Comparison Of Financial Efficiency Of Deposit Banks: A Research For Turkey

Yıl 2022, Cilt: 14 Sayı: 27, 785 - 805, 31.12.2022

İsmet Bolat , Gülferah Ertürkmen

https://doi.org/10.38155/ksbd.1196002

Öz

The aim of the study is to determine the efficiency level of the existing deposit banks in Turkey and to determine which ones work more effectively. In the research, the data covering the years 2012-2021 were obtained from the Banks Association of Turkey (TBB) data set. State-owned, private-capital and foreign-capital deposit banks operating in Turkey were used in the analysis in the research.
Evaluated as an activity method in the study; BCC-O (output oriented under variable returns to scale), Data Envelopment Analysis (DEA) was used. "Equity/Total Assets, Interest Expenses/Total Assets" were used as input variables, "Interest income/Total Assets, Total Loans/Total Assets, Net Period Profit-Loss/Paid Capital" were used as output variables in the study.
When the BCC-O efficiency results of the Deposit banks included in the analysis are examined, it is seen that the number of years in which the deposit banks have reached the efficiency score is higher than the number of years that they have not reached the efficiency score.

Anahtar Kelimeler

Deposit Banks, Efficiency, Data Envelopment

Mevduat Bankalarının Finansal Etkinliklerinin Karşılaştırılması: Türkiye İçin Bir Araştırma

Öz

Çalışmanın amacı, Türkiye’de mevcut olan Mevduat bankalarının etkinlik düzeyinin belirlenip, hangilerinin daha etkin çalıştığının tespit edilmesidir. Araştırmada 2012-2021 yılları arasını kapsayan veriler, Türkiye Bankaları Birliği (TBB) veri setinden elde edilmiştir. Türkiye’de faaliyet gösteren kamu sermayeli, özel sermayeli ve yabancı sermayeli mevduat bankaları araştırmadaki analizlerde kullanılmıştır.

Çalışmada etkinlik yöntemi olarak değerlendirilen; BCC-O (ölçeğe göre değişken getiri altında çıktı yönelimli), VZA (Veri Zarflama Analizi) analizi kullanılmıştır. Çalışmada girdi değişkenler olarak (Özkaynaklar/Toplam Aktifler, Faiz giderleri/Toplam Varlıklar), çıktı değişkenler olarak (Faiz gelirleri/ Toplam Varlıklar, Toplam Krediler/ Toplam Varlıklar, Net dönem Karı-Zararı/ Ödenmiş Sermaye) seçilmiştir.

Analize dâhil edilen Mevduat bankalarının BCC-O etkinlik sonuçlarına bakıldığında incelenen yıllarda, Mevduat bankalarının etkinlik skoruna ulaştıkları yıl sayısının, etkinlik skoruna ulaşamadıkları yıl sayısından daha fazla olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Mevduat bankaları, Etkinlik, Veri Zarflama, Mevduat bankaları, Etkinlik , Veri Zarflama, Deposit Banks, Efficiency, Data Envelopment

Kaynakça

• Ata, H.A. (2009). “ Banka Yabancılaşmasının Türkiye’deki Yerli Ve Yabancı Bankalar Açısından Karşılaştırılması”, Atatürk Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 23 (4).
• Aysin, M. E., & Çalmaşur, G. (2020). “Türk Bankacılık Endüstrisinde Etkinlik Analizi: Küresel Finans Krizi Sonrası İçin Bir Uygulama” Uluslararası İktisadi Ve İdari İncelemeler Dergisi, (29), 79-96.
• Coelli, T. (1996) “A Data Envelopment Analysis (Computer) Program” 49s. Http://Www.Une.Edu.Au/Econometrics/Cepa.Htm
• Çoban, A., Çoban, O. Ve Baysak Kurt, D. (2018) " Technıcal And Scale Effıcıency Of The Turkısh Automotıve Industry Usıng Data Envelopment Analysıs” Çkü Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Cilt: 9, Sayı:2, (Kasım)Ss.58-71
• Çukur, S., (2005), “Türk Ticari Bankacılık Sisteminde Etkinlik Analizi” , İktisat İşletme Ve Finans, İnceleme-Araştırma, Ağustos.
• Dirik, C. Ve Kandil Göker,İ.E. (2021) “ Türkiye’deki Mevduat Bankalarının Üretim Ve Aracılık Etkinlikleri: İki-Aşamalı Network Vza Uygulaması” Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 24/1, Ss. 386-409
• Dursun, D.G. Ve Bozkır, B. (2018). “Türkiye’de Faaliyet Gösteren Ticari Bankaların Aktif Kalitesinin Topsıs Yöntemi İle Ölçümü”, Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi, 3(3), 243-258.
• Fukuyama, H., & Matousek, R. (2011). “Efficiency Of Turkish Banking: Two-Stage Network System. Variable Returns To Scale Model.” Journal Of International Financial Markets, Institutions And Money, 21(1), 75-91.
• Göktolga, Z. G. Ve Artut, A. (2014) “ İktisadi Ve İdari Bilimler Fakülte’lerinin Bulanık Veri Zarflama Analizi İle Etkinlik Ölçümü” C.Ü. İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 15, Sayı 1,Ss.55-75
• Jaffar, M. And Manarvi, I. (2011). “ Performance Comparison Of Islamic And Conventional Banks in Pakistan.” Global Journal Of Management And Business Research Journal, 11(1), 60-66. Https://Doi.Org/10.1108/Imefm-05-2016-0077
• Kevser, M. (2021). “Banka Türlerinin Karşılaştırmalı Finansal Performans Analizi: Türkiye İçin Ampirik Bir Araştırma.” Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 23(1), 61-80.
• Nayman Hamamcı, H. & Karkacıer, A. (2022). “Türkiye’de Katılım Bankalarının Finansal Etkinliği Ve Körfez İşbirliği Konseyi Üye Ülkelerinde Mevcut Bankalarla Karşılaştırması.” Gazi İktisat Ve İşletme Dergisi , 8 (2) , 266-280 . Doı: 10.30855/Gjeb.2022.8.2.005
• Okursay, A. Ve Tezsürücü,D. (2014) “Veri Zarflama Analizi İle Göreli Etkinliklerin Karşılaştırılması: Türkiye’deki İllerin Kültürel Göstergelerine İlişkin Bir Uygulama” Yönetim Ve Ekonomi Dergisi, Cilt:21 Sayı:2,Ss.1-18
• Öncü, S. Ve Aktaş, R., (2007), “Yeniden Yapılandırma Döneminde Türk Bankacılık Sektöründe Verimlilik Değişimi”, Celal Bayar Üniversitesi, Yönetim Ve Ekonomi Dergisi, Cilt 14, Sayı 1.
• Özdemir, K. (2022). “Entegre Rapor Yayınlayan Bankaların Finansal Etkinliklerinin Veri Zarflama Analizi İle Ölçülmesi: Türkiye Örneği,” İşletme Araştırmaları Dergisi, 14 (3), 1767-1780.
• Özden, Ü. H. (2008) “ Veri Zarflama Analizi (Vza) İle Türkiye’deki Vakıf Üniversitelerinin Etkinliğinin Ölçülmesi” İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, Cilt:37 Sayı: 2, Ss. 167-185
• Özer K. Ve Saygın, O. (2022) “Katılım Bankacılığının Finansal Performans Analizi: Türkiye Uygulaması” Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi, 2022, 7(1): 257-273. Doı: 10.30784/Epfad.1030401
• Özgür, E. (2008). “Katılım Bankalarının Finansal Etkinliği. Afyon Kocatepe Üniversitesi” İ.İ.B.F. Dergisi, 10(1), 159-175. Https://Dergipark.Org.Tr/En/Pub/Akuiibfd
• Sarı, S. (2020). “1999-2017 Döneminde Türk Bankacılık Sektörü Ve Kredilerin Gelişimi.” The Journal Of Social Science, 4(7), 328-348.
• Şahin, F., & Özdemir, D. (2020) “Ticari Bankaların Etkinliklerinin Vza Ve Malmquist Tfv Endeksi İle İncelenmesi.” Atatürk Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 34(4), 1559-1580.
• Şahin, İ.E. (2020) “Bankacılık Sektöründe Finansal Etkinlik Analizi: Türkiye Ve Irak Örneği Karşılaştırması” Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı:43, Ss. 110-126
• Taysı, K. & Özgür. E. (2022). “Yabancı Sermayeli Mevduat Bankalarının Aktif Kalitesine Etki Eden Faktörlerin Belirlenmesi İçin Panel Veri Analizi Uygulaması.” Erciyes Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (61), 175-198. Doı: 10.18070/Erciyesiibd.988028.
• TBB. https://www.tbb.org.tr/tr/bankacilik/banka-ve-sektor-bilgileri/istatistiki-raporlar/59 Erişim Tarihi: 01.10.2022
• Topak, M. S., & Alacaatlı, Y. (2020). “Bankalarda Etkinliğin Veri Zarflama Analizi İle Değerlendirilmesi: Türkiye’deki Kamu, Özel Ve Yabancı Sermayeli Bankalar Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma” İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(4), 4340-4350.