Yükseköğretimde Coğrafya Derslerinin Öğretiminde CBS (Coğra Bilgi Sistemleri) Kullanımının Öğrenci Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi

Yıl 2015, Cilt: 7 Sayı: 03, 1 - 14, 15.02.2016

Namık Tanfer Altaş Yavuz Değirmenci

Öz

Bu araştırmanın amacı, dünyada özellikle eğitim ortamlarında kullanımı her geçen gün
artan Coğra Bilgi Sistemlerinin (CBS) yükseköğretimde kullanımının
değerlendirilmesidir. Bu amaç doğrultusunda 2013-2014 eğitim-öğretim yılında
Bayburt Eğitim Fakültesi Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalında öğrenim gören ikinci
sınıf öğrencilerinden rastgele belirlenen deney grubu öğrencileri ile altı haftalık bir
uygulama sonrasında görüşme yapılmıştır. Görüşmede, CBS'nin eğitimde kullanımı ve
öğrencilere kazandırdığı becerilerle ilgili öğrencilerin görüşleri alınmıştır.
Araştırmanın verileri, araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme
formu ile toplanmıştır. Verilerin analizinde ise içerik analizi kullanılmıştır. Görüşme
sonrasında öğrenciler CBS'nin derslerde kullanımının gerekli olduğunu, öğrenmeyi
kalıcı ve eğlenceli hale getirdiğini ve benzer derslerde de kullanılması gerektiğini ifade
etmişlerdir. Ayrıca öğrenciler, CBS'nin harita okuma becerisi, sorgulama becerisi ve
grak-tablo okuma becerisi gibi pek çok beceriyi de kazandırmada etkili olduğunu
vurgulamışlardır

Anahtar Kelimeler

Coğrafya Öğretimi, Coğra Bilgi Sistemleri (CBS), Yükseköğretim

Kaynakça

• Aladağ, E. (2007). İlköğretim 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersinde Coğra Bilgi Sistemleri Kullanımının Öğrencilerin Akademik Başarı ve Derse Karşı Motivasyonlarına Etkisi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Anabilim Dalı. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara.
• Artvinli, E. (2010). Coğra Bilgi Sistemlerinin (CBS) Coğrafya Öğretimine Katkısı ve Ortaoğretim Öğrencilerinin CBS'ye İlişkin Tutumları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri / Educational Sciences: Theory & Practice 10 (3) Summer 1255-1292.
• Atasoy, E. (2010). Genel Coğrafya. Bursa: Ezgi Kitapevi.
• Baker, T.R. (2002). The Effects of GIS Technologies on Students' Self-Efcies and Achievement in Middle School Science Classroom. Phd. Thesis. University of Kansas.
• Brooks, J.G. and Brooks, M.G. (2001). In Search of Understanding: The Case for Constructivist Classrooms. Association for Supervision and Curriculum Development. Alexandria, Virginia 223111714 USA.
• CDÖP, (2006). Coğrafya Dersi Öğretim Programı. Ankara: Gazi Kitapevi.
• Clofford, N. French, S. ve Valentine, G. (2010). Key Methods in Geography. Second Edition 2010. SAGE Publications Ltd.
• Çilenti, K. (1983). Eğitim Fakülteleri İçin Bir Eğitim Teknolojisi Merkezi Modeli. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. Ankara. Cilt:16. 1, 209-216.
• Daşdemir, İ. (2013). Sosyal Bilgiler Öğretiminde CBS Kullanımının Öğrencilerin Akademik Başarısına Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Muğla.
• Demirci, A. (2013). Coğrafya Eğitimi ve CBS. 21. Yüzyılda Değişen Yaklaşımlar ve Yükseköğretimde Coğrafya Eğitimi. (Edit. Özey, Tuna ve Bilgen) Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Doğanay, H. ve Doğanay, S. (2014). Coğrafya'ya Giriş. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• ESRİ, (Environmental Systems Research Institute). (2012). Esri Türkiye ArcGis For Deskop. Ankara: Sinan Ofset Matbaacılık.
• GFL (Geography For Life) (1994). National Geography Standarts. Developed on behalf of the American Geographical Society Association of American Geographers, National Council for Geographic Education and the Association of American Geographers. Washington: Natıonal Geographic Research and Exploratıon.
• Hagevik, R. A. (2003). The Effects of Online Science Instruction Using Geographic Information Systems to Foster Inquiry Learning of Teachers and Middle School Science Students. Unpublished Phd. Thesis. North Carolina State University.
• İneç, Z.F. ve Akpınar, E. (2012). A Web Based Geographical Information System Application: Seyyah. Erzincan University Journal of Education Faculty Skin-Number: 14-2.
• Karatepe, A. ve Tuna, F. (2012). An Analysis of the Use of Technology and GIS in Secondary Geography Courses in Turkey: A Case Study of Sakarya Province. International Journal of Science and Advanced Technology (ISSN 2221-8386) Volume 2,8.
• Kerski, J.J. (2000). The Implementation and Effectiveness of GIS Tenhnology and Methods in Secondary Education. Phd. Thesis. University of Colorado at Boulder.
• Köksal, F.N. (2012) Öğretim İlke ve Yöntemleri. (Edit. Tan, Ş.). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Liu, S. ve Zhu, X. (2008). Designing a Structured and Interactive Learning Environment Based on GIS for Secondary Geography Education, Journal of Geography, 107:1,12-19.
• Öner, S. ve Aydın, F. (2014). Coğra Bilgi Sistemleri Destekli Eğitimin Coğrafya Dersindeki Akademik Başarı Üzerindeki Etkisi. TSA. Cilt:18, 3, 179-196.
• Özdemir, M.A. ve Karadoğan, S. (2003). Coğrafya Eğitiminde Bilişim Teknolojilerinden Faydalanma. Türk Coğrafya Kurumu. Coğrafya Kurultayı Bildiriler Kitabı. Gazi Üniversitesi. Ankara: Gazi Kitapevi.
• Özgen, N. (2009). Coğra bilgi sistemleri (CBS) teknolojisinin coğrafya öğretimindeki İşlevselliği: Göç konusu ile ilgili örnek bir ders uygulaması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri / Educational Sciences: Th eory & Practice 9, 4, 1853-1894.
• Özgen, N. ve Çakıcıoğlu, R.O. (2008). Yapılandırmacı Öğretimde Coğra Bilgi Sistemlerinin (CBS) Kullanımı ve Yüksek Öğretim Kademelerindeki Coğrafya Derslerinde Uygulanabilirliği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi The Journal Of International Social Research. 1/5, 576-592.
• Özgen, N. ve Çakıroğlu, R.O. (2009). Coğra Bilgi Sistemlerinin (CBS) Coğrafya Eğitiminde Kullanımı ve Dersin Hedeerine Ulaşma Düzeyine Etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD). Cilt 10,1, 81-90.
• Rich, D.C., Robinson, G. ve Bednarz, R.S. (2000). Collaboration and the Successful Use of Information and Communications Technologies in Teaching and Learning Geography in Higher Education. Journal of Geography in Higher Education, 24:2, 263-270.
• Shin, E. (2006). Using GIS to improve fourth grades geographic content knowledge and map skills. The Journal of geography. Vol:105,3.
• Söylemezoğlu, T. (2006). Coğra Bilgi Sistemleri İle Trak Kazalarının Analizi: Ankara Örneği. Gazi Üniveristesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
• Swanson, S.E. (2008). GIS, Journal of Hospital Librarianship. 1:3, 83-89.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Güvenirlik ve Geçerlilik. Ankara: Seçkin Kitapevi.
• Şimşek, N. (2007). Sosyal Bilgiler öğretiminde CBS Temelli Uygulama ve Etkinliklerin Öğrenci Başarısı ve Derse Karşı Tutumuna Etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Taş, H.İ. (2010). Zihin Haritaları, Harita Okuma Becerisi ve Görselleştirme. Coğrafya Öğretiminde Yöntem ve Yaklaşımlar (Edit. Özey, R. ve Demirci, A.). İstanbul: Aktif Yayınevi.
• Türnüklü, A. (2000). Eğitim Araştırmalarında Etkin Olarak Kullanılabilecek Nitel Bir Araştırma Tekniği: Görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi. 24, 543-559.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, M. (2007). Sınıf Öğretmeni Yetiştirmede Teknoloji Eğitimi. Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. Cilt 27,1,155-167.