GEÇMİŞ, KAYBEDİŞ VE ÖZLEM: ANGELOPOULOS SİNEMASINDA POLİTİK MELANKOLİ

Year 2025, Volume: 7 Issue: 1, 59 - 78, 30.06.2025

Mehmet Köprü

https://doi.org/10.53281/kritik.1657740

Abstract

Çağdaş sinemanın en önemli isimlerinden biri olan Theo Angelopoulos, ilk dönem filmlerindeki yoğun politik vurguya rağmen son dönem filmlerinde genellikle daha kişisel ve duygu odaklı bir sinema yapmaya yönelmiştir. Yönetmen, ikinci dönem filmlerinde kaybedilmiş ideallerin yasını tutan melankolik bir tonu tercih eder. Ulis’in Bakışı, Sonsuzluk ve Bir Gün ve Zamanın Tozu gibi filmleri; geçmişe özlem, zamanın akışı, bellek ve kayıpla şekillenen bir anlatı çerçevesinde şekillenirken Walter Benjamin’in eleştirdiği sol melankoliye dair de önemli ipuçları içerirler. Benjamin’e göre, geçmişe gereğinden fazla bağlanan bazı sol entelektüeller, bugünün mücadelesini ıskalamaktadırlar. Ancak çalışma, Angelopoulos’un melankoliye tamamen teslim olmak yerine, geçmişin kırgınlıklarına rağmen güncel politik konularda da çözüm sunmaya çalıştığını savunmaktadır. Yani burada nostaljik bir edilgenlik yerine politik melankolinin duygusal etkinliği söz konusudur. Bu sonuca, yönetmenin sinematografik tercihleri ve anlatısal stratejileri içeriksel ve biçimsel analiz yöntemleriyle ele alınarak ulaşılmaktadır.

Keywords

Theo Angelopoulos , Walter Benjamin , Melankoli , Politik Sinema , Zaman.

PAST, LOSS AND LONGING: POLITICAL MELANCHOLY IN ANGELOPOULOS CINEMA

Abstract

One of the most important figures of contemporary cinema, Theo Angelopoulos, despite the intense political emphasis in his early films, has generally tended to make a more personal and emotion-oriented cinema in his recent films. In his second-period films, the director prefers a melancholic tone that mourns lost ideals. While his films such as Ulysses' Gaze, Eternity and a Day, and The Dust of Time are shaped within a narrative framework shaped by longing for the past, the flow of time, memory, and loss, they also contain important clues about the leftist melancholy criticized by Walter Benjamin. According to Benjamin, some left intellectuals who are too attached to the past miss the struggle of the present. However, the study argues that Angelopoulos, instead of completely surrendering to melancholy, tries to offer solutions to contemporary political issues despite the resentments of the past. Instead of nostalgic passivity, there is the emotional activity of political melancholy. This conclusion is reached by analyzing the director's cinematographic choices and narrative strategies through content and formal analysis.

Keywords

Theo Angelopoulos , Walter Benjamin , Melancholia , Political Cinema , Time.

References

• Agamben, G. (2007). Kayıp Nesne. (Çev.: Şeyda Öztürk). Cogito, 258-261.
• Angelopoulos, T. (Yöneten). (1988). Puslu Manzaralar (Topio stin omihli) [Sinema Filmi].