Görsel Sanatlar (Resim-İş) Öğretmenlği Özel Yetenek Seçme Sınavları İçin Düzenlenen Görsel Algı Testlerinin Akademik Başarısıyla İlişkisi*

Yıl 2016, Cilt: 8 Sayı: 15, 55 - 74, 15.12.2016

Selahattn Yılmaz

Öz

Eğtm fakülteler, güzel sanatlar eğtm bölümler, görsel sanatlar öğretmenlğ (Resm-ş) programlarına öğrenc seçme amacıyla yapılan özel yetenek sınavları model ve yöntemler kurumdan kuruma değşmesne karşın, fgürden desen ve mgesel tasarım yöntemler eleme ve yerleştrmede yaygın olarak kullanılmaktadır. Br sınav model, tanımlanan ntelktek breyler ayırt edc olmalıdır. Görsel sanatlar öğretmenlğ programına alınacak adayların stendk ntelklernn tanımlanması, özel yetenek sınavı modelnn oluşturulmasında yol gösterc olablr. Araştırma, sorgulama, problem çözme, yaratıcı düşünme, duyarlılık, kesntsz üretme, nsan sevgs, toplumsal ve breysel sorumluluk sanat eğtmcs adaylarını tanımlamada akla lk gelen kavramlardır. Ayrıca bu adaylardan, blşsel, duyuşsal, devnşsel ve sezgsel alanda gelşmeye açıklık beklenr. Fgürden desen ve mgesel tasarım yöntemler adayların stendk ntelklern ölçüp ölçmedğ tartışma konusudur. Bu nedenle Batı Karadenz Bölgesndek br ünverstenn görsel sanatlar eğtm programı özel yetenek sınavları çn br model oluşturulmuş ve hazırlanan model br süre uygulanmıştır. Model fgürden desen ve mgesel tasarımın yanında görsel algı test, portfolyo değerlendrmes ve görüşmey çermektedr.  Modeln uygulandığı yıllardak araştırmacının sorumluluğunu yüklendğ br çalışma grubu tarafından hazırlanan görsel algı testler; ortak özellkler seçme, farklıyı ayırt etme, parçalardan bütün oluşturma, dzy tamamlama, sınıflama, şekller arasındak lşky seçme, görünmeyen alanı tahmn etme, kestler, açılımlar, uzayda dönme gb analz ve sentez düzeynde düşünme becerlern ölçmeye yönelk sorulardan oluşturulmuştur. Testlern hazırlanmasında yurtç ve yurtdışı kaynaklar kullanılmış, aday sorular hazırlanmış, akran gruplarına uygulanmış, soruların ayırıcılık gücü hesaplanmış, ayırıcılık gücü yüksek olan sorular seçlp, uzman görüşü alınarak testlere son hal verlmş, akran gruplarına uygulanarak geçerlk ve güvenrlk çalışmaları yapılmıştır. Bu araştırmada görsel sanatlar öğretmenlğ programına kayıt yaptıran öğrenclern görsel algı test puanları le brnc sınıf ve dördüncü sınıf akademk başarı puanları arasındak lşk sorgulanmıştır. Araştırma sonunda adayların test puanları ile birinci  sınıf ve mezunyet akademk başarıları puanları arasında yüksek düzeyde korelasyon olduğu sonucuna ulaşılmış; bu sonuçlar doğrultusunda özel yetenek seçme sınavlarında bu tür testlern kullanılablrlğne lşkn önerler gelştrlmştr. 

Anahtar Kelimeler

Görsel sanatlar, Özel yetenek sınavı, Görsel algı testi

The relaton between vsual percepton tests organzed for specal talent exams and academc achevement n art teachng program

Öz

Although the models and methods for specal talent exams mplemented to select students for art teachng program n educaton facultes are dfferent at each nsttuton, desgnng from fgure and magnatve desgn methods are wdely used n elmnaton and/or placement. These methods must measure the defned qualfcatons of the canddates. Therefore, a model was created and mplemented to art teachng program specal talent exams n a unversty n the Western Black SeaRegonfor a perod of tme. The model ncluded vsual percepton test, portfolo assessment and ntervews n addton to drawng and magnatve desgn. Vsual percepton tests whch are prepared by a work group ncludng the researcher of the subject are composed of questons that am to quantfcate test sklls such as selectng common trats, dscrmnatng dfferences, formng a whole from parts, completng sequences, classfyng, selectng the relatonshp among shapes, estmatng the nvsble area and thnkng sklls at analyss and synthess level ncludng sectons, expansons and spatal rotaton. The study examned the relatonshp between art teachng program students' vsual percepton test scores and ther academc achevement scores.  The study utlzed Pearson Correlaton, Post Hoc Analyss and ANOVA statstcs and the results pont to a hgh level relatonshp between academc achevement scores for frst year and graduaton and vsual percepton test score

Anahtar Kelimeler

visual arts, special talent exams, visual perception tests

Kaynakça

• Akdemr, B. (2006). 6-12 Yaş arası zhnsel engell çocukların görsel algı becerlernn değerlendrlmes. Yayınlanmamış yüksek lsans tez, Selçuk Ünverstes, Sosyal Blmler Ensttüsü, Konya.
• Aral, N. (2010). Okul önces eğtmde görsel algılama, Geçmşten geleceğe okul önces eğtm, (Ed.: A. Orakçı ve N.R. Gürsoy), MEB Yayınları, ISBN: 978-975-11-3472-1, 202-215.
• Çakan, M. & Kaplan, S. (2007). Resm-ş öğretmenlğ grş yetenek sınavı; yordama geçerllğ ve sınavın çeştl değşkenlere göre ncelenmes” bldr özet, XVI. Ulusal Eğtm Blmler Kongres.
• Delaloğlu, Ö. (1996). Contrbuton of students' logcal thnkng ablty, mathematcal sklls and spatalablty on achevement n secondary school physcs. Unpublshed master dssertaton, Ankara: Mddle East Techncal Unversty.
• Hammll, D.D., Pearson, N. A. & Voress, J. K. (1993). Developmental Test of Vsual Percepton, 2nd Ed.: Examner's Manual. Texas: Pro-Ed. Pub.
• Kağan Keskn, H & Yapıcı, Ş. (2008). Başarılı ve başarısız öğrenclern kşlk özellkler le lgl öğretmen ve vel görüşler, Kuramsal Eğtmblm, 1 (1), 20-32.
• Kırışoğlu, O. (1995). Görsel sanatlar eğtmnde yetenek sınavı değerlendrmeler le lgl br çalışma, Eğtsel Etken Olarak Güzel Sanatlar Sanat Eğtmnn Geleceğ. (Redaktör İnc San) Türk-Alman Kültür İşler Kurulu Yayın Dzs 8. Ankara: A Mert Matbaası.
• Memş, A. & Harmanda, Y. (2012). İlköğretm okulu brnc sınıf öğrenclernn görsel algı düzeyler,161, 27-46. Türkye Sosyal Araştırmalar Dergs
• Metn, Ş.,& Aral, N. (2012). Motor becerden bağımsız görsel algı test-3: Geçerlk güvenrlk çalışması. Çankırı Karatekn Ünverstes Sosyal Blmler Ensttüsü Dergs, 4(2), 5772.
• Özçelk, D.A. (1999). Ölçme ve Değerlendrme, Ankara: ÖSYM Yayınları, Öztürk