Doğruluk İlkesi ve Gerçekliğin İnşası Kıskacında Kriz Haberciliği: Türkiye Örneği

Yıl 2024, , 441 - 463, 28.12.2024

Abdulkadir Büyükbingöl

https://doi.org/10.53281/kritik.1528001

Öz

Toplumsal krizler, yayın politikalarına göre haber pratiklerine farklı yansıyabilmektedir. Bu nedenle asıl görevi kamusal bilgi üretimi olan basının olay aktarım biçimi, “doğruluk” ilkesi odağında bir soruna dönüşebilmektedir. Çünkü haberin sunuluş biçimi aynı olayın kamuoyunda farklı algılanmakta ve doğru bilgi ile gerçekte algılanan arasında uçurumlar oluşabilmektedir. Bu kapsamda hali hazırdaki araştırmada medyanın krizler karşısındaki tutumları tarihsel bir perspektifle incelenmektedir. Böylece inşa edilmek istenen gerçekliğe bağlı olarak aynı olayın yayın politikaları doğrultusunda farklı biçimlerde sunulmasının “doğruluk” ilkesine etkisi açığa çıkarılmak istenmektedir. Nitel yöntemlerden alan taraması tekniğiyle yapılan araştırma kapsamında ulaşılan bulgular, doğruluk ilkesi ve gerçeklik inşası kıskacında üretilen haberler üzerinden gerçek dünyaya ilişkin algılarının medya tarafından belirlendiği ortaya çıkmaktadır. Asıl görevi olay aktarımı olan gazetecinin doğruluk ilkesiyle çelişecek derecede bir gerçekliği inşa etme çabası mesleğin saygınlığını zedelemektedir. Dolayısıyla bu sorunun çözümüne dönük daha fazla mesleki ve akademik çabaların gerekliliği bir zorunluluk halini almaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kriz Haberleri, Gerçekliğin İnşası, Haber Pratikleri, Doğruluk İlkesi, Medya

CRİSİS JOURNALİSM İN THE CLAW OF THE PRİNCİPLE OF ACCURACY AND THE CONSTRUCTİON OF REALİTY: EXAMPLE OF TURKİYE

Öz

Social crises may be reflected differently in news practices depending on broadcast policies. For this reason, the way the media reports events, whose main task is the production of public information, can turn into a problem focused on the principle of "accuracy". Because the way the news is presented may cause the same event to be perceived differently by the public, and gaps may arise between correct information and what is actually perceived. In this context, in the current research, the media's attitudes towards crises are examined from a historical perspective. Thus, it is aimed to reveal the effect of presenting the same event in different ways in line with publication policies, depending on the reality desired to be constructed, on the principle of "accuracy". The findings obtained within the scope of the research conducted with the field scanning technique, one of the qualitative methods, reveal that their perceptions of the real world are determined by the media through the news produced in the grip of the principle of accuracy and reality construction. The attempt of the journalist, whose main duty is to report events, to construct a reality that contradicts the principle of accuracy damages the reputation of the profession. Therefore, the need for more professional and academic efforts to solve this problem becomes a necessity.

Anahtar Kelimeler

Crisis News, Construction of Reality, News Practices, Principle of Accuracy, Media

Kaynakça

• Akbulut, U. (2013). Osmanlı Basın Tarihine Bir Katkı: Gazetelerin Yayımlanma Amaçları Üzerine. Turkish Studies, 8(5), 31-57.
• Alim, K. (2003). Matbuat/Türk Edebiyatı. Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (s. 121-125). içinde Ankara.
• Arar, İ. (1997). Atatürk’ün İzmit Basın Toplantısı. Cumhuriyet Gazetesi Yayını.
• Aysoy, M. (1995). Batılı Bilgi ve Teknik Transferi Açısından Osmanlı Modernleşmesi. Sakarya: Sakarya Üniversitesi. Basın İlan Kurumu. (2022, Mayıs 22). Şikayet Başvuru Formu. bik.gov.tr: https://bik.gov.tr/kurumsal/basin-ahlak-esaslari/ adresinden alındı
• Baudrillard, J. (2003). Simülakrlar ve Simülasyon. Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Benek, M. K. (2016). Osmanlı'da Basının Doğuşu Ve Iı. Meşrutiyete Kadarki Gelişimi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilgiler Dergisi, 27-39.
• Böyük, M. (2019). Milli Mücadele dönemi mizah basını: Güleryüz dergisi ve Sedat Simavi karikatürleri. Simetrik İletişim Araştırmaları Dergisi, 136-147.
• Can, H. (1997). Organizasyon ve Yönetim. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Cevizci, A. (2000). Felsefe Terimleri Sözlüğü. Paradigma.