Farklı Denetim Odağına Sahip Öğrencilerin Okul Bağlılık Düzeylerinin İncelenmesi

Yıl 2015, Cilt: 7 Sayı: 03, 282 - 296, 15.02.2016

Neslin İhtiyaroğlu Esra Demir

Öz

Bu araştırmanın amacı, ortaöğretim okullarında eğitim gören öğrenci görüşlerine göre farklı denetim odağına sahip öğrencilerin okul bağlılık düzeylerini belirlemektir. İlişkisel tarama modelinin kullanıldığı araştırmada; Ankara ilindeki 5 ilçeden toplam 475 lise öğrencisine “Rotter'in İç-Dış Denetim Odağı Ölçeği” ve “Okul Bağlılığı Ölçeği” uygulanarak elde edilen veriler...

Anahtar Kelimeler

İç Denetim Odağı, Dış Denetim Odağı, Öğrenci Okul Bağlılığı

Kaynakça

• Arastaman, G. (2009). Lise birinci sınıf öğrencilerinin okula bağlılık (school engagement) durumlarına ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(1), 102-112.
• Aksoy Cerit, A. (1992). Lise son sınıf öğrencilerinin özsaygı ve denetim odağını etkileyen bazı değişkenlerin incelenmesi. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Aktaş, H. (2008). Öğretmenlerde denetim odağı ve örgütsel vatandaşlık. Yüksek Lisans Tezi. Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
• Bağlum, K. (2000). Eğitim yöneticilerinde sorun çözme ve denetim odağı ilişkisi. Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Balcı, S. (1997). Lise öğrencilerinin denetim odağı kaygısı arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Balkuvvar, N. (1998). Farklı liselerin öğrencilerin denetim odağı ve sürekli kaygı düzeylerinin belirlenip karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Bassinette, R. (2006). The relative impact of individual and school-level factors on student attachment to school: An analysis using the NELS. Doctoral Dissertation, University of San Francisco Graduate School, San Francisco, CA.
• Bloom, B. S. (1998). İnsan nitelikleri ve okulda öğrenme (D. A. Özçelik, Çev.). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Bowlby, J. (1982). Attachment and loss: Vol.1. Attachment. New York: Basic.
• Brodinsky, B. (1980). Student discipline: Problems and solutions. Arlington, VA: American Association of School Administrators.
• Buluş, M. (1996). Ergen öğrencilerde denetim odağı ve yalnızlık düzeyi ilişkisi. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir
• Caraway, K., Tucker, C. M., Reinke, W. M., & Hall, C. (2003). Self-efcacy, goal orientation, and fear of failure as predictors of school engagement in high school students. Psychology in the Schools, 40(4), 417-427.
• Cemalcılar, Z. (2010). Schools as socialisation contexts: Understanding the impact of school climate factors on students' sense of school belonging. Applied Psychology: An International Review, 59(2), 243–272.
• Cengil, M. (2004). Gazi Üniversitesi Çorum İlahiyat Fakültesi öğrencilerinin denetim odaklarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Gazi Üniversitesi Çorum İlahiyat Fakültesi Dergisi, 3(5), 65-88.
• Cüceloğlu, D. (1993). Dıştan denetimli kişi. Yaşadıkça Eğitim Dergisi, 30(1), 4-5.
• Çelik, H. (1995). Üniversite öğrencilerinin denetim odağının üniversite tercih sıralamasına ve başarısına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Dağ, İ. (1991). Rotter'in iç-dış kontrol odağı ölçeği (ridkoö)' nin üniversite öğrencileri için güvenirliği ve geçerliği. Psikoloji Dergisi, 7(26), 10-17.
• Demir, N. (1998). Stresle başa çıkma stratejileri ile denetim odağı düzeyi arasındaki ilişki: Bir grup lise öğrencisi üzerinde yapılan bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• DeWitt, J. A. (1995). Exploring school attachment: Interviews with highly attached high school students. Doctoral Dissertation, University of Houston Graduate School, Houston, TX.
• Dornbusch, S. M., Erickson, K. G., Laird, J., & Wong, C. A. (2001). The relation of family and school attachment to adolescent deviance in diverse groups and communities. Journal of Adolescent Research, 16(4), 396-422.
• Dönmez, A. (1983). Denetim odağı ve çevre büyüklüğü. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 16(1), 37-47.
• Dönmez, A. (1986). Denetim odağı: Temel araştırma alanları. Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 18(1-2), 259-280.
• Durak, H. (1997). Ankara meslek yüksekokulu öğrencilerinin özsaygı düzeyleri ile denetim odağı düzeyleri arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Elti, E. (2008). Orta öğretim kurumlarında okuyan öğrencilerin saldırganlık ve denetim odağının karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(1), 213-230.
• Fredricks, J. A., Blumenfeld, P. C., & Paris, A. H. (2004). School engagement: Potential of the concept, state of the evidence. Review of Educational Research, 74(1), 59-109.
• Gottfredson, D. C., Fink C. M., & Graham N. (1994). Grade retention and problem behavior. American Educational Research Journal, 31(4), 761 -784.
• İhtiyaroğlu, N. (2014). Okul ikliminin öğretmen etkililiği ve öğrenci okul bağlılığı ile ilişkisinin incelenmesi. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Jansenn, T., & Carton, J.S. (1999). The effect of locus of control and task difculty on procrastination. The Journal of Genetic Psychology, 160(4). 436-442.
• Jimerson, S. R., Campos, E., & Greif, J. L. (2003). Toward an understanding of denitions and measures of school engagement and related terms. University of California Santa Barbara The California School Psychologist, 8(1), 7-27.
• Joseph, J. (1985). Juvenile delinquency among African Americans. Journal of Black Studies, 25(4), 475-491.
• Karasar, N. (2006). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel.
• Köksal, F. (1991). Denetim odağı ile saldırganlık davranışı arasındaki ilişkiler. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Kuzgun, Y. (1972). Anne- baba tutumlarının bireyin kendini gerçekleştirme düzeyine etkisi. Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Main, J.D., & Rowe, M.B. (1993). The relation of locus of control orientation and task structure to problem solving performance of sixth grade student pairs. Journal of Research in Science Teaching. 30(4),401-420.
• Manlove, J. (1998). The inuence of high school drop out and school disengagement on the risk of school-aged pregnancy. Journal of Research on Adolescence, 8(2), 187-220.
• Martin, R., Thomas, G., Charles, K., Epitropaki, O., & McNamara, R. (2005). The role of leader member exchanges in mediating the relationship between locus of control and work reactions. Journal Of Occupational and organizational Psychology, 78(1), 141-147.
• Mizzi, R. D. (1991). Age changes in children's belief and external control. The Journal of Genetic Psychology, 2(1), 217-224.
• Moore, D., & Dwyer, F. (1997). Effect of color coding on locus of control. International Journal of Instructional Media, 24(1), 145-151.
• Onur, M. (2003). Üniversite öğrencilerinin yabancı dil başarısının yabancı dil öğrenmeye ilişkin tutum, özsaygı ve denetim odağı açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Özdemir, S., Sezgin, F., Şirin, H., Karip, E., & Erkan, S. (2010). İlköğretim okulu öğrencilerinin okul iklimine ilişkin algılarını yordayan değişkenlerin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 213- 224.
• Özerdem, Ö. (2003). Ortaokullarda öğrenim gören öğrencilerin denetim odaklarına ilişkin karşılaştırmalı değerlendirme. Yüksek Lisans Tezi, Yakın Doğu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Lefkoşa.
• Park, Y. S., & Kim, U. (1998). Locus of control, attributional style, and academic achievement: Comparative analysis of Korean-Chinese, and Chinese students. Asian Journal of Social Psychology, 80(1), 191-208.
• Rose, R. L., Hall, C. .W., Bolen, L. M., & Webster, R. E. (1996). Locus of control and college students' approaches to learning. Psychological Report, 79(1), 163-171.
• Rotter, J. B. (1989). Internal versus external control of reinforcement a case history of a variable. American Psychologist, 44(4), 625-626.
• Saracaloğlu, A. S., Serin, O., & Bozkurt, N. (2005). Eğitim bilimleri enstitüsü lisansüstü öğrencilerinin problem çözme ve denetim odağı düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 237-245.
• Sarı, M. (2013). Lise öğrencilerinde okula aidiyet duygusu. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 147-160.
• Silverman, R. A., & Teevan, J. J. (1986). Crime in Canadian society. Toronto: Butterwords.
• Skinner, E. A., & Belmont, M. J. (1993). Motivation in the classroom: Reciprocal effects of teacher behavior and student engagement across the school year. Journal of Educational Psychology, 85(4), 571-581.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenirlik ve geçerlilik. (1. Baskı). Ankara: Seçkin.
• Terzi, A. R. (2011). Denetim odağı ve örgütsel vatandaşlık davranışı ilişkisi: Üniversite öğrencileri üzerinde bir araştırma. Eğitim ve Bilim, 36(162), 3-14.
• Tümkaya, S. (2000). İlkokul öğretmenlerindeki denetim odağı ve tükenmişlikle ilişkisi. PAÜ Eğitim Fakültesi Dergisi 8(Özel Sayı), 1-8.
• Ulutaş, İ. (1999). İlköğretim okullarına devam eden on yaş çocuklarının denetim odağı ve kaygı düzeylerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Williams, S. (1987). A comparative study of black dropouts and high school graduates in an urban public school system. Education and Urban Society, 19(3), 311-319.
• Yağcı, F. (1999). Genel liselerde okuyan öğrencilerin denetim odağı ve güdülenme düzeyleri ile öğrenci seçme sınavı başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Gaziantep örneği). Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
• Yağışan, N., Sünbül, A. M., & Yücalan, Ö. B (2007). Müzik bölümü öğrencilerinin benlik imgeleri ve denetim odaklarının incelenmesi. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(1), 243-262.
• Yeşilyaprak, B. (1988). Lise öğrencilerinin içsel ya da dışsal denetimli oluşlarını etkileyen etmenler. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yeşilyaprak, B. (1990). Gençlerde denetim odağı ve önkoşulları. V. Ulusal Psikoloji Kongresinde sunulan bildiri, Ege Üniversitesi, İzmir.
• Yeşilyaprak, B. (2004). Denetim odağı. (Ed.: Y. Kuzgun) Eğitimde bireysel farklılıklar. Ankara. Nobel.
• Zer, A. (2001). Kendini gerçekleştirme ve denetim odağı değişkenlerinin karşılaştırılması: Kocaeli örneği. Yüksek Lisans Tezi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.