. (2002), “Exports and Economic Growth in South Asia” A study prepared for the South Asia Network of Economic Research Institutions.
• Korkmaz, T. ve Uygurtürk, H. (2008), “Türkiye’deki Emeklilik Fonları ile Yatırım Fonlarının Performans Karşılaştırması ve Fon Yöneticilerinin Zamanlama Yetenekleri”, Kocaeli Ünv. Sosyal Bilimler Ens. Dergisi, 15, 1, 114-147.
• Krueger, A. (1978), Foreign Trade Regimes and Economic Development: Liberalisation Attempts and Consequences. Ballinger, Cambridge, MA.
• Kunst, R. M. and Marin, D. (1989), “On Exports and Productivity: A Causal Analysis”, Review of Economic and Statistics, 699–703.
• Love, J ve Chandra, R. (2004), “Testing Export-Led Growth In India, Pakıstan And Sri Lan- ka Using a Multivariate Framework”, The Manchester School, 72, 4, 483-496.
• Mah, J.S. (2005), “Exports Expansion, Economic Growth and Causality In China”, Applied Economic Letters, 12, 105-107.
• Mallick, S.K. (1994), “Exports and Economics Growth”, Journal of Indian School of Political Economy, 6, 505–15.
• Marin, D. (1992), “Is the Export-Led Growth Hypothesis Valid for İndustrialized Countries?”, Rev. Econ. Stat. 74, 678-688.
• Michaely, M. (1977), “Exports and Growth: An Empirical İnvestigation”, Journal of Development Economics, 4, 49–53.
• Oxley, L. (1993), “Cointegration, Causality and Export-Led Growth in Portugal, 1865-1985”, Econ. Lett. 43, 163-166.
• Segerstrom, P., Anant, and T., Dinopoulos, E. (1990) “A Shumpeterian Model of the Product Life Cycle”, Am.Econ. Rev. 80, 1077-1091.
• Saatçioğlu, C. ve Karaca, O. (2004), “Türkiye'de İhracat İle Büyüme Arasındaki Nedensel- lik İlişkisi:1980 Dönüşümünün Etkisi”, İstanbul Ünv. İşletme Fak. İşletme İktisadı Ensti- tüsü Dergisi: Yönetim, Sayı:49.
• Sunal, S. ve Aykaç, E. (2005), “Türk İmalat Sanayinde İstihdam, İhracat ve Kapasite Kullanım Oranı İlişkisi: Panel Koentegrasyon”, VII Ulusal Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu.1-24
• Şıklar, E. (1999), “Yükselen Hisse Senedi Piyasalarında Eşbütünleşme Analizi”, Anadolu Ü. İ.İ.B.F Dergisi, 15, 123-143.
• Şimşek, M. ( 2003), “İhracata Dayalı-Büyüme Hipotezinin Türkiye Ekonomisi Verileri İle Analizi, 1960–2002”, D.E.Ü.İ.İ.B.F.Dergisi Cilt:18 Sayı:2, 43- 63.
• Şimşek, M. ve Kadilar, C. (2005), “Türkiye’nin İhracat Talebi Fonksiyonunun Sınır Testi Yöntemi İle Eşbütünleşme Analizi”, Doğuş Ünv. Dergisi, 6, 1, 144-152.
• Thornton, J. (1996), “Cointegration, Causality and Export-Led Growth in Mexico”, Econ. Lett. 50, 413-416.
• Vernon, R. (1996), “International Investment And International Trade in The Product Cy- cle”, J. Econ., 80, 190-207.
• Yiğidim, A. ve Köse, N. (1997), “İhracat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki, İthalatın Ro- lü: Türkiye Örneği”, Ekonomik Yaklaşım, Cilt: 8, Sayı :26, 71-85.