AT THE TRACE OF COBRA TOUCHES ON THE MUSIC WORLD BY K. APPEL AND A. JORN

Year 2025, Volume: 2 Issue: 1, 70 - 90, 30.06.2025

Cenk Celasin

Abstract

Music has always been in contact with plastic arts in various ways. Thought and art movements have influenced the way artists, individually or in groups, view themselves, the individual, society and art. Some artists have also used music as an independent form of expression in their works and performances, with varying intensities. The Cobra group artists, who were among the post-war art groups and generally acted on the basis of Marxist aesthetics, existentialism, freedom and experimentalism, were also influenced by approaches such as expressionism, surrealism, fauvism, art brut and existentialism, and they also valued children's drawings and the visual productions of mentally ill people, and they thought that works of art could also be produced by the public. In this study, in which the document analysis method is used in the light of written, auditory, visual and audiovisual data, it is aimed to take a general look at the albums “Musique Barbare” and “Musique Phénoménale”, in which as project member K. Appel and A. Jorn took part separately as examples of their musical expressions, albeit in the periods after Cobra disbanded, and which constitute important examples of the musical approaches of the period, and in which mostly an experimental approach is used in which sounds based on electrical/electronic technology are used in addition to instruments and various sound sources, and sometimes speeches and words are included.

Keywords

Cobra, K. Appel, A.Jorn, Music

COBRA'NIN İZİNDE K. APPEL VE A. JORN' DAN MÜZİK DÜNYASINA DOKUNUŞLAR

Abstract

Müzik, plastik sanatlarla her dönem çeşitli şekilde iletişim içerisinde bulunmuştur. Düşünce ve sanat akımları bireysel veya kurmuş oldukları gruplar halinde sanatçıların kendilerine, bireye, topluma, sanata bakışını etkilemiştir. Bazı sanatçılar farklı yoğunluklarda olmak üzere eserlerinde, performanslarında bağımsız bir dışavurum biçimi olarak müziği de kullanmışlardır. Savaş sonrası sanat gruplarından olan ve genel olarak marksist estetik, varoluşçuluk, özgürlük, deneycilik esaslı hareket eden cobra grubu sanatçıları ekspresyonizm, sürrealizm, fovizm, ham sanat ve varoluşçuluk gibi yaklaşımlardan da etkilenmişler, çocuk resimlerini, akıl hastalarının görsel üretimlerini de önemsemişler sanat eserinin halk tarafından da üretilebileceğini düşünmüşlerdir. Yazılı, işitsel, görsel ve görsel-işitsel verilerin ışığında belgesel tarama yönteminin kullanıldığı bu çalışmada Cobra dağıldıktan sonraki dönemlerde de olsa grup üyelerinden K. Appel ve A. Jorn’un müziksel dışavurumlarına örnek olarak ayrı ayrı içerisinde yer aldıkları ve dönem müzik yaklaşımlarına önemli birer örnek teşkil eden ve içerisinde çalgıların ve türlü ses kaynaklarının yanı sıra elektrik/elektronik teknolojisi temelli seslerin de kullanıldığı çoğunlukla deneysel bir yaklaşımla, kimi zaman konuşmaların ve sözcüklerin de dahil olduğu anlaşılan “Musique Barbare” ve “Musique Phénoménale ” albümlerinin genel bir bakışla ele alınması amaçlanmıştır.

Keywords

Cobra, K. Appel, A.Jorn, Müzik

References

• Aydoğan, B. (2020). 1950 öncesi Sürrealizm ve müzik ilişkisi: Anlaşmazlıklar ve yakınlaşmalar. Sanat Tarihi Yıllığı, 29, 21-43. https://doi.org/10.26650/sty.2020.002
• Burunsuz, M. (2019). Cobra Sanatı’nda deneysel yaklaşımlar. Sanat ve Tasarım Dergisi, 9(2), 340-349. https://doi.org/10.20488/sanattasarim.691281
• Demirel, C. (2022). Marksizmin sanata etkisi: Cobra sanat akımı [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Altınbaş Üniversitesi.
• Özkişi, Z. G. (2017). Ekspresyonizm ve müzik: 20. yüzyılın ilk yarısında II. Viyana Okulu çevresinde gelişen “Yeni Müzik” yaklaşımı ve müzikal modernizm, Sosyoloji Dergisi, 37, 143– 156. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/434233
• Rchyter, M. (2019). Postmodern music and its future. Eidos a journal for philosophy of culture 3(9),43-56.
• Sorguç, G. (2017). Sanata karşı başkaldırı: Avangard. FLSF Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, 24,37-56.
• Teruggi, D. (2007). Technology and musique concrete: the technical developments of the Groupe de Recherches Musicales and their implication in musical composition, Organised Sound 12(3), 213–231.
• Alpha State NYC (2020, 5 Şubat). Karel Appel, "Musique Barbare" [CP-093], [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=ZTvrLEav3Sk&t=114s Erişim Tarihi: 01.06.2025.
• Bandcamp (t.y.)a. Musique Barbare (1963) by Karel Appel https://karelappel.bandcamp.com/album/musique-barbare-1963 Erişim Tarihi: 28.05.2025.
• Bandcamp (t.y.)b. Musique Phénoménale by Asger Jorn & Jean Dubuffet https://jorndubuffet.bandcamp.com/album/musique-ph-nom-nale Erişim Tarihi:28.05.2025.
• Discogs (t.y.)a. Frits C. Weiland https://www.discogs.com/artist/227865-Frits-C-Weiland? srsltid=AfmBOopUrVq2kOsIz1IQjAFVbc73UrKA8MLDidHYeTKl2yN2FmnrA1KQ Erişim Tarihi: 02.06.2025.
• Discogs (t.y.)b. Jean Dubuffet https://www.discogs.com/artist/235395-Jean-Dubuffet Erişim Tarihi: 02.06.2025.
• Discogs (t.y.)c. Asger Jorn & Jean Dubuffet – Musique Phénoménale https://www.discogs.com/master/2483098-Asger-Jorn-Jean-Dubuffet-Musique- Ph%C3%A9nom%C3%A9nale Erişim Tarihi: 02.06.2025.
• Duncan, A. (2019, 29 Mayıs). Thomas G. (ed. ve rev.) Asger Jorn Artist Overview and Analysis . The Art Story. https://www.theartstory.org/artist/jorn-asger/ Erişim Tarihi: 23.05.2025.
• Karel Appel- Konu (2016a,18 Şubat). Le cavalier blanc, [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=iJhu-yAQi_k&list=OLAK5uy_nWz1lZNx5TsW1- yej1uXLCn6WnrNGHBkY&index=3 Erişim Tarihi: 30.05.2025.
• Karel Appel-Konu (2016b, 18 Şubat). Paysage électronique, [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=HY9t9foB_Qw&list=OLAK5uy_nWz1lZNx5TsW1-yej1uXLCn6WnrNGHBkY&index=1 Erişim Tarihi: 30.05.2025.
• Karel Appel-Konu (2016c,18 Şubat). Poème barbare, [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=0b-lIcHiw1Q&list=OLAK5uy_nWz1lZNx5TsW1-yej1uXLCn6WnrNGHBkY&index=2 Erişim Tarihi:30.05.2025.
• Lych Book (2025, 28 Mayıs). Karel Appel, componist aka Karel Appel, composer (1961) - Ed van der Elsken, [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=8SYio5dzc4s Erişim Tarihi: 04.06.2025.
• Pinfold, Will. (2022, 10 Nisan). Asger Jorn & Jean Dubuffet: Musique Phénoménale. SPECTRUM CULTURE. https://spectrumculture.com/2022/04/10/asger-jorn-jean-dubuffet-musique-phenomenale-review/ Erişim Tarihi: 07.06.2025.
• Vrijman, J. (1963). (başlık yok) Jan Vrijman’ın, Musique Barbare albüm kitapçığında Appel ile ilgili kaleme almış olduğu yazı. (Karel Appel, "Musique Barbare" [CP-093], [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=ZTvrLEav3Sk&t=114s’da yer alan görsellerden alınmıştır.) Erişim Tarihi: 01.06.2025.
• Zucker, A. (2023, 16 Mart ). Thomas G. (ed. ve rev.) Karel Appel Artist Overview and Analysis. The Art Story. https://www.theartstory.org/artist/appel-karel/ Erişim Tarihi: 23.05.2025.
• Görsel Kaynaklar Görsel 1. Albüm kitapçığından bir kesit ve Jan Vrijman’ın, albüm kitapçığında Appel ile ilgili kaleme almış olduğu yazı. ((Alpha State NYC, 2020)’daki videodan alınmıştır.) Alpha State NYC (2020, 5 Şubat). Karel Appel, "Musique Barbare" [CP-093], [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=ZTvrLEav3Sk&t=114s Erişim Tarihi: 01.06.2025.
• Görsel 2. Appel stüdyo’da. ((Lych Book, 2025)’daki videodan alınmıştır.) Lych Book (2025, 28 Mayıs). Karel Appel, componist aka Karel Appel, composer (1961) - Ed van der Elsken, [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=8SYio5dzc4s Erişim Tarihi: 04.06.2025.
• Görsel 3. Appel stüdyo’da. ((Lych Book, 2025)’daki videodan alınmıştır.) Lych Book (2025, 28 Mayıs). Karel Appel, componist aka Karel Appel, composer (1961) - Ed van der Elsken, [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=8SYio5dzc4s Erişim Tarihi: 04.06.2025.