VALİLERİN “SİYASİ YÜRÜTME SIFATI” VE BU ÇERÇEVEDE BÜROKRAT-SİYASETÇİ İLİŞKİSİ ÜZERİNE BİR ANALİZ

Yıl 2014, Cilt: 4 Sayı: 2, 57 - 69, 10.03.2015

Mehmet Boztepe

Öz

Türk kamu yönetiminde vali il’de devletin ve hükümetin temsilcisidir. Bunun
yanında ayrı ayrı her bakanlığın temsilcisi ve bunların idari ve siyasi yürütme vasıtası
olarak düzenlenmiştir. İl İdaresi Kanunu ile valiye tanınan bu “siyasi yürütme sıfatı”
idare hukukunun en tartışmalı konularından biridir. Zira bu sıfat valiyi temsil ettiği
hükümetin veya iktidardaki siyasal partinin ildeki siyasal uzantıymış algısına sebebiyet
vermektedir. Bu çalışma valinin siyasi yürütme sıfatının yönetim hukukundaki
karşılığını açıklamayı amaçlamıştır. Bunun yanında bu sıfattan kaynaklanan bürokratsiyasetçi
ilişkisi, bu ilişkiden kaynaklanan yönetsel çatışmalar ve bu çatışmanın
çözümüne yönelik çözüm önerileri bu çalışma kapsamına alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Vali, Hükümet, Siyasi Yürütme, Bürokrat

Kaynakça

• ÇOKER, Z. (1996). Yönetim ve Siyaset. Bir Valinin İl Yönetimine İlişkin Görüş Ve Anıları. İstanbul: Kazanlı Matbaacılık.
• DURAN, L. (1968). Türk İdaresinde Politik Nitelikli Yüksek Mevkiler İhdas Edilebilir Mi? Amme İdaresi Dergisi, C.I, Sayı:1, s.71-78.
• EMRE, C. (2002). Mülki Sistemin Geçerliliği ve Sistemden Kopmalar. İyi Yönetim Arayışında Türkiye’de Mülki İdarenin Geleceği, (edited: Cahit Emre), Ankara: Türk idari Araştırmalar Vakfı, s.218-243.
• EMRE, C. (2002a). Mülki yönetim sisteminin geçerliliği ve sistemden kopmalar. İyi yönetim arayışında Türkiye’de mülki idarenin geleceği (edited C.Emre), Ankara: Türk İdari Araştırmalar Vakfı. 218-243
• EMRE, C. (2002b). Mülki Yönetim Sisteminde İlişkiler ve Sorunlar. İyi Yönetim Arayışında Türkiye’de Mülki İdarenin Geleceği (edited C.Emre), Ankara: Türk İdari Araştırmalar Vakfı. 270-283.
• ERDOĞAN, M. (1993). Liberal Toplum, Liberal Siyaset. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• GÖNÜL, M. (1992). Seçimli Valilik Üzerine Düşünceler. Amme İdaresi Dergisi, 25 (3), 50- 70.
• GÖZÜBÜYÜK, Ş. (2004). Türkiye’nin Yönetim Yapısı. Ankara: Turhan Kitabevi.
• GÜRAN, S. (1980). Memur Hukukunda Kayırma ve Liyakat Sistemi, İstanbul: Fakülteler Matbaası
• HEPER, M. (1991). Güçlü Devlet ve Demokrasi: Türkiye ve Almanya Deneyimleri. Türkiye Günlüğü, Sayı 15, s.156-169.
• KALABALIK, H. (1999). Yetki Genişliği Yerinden Yönetim Sisteminin Bir Uygulaması Sayılır mı? Türk İdare Dergisi, Sayı 413, s.129-146.
• KOÇAK, C. (1990). Siyasal Tarih 1923-1950. Türkiye Tarihi 4, Çağdaş Türkiye, 1908- 1980, İstanbul: Cem Yayınevi.
• MARDİN, Ş. (1992). Türk Modernleşmesi. İstanbul: İletişim Yayınları.
• NALİŞ, S. (1981). Taşra Düzeyinde Devlet ve İçişleri Bakanlığı. Amme İdaresi Dergisi, C.XTV, Sayı:.3, s.83-86.
• ONAR, S. S. (1952). İdare Hukukunun Umumi Esasları (3. Basım). İstanbul: İsmail Akgün Matbaası.
• ÖZAY, İ. (1981). Yeni Vali. İdare Hukuku ve İlimler Dergisi, C: 2, Sayı:1, s.41-46.
• ÖZAY, İ. (2004). Günışığında Yönetim. İstanbul: Filiz Kitabevi.
• ÖZER, A. (1999). Bürokrat-Politikacı İlişkileri İle Ülkemizdeki İstisnai Memuriyet ve Valilik Sistemi Üzerine Görüşler. Türk İdare Dergisi, C:71, Sayı: 423, s.1-25.
• ÖZER, A. (2000). Valilik Sistemimiz ve Mülki İdare Amirleri. Türk İdare Dergisi, 428, s.1- 14.
• ÖZYÖRÜK, M. (1973). İdare Hukuku Dersleri (çoğaltma), İstanbul.
• ROUBAN, L. (1995). Public Administration at the Crossroad: the End of French Specificity. Jon Pierre (ed.), Bureaucracy in the Modern State: An Introduction to Comparative Public Administration (Aldershot: Edward Edgar Publishing Ltd).
• RİDLEY, F. F. (1985). Political Neutrality in the British Civil Service: Sir Thomas Moor and Mr. Clive Pointing v. Sir Robert Armstrong and the Vicar of Bray. RIPA, Politics, Ethics and Public Service, London: RIPA.
• SÜRBEHAN, S. (1973). Valiler Siyasi Yürütme Vasıtası Mıdır? Türk İdare Dergisi, Sayı:. 430
• ŞAYLAN, G. (1976). Günümüz Mülki Amirlik Sistemini Nitelendiren Bir Eğilim: Siyasal Yönetsel Yapı Bütünleşmesi. Toplumsal İlişkileri Açısından Türkiye’de Mülki İdare Amirliği Sistem ve Sorunlar, Editör: Kurthan Fişek, Türk İdareciler Derneği Bilimsel Araştırma Dizisi: 1, Ankara, s.38-54.
• ŞAYLAN, G. (1976a), Cumhuriyet dönemi mülki idare amirliğinin tarihi mirası ve ana gelişme süreçleri. Türkiye’de mülki idare amirliği sistemi ve sorunları, Ankara: Türk İdare Dergisi Yayınları, s. 25-45.
• TOKATLI, O. (1976). Demirel İle Evinde Sohbet. Milliyet (26.10.1976).
• TOSUN, M. (1970). Türkiye’de Valilik Sistemi, Ankara: Sevinç Matbaası.
• TUTUM, C. (1976). Yönetimin Siyasallaşması. Amme İdaresi Dergisi, C.K, Sayı:4, s..9-32.
• TUTUM, C. (1976a). Mülki İdare Amirliği Sisteminin Yapı Ve İşleyişine Etkileri Açısından Mevzuat Sorunu, Toplumsal İlişkileri Açısından Türkiye’de Mülki İdare Amirliği Sistem ve Sorunlar, Editör: Kurthan Fişek, Türk İdareciler Derneği Bilimsel Araştırma Dizisi: 1, Ankara, s.146-159.
• YAYLA, Y. (1981). İlin Başkentle ve Bölgesel Kuruluşlarla İlişkileri. İdare Hukuku ve İlimler Dergisi, 2 (1), s. 25-33.
• YAZICIOĞLU, R. (1992). Yönetim Sistemimizin Yeniden Düzenlenmesi. Erzincan: Eramat Matbaacılık.
• YAZICIOĞLU, R. (1995). Demokratik Katılım ve Yeniden Yapılanma. Erzincan: Eramat Matbaası..
• YAZICIOĞLU, R. (2000). Popülist Politikaya, Tıkanmış Ekonomiye, Yozlaşmış Sistemi Sil Baştan, İzmir: Yazıcı Basım Yayıncılık