Tahmin-Gözlem-Açıklama ile Birleştirilmiş Örnek Olay Yönteminin Genel Kimya Deneylerinde Kullanılmasının Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Akademik Başarısına Etkisi

Yıl 2018, Cilt: 10 Sayı: 18, 175 - 194, 04.06.2018

Selvihan Sarı , Ümit Şengül

Öz

Bu
çalışmada genel kimya deneyleri, Tahmin-Gözlem-Açıklama (TGA) yöntemi ile
birleştirilmiş örnek olay yöntemi kullanılarak tasarlanmış ve bu uygulamanın
fen bilgisi öğretmen adaylarının Genel Kimya akademik başarısına etkisi
incelenmiştir. Çalışmanın örneklemi, bir devlet üniversitesinde Genel Kimya
Laboratuvarı II dersini alan 42 fen bilgisi öğretmen adayından oluşturulmuştur.
Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden ön test- son test kontrol gruplu
yarı deneysel desen kullanılmıştır. Çalışmanın verileri, çeşitli kaynaklardan
yararlanılarak hazırlanmış, geçerliliği ve güvenirliği hesaplanmış ‘Kimya
Başarı Testi (KBT)’ve TGA yöntemiyle birleştirilmiş örnek olay yöntemine dayalı
çalışma yaprakları kullanılarak elde edilmiştir. Araştırmanın belirlenen alt
problemlerin çözümüne yönelik uygulanan akademik başarı testinden elde edilen
verilerin istatistiksel çözümleri için SPSS (Statistical Package for the Social
Sciences) paket programı kullanılmıştır. Bağımsız değişkenler arasında anlamlı
bir farklılık olup olmadığı Mann-Whitney U testiyle analiz edilmiştir. Uygulama
öncesi deney ve kontrol grubuna akademik başarı testi ön test olarak uygulanmış
ve istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır. Uygulamalara başlamadan
önce her iki grubun akademik başarı açısından denk olduğu belirlenmiştir.
Uygulama sonrası her iki gruba akademik başarı son testi uygulanmış ve
istatistiksel olarak deney grubu lehine anlamlı bir fark bulunmuştur. Analizler
sonucunda TGA yöntemi ile birleştirilmiş örnek olay yöntemine dayalı laboratuvar
yaklaşımının öğretmen adaylarının akademik başarısına anlamlı bir katkıda
bulunduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tahmin-Gözlem-Açıklama (TGA) Yöntemi, Örnek Olay Yöntemi, Akademik Başarı, Genel Kimya Deneyleri

Impact on Academic Success of Science Teacher Candidates of Used In General Chemistry Experiments of Case Study Method Combined With Predict-Observe-Explain Method

Öz

In this study, general chemistry experiments
were designed using the case study method combined with POE (Predict-Observe-Explain) method and the effect of
this application on the general chemistry academic achievement of the science
teacher candidates was examined. The sample of the study was formed from 42
science teachers who were in General Chemistry Laboratory II course at a state
university. In research, quasi-experimental
quantitative research designs with pretest- posttest control group were used. The data of the
study were obtained by using the 'Chemistry Achievement Test (CAT)' which has
been prepared by using various sources and calculated for validity and
reliability, and “worksheets” that based on case
study method combined with POE (Predict-Observe-Explain) method. SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) was used for statistical
analysis of data gathered via academic achievement tests towards the sub
problems.
Existences of significant variation between
independent variables were analyzed the Mann-Whitney U test. Academic achievement
test was applied as pre-test to experiment and
control group before the application and there was no statistically significant
difference between the two groups in the analysis of the obtained data. Before the implementation, the participants of two groups are equal concerning in Academic Achievement. After the application, the
academic achievement final test was applied to the two groups and there was a
statistically significant difference in favor of the experimental group in the
test scores As a result of the analyses, it is determined that laboratory
approach based on case study method combined with POE method has significantly
contributes to teacher candidates’ academic achievement.

Anahtar Kelimeler

Predict – Observe – Explain (POE) Method, Case Study Method, Academic Achievement, General Chemistry Experiments

Kaynakça

• Açışlı, S. (2014). Genel Fizik Laboratuvar Uygulamalarında 5E Öğrenme Modeline Göre Geliştirilen Materyallerin Öğrencilerin Bilimsel Süreç Becerilerine ve Akademik Başarılarına Etkisinin İncelenmesi. On dokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2), 628-641.
• Açışlı, S. ve Turgut, Ü. (2010). Fizik Laboratuvar Uygulamalarında 5E Öğrenme Modeline Uygun Olarak Geliştirilen Materyallerin Öğrenci Kazanımlarına Etkisinin İncelenmesi. International Online Journal of EducationalSciences, 3(2), 562-593.
• Akgün, A., Tokur, F. ve Özkara, D. (2013). TGA Stratejisinin Basınç Konusunun Öğretimine Olan Etkisinin İncelenmesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 348-369.
• Akgün, İ. H. (2013). Sekizinci Sınıf Vatandaşlık ve Demokrasi Eğitimi Dersinde Örnek Olay Yöntemiyle Öğretimin Öğrenme Düzeyine ve Kalıcılığa Etkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi) Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Aksoy, M. (2010). Ortaöğretim Kimya Dersindeki Çözünürlük Konusunun Kavram Haritaları ile Öğretilmesinin Öğrencilerin Başarı ve Tutumlarına Etkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Alpat, S. K., Uyulgan, M. A., Özbayrak, Ö. ve Alpat, Ş. (2011). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Bir Analitik Kimya Laboratuvarı Deneyine Yönelik Tutumlarına Örnek Olaya Dayalı Öğrenme Yönteminin Etkisi Hakkında Bir Araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi, Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 1-19.
• Arı, E. ve Bayram, H. (2011). Yapılandırmacı Yaklaşım ve Öğrenme Stillerinin Laboratuvar Uygulamalarında Başarı ve Bilimsel Süreç Becerileri Üzerine Etkisi. İlköğretim Online, 10(1), 311-324.
• Ayvacı, H.Ş. ve Durmuş, A. (2016). TGA Yöntemine Dayalı Laboratuar Uygulamalarının Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının “Isı ve Sıcaklık” Konusunda Akademik Başarılarına Etkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 101-118.
• Ayyıldız, Y.ve Tarhan, L. (2012). Sınıf Öğretmenliği Öğrencilerinin Kimya Dersine Yönelik Tutumlarında Örnek Olay Çalışmalarının Etkisi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43, 62-70.
• Bilen, K. ve Aydoğdu, M. (2010). Bitkilerde Fotosentez ve Solunum Kavramlarının Öğretiminde TGA (Tahmin et- Gözle- Açıkla) Stratejisinin Kullanımı. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(14), 179 - 194.
• Bilen, K. ve Köse, S. (2012). Kavram Öğretiminde Etkili Bir Strateji TGA (Tahmin et- Gözle- Açıkla). Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(24), 21-42.
• Boyraz, C. (2015). Oyun ve Fiziki Etkinliklere Dayalı Fen Eğitimi: Disiplinler Arası Öğretim Uygulaması (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Bozdoğan B., Şengül Ü., Bozdoğan A. E. (2014). Bilim Uygulamaları Dersi ile İlgili Öğrenci Görüşlerinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi, Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 10, 403-416.
• Büyüköztürk, Ş. (2005), Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı, Ankara: Pegem.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş.ve Demirel, F. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. 9. Baskı, Ankara: Pegem Akademi.
• Cohen, L., Manion, L.ve Morrison, K. (2007). Research Methods in Education. Milton Park.
• Çam, A.ve Geban, Ö. (2013). Effectiveness of Case-Based Learning Instruction on Students' Understanding of Solubility Equilibrium Concepts. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44(44), 97-108.
• Durmuş, A. (2014). TGA Yöntemine Dayalı Laboratuvar Uygulamalarının Fen bilgisi öğretmen Adaylarının "Isı ve Sıcaklık" Konusunu Anlamalarına Etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Durukan, E. (2012). Türkçe Eğitiminde Olaya Dayalı Öğrenme Yönteminin Kullanımına Yönelik Bir Öneri (Okuma Eğitimi Örneği). Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literatüre and History of Turkish or Turkic Volume, 7(2), 401-410.
• Güccük, A. (2013). İlköğretim Genetik Mühendisliği Konularının Anlamlı ve Kalıcı Öğrenilmesinde Örnek Olay Yönteminin Etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Güven, E. (2014). Tahmin-Gözlem-Açıklama Destekli Proje Tabanlı Öğrenme Yönteminin Çevre Sorunlarına Yönelik Tutum ve Davranışlara Etkisi. Eğitim ve Bilim, 39 (173), 25-38.
• Hançer, A. H., Şensoy, Ö., ve Yıldırım, H. İ. (2003). İlköğretimde Çağdaş Fen Bilgisi Öğretiminin Önemi Ve Nasıl Olması Gerektiği Üzerine Bir Değerlendirme. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(13), 80-88.
• Hanımoğlu, A. (2015). Maddenin Yapısı ve Özellikleri Ünitesine Yönelik Olarak Geliştirilen TGA Etkinliklerinin 7. Sınıf Öğrencilerinin Akademik Başarılarına Etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Adıyaman Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adıyaman.
• Harman, G. (2014). Hücre Zarından Madde Geçişi ile İlgili Kavram Yanılgılarının Tahmin- Gözlem- Açıklama Yöntemiyle Belirlenmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 11(4), 81-106.
• Hofstein, A. ve Lunetta, V. N. 2004. The Laboratory in Science Education: Foundations for the Twenty-First Century. Science Education 88(1), 28--54.
• Hofstein, A.ve Naaman, R. M. (2007). The Laboratory in Science Education: The State of the Art. Chemistry Education Research and Practice, 8(2), 105-107.
• Horzum, M. B. ve Alper, A. (2006). Fen Bilgisi Dersinde Olaya Dayalı Öğrenme Yöntemi, Bilişsel Stil ve Cinsiyetin Öğrenci Başarısına Etkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 39(2), 151-175.
• İbrahimoğlu, Z. ve Öztürk, C. (2013). Sosyal Bilgiler Dersinden Örnek Olay Yöntemi Kullanımının Öğrencilerin Akademik Başarı Derse Karşı Tutum ve Eleştirel Düşünme Becerileri Üzerine Etkileri. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(2), 523-547.
• Kanlı, U. ve Yağbasan, R. (2008). 7E Modeli Merkezli Laboratuvar Yaklaşımı ile Doğrulama Laboratuvar Yaklaşımlarının Öğrencilerin Bilimsel Süreç Becerilerini Geliştirmedeki Yeterliliği. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(1), 91-125.
• Karamustafaoğlu, S.ve Mamlok Naaman, R. (2015). Understanding Electrochemistry Concepts Using the Predict- Observe- Explain Strategy. Eurasio. Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 11(5), 923-936.
• Karışan D., Bilican, K. ve Şenler, B. (2016). Yansıtıcı Sorgulamaya Dayalı Laboratuvar Etkinliklerinin Sınıf Öğretmen Adaylarının Bilimsel Süreç Becerilerine Etkisinin İncelenmesi, YYÜEğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 123-145.
• Keeratichamroen, W., Panijpan, B. ve Dahsah, C. (2007). Using The Predict-Observe-Explain (POE) Topromote Students’ Learning Of Tapioca Bomb and Chemical Reactions, Mahidol University AnnualResearch Abstracts, 35, 563.
• Kırılmazkaya, G.ve Kırbağ Zengin, F. 2015. Tahmin Et-Gözle-Açıkla Yönteminin Ortaokul Öğrencilerinin Akademik Başarılarına ve Fenne Karşı Tutumlarına Etkisinin İncelenmesi. Journal Of International SocialResearch, 8(41) 975-981.
• Kocakülah, A. ve Savaş, E. (2013). Akran Öğretimi Destekli Bilimsel Süreç Becerileri Laboratuvar Yaklaşımının Öğretmen Adaylarının Bazı Bilimsel Süreç Becerilerine Etkisi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi,7(2), 46-77.
• Köse S., Coştu, B. ve Keser, Ö. F. (2003). Fen Konularındaki Kavram Yanılgılarının Belirlenmesi: TGA Yöntemi ve Örnek Etkinlikler. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(13), 43-53.
• Köseoğlu, F., Tümay, H. ve Kavak, N. (2002). Yapılandıncı Öğrenme Teorisine Dayanan Etkili Bir Öğretim Yöntemi: "Tahmin Et-Gözle-AçıklaBuz ile Su Kaynatılabilir mi? V. Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 16-18 Eylül 2002, ODTÜ, Ankara.
• Meyer, C. ve Jones, T. B. (1993). Promoting Active Learning: Strategies for the College Classroom. San Francisco: Jossey-Bass. - P. 192.
• Mısır, N. (2009). Elektrostatik ve Elektrik Akımı Ünitelerinde TGA Yöntemine Dayalı Olarak Geliştirilen Etkinliklerin Uygulanması ve Etkililiğinin İncelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Mısır, N. ve Saka, A. Z. (2012). Fizik Öğretiminde Elektriksel İş ve Isı Konusunda Tahmin et— Gözle- Açıkla Yöntemine Dayalı Olarak Geliştirilen Etkinlik Uygulaması, X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Niğde, 27-30.
• Morgil, İ., Seyhan, H. G. ve Seçken, N. (2009). Proje Destekli Kimya Laboratuvarı Uygulamalarının Bazı Bilişsel ve Duyuşsal Alan Bileşenlerine Etkisi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 6(1), 89-107.
• Nakiboğlu, C. (2001). Maddenin Yapısı Ünitesinin İşbirlikli Öğrenme Yöntemi Kullanılarak Kimya Öğretmen Adaylarına Öğretilmesinin Öğrenci Başarısına Etkisi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(3),131-143.
• Özdemir, H. (2011). Tahmin et- Gözle- Açıkla Stratejisine Dayalı Laboratuvar Uygulamalarının Fen bilgisi öğretmen Adaylarının Asitler ve Bazlar Konusunu Anlamalarına Etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Özdemir, H., Köse, S. ve Bilen, K. (2012). Fen bilgisi öğretmen Adaylarının Kavram Yanılgılarını Gidermede Tahmin et-Gözle-Açıkla Stratejisinin Etkisi: Asit-Baz örneği, X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Niğde, 27- 30.
• Özkan, Ö. (2010). Örnek Olay Yönteminin Hayat Bilgisi Dersi Öğrenme Ortamlarında Kullanımının Etkililiği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Özmen, H. ve Yıldırım, N. (2005). Çalışma Yapraklarının Öğrenci Başarısına Etkisi: Asitler ve Bazlar Örneği. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 2(2), 124-143.
• Pariseau, S. E. ve Kezim, B. (2007). The Effect of Using Case Studies in Business Statistics. Journal of Education for Business, 83(1), 27-31.
• Pehlivanlar, E. (2005). İlköğretim Altıncı Sınıf Canlının İç Yapısına Yolculuk Ünitesindeki Örnek Olay Yönteminin Başarıya, Hatırlamaya ve Biliş Üstü Becerilerin Gelişimine Etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Sağırekmekçi, H. (2016). "Tahmin-Gözlem-Açıklama " (TGA) Stratejisine Dayalı Fen ve Doğa Etkinliklerinin, Okul Öncesi Öğrencilerinin Bilimsel Süreç Becerilerine ve Bilişsel Alan Yeteneklerine Etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Mustafa Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Hatay.
• Sancar, N. A. (2010). İlköğretim Birinci Kademede Fen ve Teknoloji Dersi Öğretiminde Kullanılan Örnek Olay Yönteminin Etkililiği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Seçkin, M. ve Yılmaz, S. (2014). Örnek Olay Yönteminin Öğretmen Adaylarının Kimya Laboratuvarı Dersine Karşı Endişelerine Etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(2), 215-227.
• Stensmo, C. (1999). Case Methodology in Teacher Education Comparedto “Traditional” Academic Teaching: A Fieldexperiment. In 8th European Conference for Research on Learning and Instruction. 1999 August (EARLI) (24-28).
• Sünkür, M. Ö., İlhan, M.ve Sünkür, M. (2013). Sınıf Öğretmenliği Öğrencilerinin Isı ve Sıcaklık Konularındaki Kavram Yanılgılarının Giderilmesine Tahmin Et-Gözle- Açıkla (TGA) Yönteminin Etkisi. International Journal Of Social Science, 6(4), 519-534.
• Sünkür, M. Ö., Arıbaş, S., İlhan, M. ve Sünkür, M. (2012). Tahmin Et-Gözle-Açıkla Yöntemi ile Desteklenmiş Yansıtıcı Düşünmeye Dayalı Etkinliklerin 7. Sınıf Öğrencilerinin Fen ve Teknoloji Dersine Yönelik Tutumlarına Etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 25-35.
• Şahin, Ç. ve Çakmak, N. (2016). Altı Şapkalı Düşünmeye ve Örnek Olaya Dayalı Çalışma Yapraklarının Eleştirel Düşünme Becerisi Açısından İncelenmesi: Isı ve Sıcaklık. Türkiye Kimya Derneği Dergisi, Kısım C: Kimya Eğitimi, 1(1), 31-62.
• Şahin, Ç. ve Çepni, S. (2009). Animasyon Destekli Tahmin-Gözlem-Açıklama Tekniğinin Fen Öğretiminde Kullanılması. 3.Uluslararası Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Sempozyumu, 7-9 Ekim 2009, s 244, Trabzon.
• Şahin, F. ve Hacıoğlu, Y. (2010). Bilimsel Tartışma Destekli Örnek Olayların 8. Sınıf Öğrencilerinin "Kalıtım" Konusunda Kavram Öğrenmelerine ve Okuduğunu Anlama Becerilerine Etkisi. In International Conference on New Trends in Education and Their Implications (11-13 November).
• Şeref, K. (2008). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, 3. Baskı, Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Tavşancıl. E. (2006). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım
• Tekin, S. (2008). Tahmin-Gözlem-Açıklama Stratejisinin Fen Laboratuvarında Kullanımı: Kükürdün Molekül Kütlesi Nedir? Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10 (2), 173-184.
• Temel, S. ve Morgil, İ. (2013). Kimya Laboratuvarında Problem Çözme Uygulamaları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1), 39-52.
• Tiftikçi, H.İ., Yüksel, İ. , Koç, A. ve Çıbık, A.S. (2017). Tahmin Gözlem Açıklama Yöntemine Dayalı Laboratuvar Uygulamalarının Elektrik Akımı Konusundaki Kavram Yanılgılarının Giderilmesine ve Başarıya Etkisi. Ahi Evran Üniversitesi, Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 18(Özel Sayı), 19-29.
• Ulu, C. Ve Bayram, H. (2015). Argümantasyon Tabanlı Bilim Öğrenme Yaklaşımına Dayalı Laboratuvar Etkinliklerinin 7. Sınıf Öğrencilerinin Kavram Öğrenmelerine Etkisi: Yaşamımızdaki Elektrik Ünitesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(1), 63-77.
• Ültay, N. (2012). Asit ve Baz Konusuyla İlgili REACT Stratejisine ve 5E Modeline Göre Etkinliklerin Geliştirilmesi, Uygulanması ve Karşılaştırılması (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Yavuz, S. ve Çelik, G. (2013). Sınıf Öğretmenliği Öğrencilerinin Gazlar Konusundaki Kavram Yanılgılarına Tahmin Et- Gözle- Açıkla Tekniğinin Etkisi. Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 1, 1-20.
• Yıldırım, N. ve Maşeroğlu, P. (2016). Predict-Observe-Explain-Based Activities in The Association of Chemistry with the Daily Life and Student Views. Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry, 7(1), 117-145.
• Yılmaz, M. (2011). Örnek Olay Yönteminin Lise 9. Sınıf Öğrencilerinin Anlatım Bozuklukları Konusundaki Başarılarına ve Derse Yönelik Tutumlarına Etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.