Tax Applications of Export Revenue and Investigating within Turkey Accounting Standards

Yıl 2014, Cilt: 11 Sayı: 1, 1 - 16, 14.06.2014

Yunus Ceran Metehan Ortakarpuz

Öz

Increasing trade volume in the world has also intensified foreign trade transactions in our country. In foreign trade transactions including export and import; legal, trade and national procedures and methods are quite complex and diverse. Foreign trade transactions differs from domestic market transactions and the accountancy aspect of foreign trade is different too. Especially, enterprises engaged in export must pay attention to different procedures in their accounting practices vis a vis their domestic accounting practices. In transactions like displaying revenues gained from export in the financial statements and other transactions related to sales, it is an obligation that actual export must be realized differently from invoice date. Therefore revenue recognition has been handled differently in the context of Turkish Accounting Standards (TAS) 18. This standard express the opinion about ownership and the control of the property must be yielded to buyer while reflecting revenues in the financial statements. Current accounting and tax practices about revenue recognition and their difference between TAS' practices in this respect will become important when standards have been more common. In this study these differences are handled in all its parts.

Anahtar Kelimeler

Export Revenue, Actual Export, Revenue, TAS 18

İhracat Hasılatının Vergi Uygulamaları Ve Türkiye Muhasebe Standartları

Öz

Dünya genelinde artan ticaret hacmi, dış ticaret işlemlerini ülkemizde de yoğunlaştırmıştır. İhracat ve ithalat işlemlerinin gerçekleştiği dış ticaret işlemlerinde hukuki, ticari ve ulusal usul ve yöntemler oldukça karmaşık ve farklıdır. İç piyasadaki işlemlere göre farklılık gösteren dış ticaret işlemlerinin muhasebesel boyutu da farklılık göstermektedir. Özellikle ihracat yapan işletmelerin muhasebe faaliyetlerinde yurt içi muhasebe uygulamalarından farklı prosedürlere de dikkat etmeleri gerekmektedir. Yurtdışına yapılan satıştan kaynaklanan hasılatın finansal tablolara yansıtılmasında ve satışa ilişkin diğer işlemlerde, fatura tarihinden farklı olarak fiili ihracatın gerçekleşmesi zorunluluğu bulunmaktadır. Hasılatın muhasebeleştirilmesiyle ilgili bu durum TMS 18 Hasılat Standardı kapsamında farklı ele alınmıştır. Standart hasılatın finansal tablolara yansıtılması hususunda malın sahipliğinin ve kontrolünün alıcıya geçmesi gerektiği konusunda görüş bildirmektedir. Hasılatın muhasebeleştirilmesi hususunda mevcut muhasebe ve vergi uygulamaları ile Türkiye Muhasebe Standartlarının bu görüş farklılığı standartların uygulanmasının yaygınlaşmasıyla daha da mühim bir konu haline gelecektir. Çalışmada bu farklılık tüm yönleriyle ortaya konmaktadır.

Anahtar Kelimeler

İhracat Hasılatı, Fiili İhracat, Hasılat, TMS 18 Hasılat Standardı

Kaynakça

• Akdoğan, Nalan ve Tenker, Nejat (2010), Finansal Tablolar ve Mali Analiz Teknikleri, 13.Baskı, Ankara.
• Caner, Oğuz (2012) “Incoterms®2010 (Icc Rules For The Use Of Domestic And Internatıonal Trade Terms)”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl:11, Sayı: 22, Güz 2012/2, s.223- 262.
• Ceran, Yunus, Alagöz, Ali ve Ortakarpuz, Metehan, (2013), “INCOTEMRS® Costs in International Marketing and Their Effects on Product Pricing”, 8th Annual London Business Research Conference, Londra-İngiltere B.K., 2013.
• Gücenme Gençoğlu, Ümit, (2007), Türkiye Muhasebe Standartları ve Uygulamaları, Türkmen Kitabevi, İstanbul.
• Gücenme, Ümit, (1998), Uluslararası Muhasebede Teknik Sorunlar, Marmara Yayınları, Bursa.
• Gümrük Müsteşarlığı, Gümrükler Genel Müdürlüğü 2007/19 Sayılı Genelgesi, (002007).
• Gürsoy, Yaser (2011), İhracat ve İthalat Muhasebe Uygulamaları, Ordu Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirler Odası Yayınları, Bilgi Bankası Cep Kitapları 2011-01, Arman Ofset, Samsun.
• Kalmış, Halis ve Dereköy, Feyza (2010) “TMS-18’e Göre hâsılat Muhasebeleştirilmesi ve Tek Düzen Muhasebe Sistemleri İle Karşılaştırılması” Afyon Kocatepe Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, C.X II, S-I., s.123-145.
• Kaya, Feridun, Ataman, Ümit, Sümer, Handan, Sevim, Adnan (2013), Dış Ticaret İşlemlerinin Muhasebeleştirilmesi, 1. Baskı, Editör: A. Banu Başar, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2957, Eskişehir.
• Maç, Mehmet (2010), “İhracat Hasılatının Kurumlar Vergisi, KDV ve TMS Açısından Hangi Tarih İtibariyle Muhasebeleştirilmesi Gerektiği”, Mali Çözüm Dergisi, İSMMMO Yayını, Sayı: 100, Temmuz-Ağustos, s. 105Malfliet, Jonas (2011), “Incoterms®2010 and the Mode of Transport: How to Choose the Right Term”, Management Challenges in the 21st Century : Transport and Logistics : Opportunity for Slovakia in the Era of Knowledge Economy, Proceedinngs, Bratislava, Slovakia, s. 163-1
• Murray, Carole, Holloway, David, Timson-Hunt Daren, Kennelly, Brian K, Schmitthoffs Giles Dixon, (2007), Schmitthoff’s Export Trade. The Law and Practice of International Trade, 11th Edition, Sweet & Maxwell Ltd, London, s.10-11.
• Resmi Gazete, İhracat Yönetmeliği, 06.6.2006 Tarih ve 26190 Sayılı.
• Resmi Gazete, 22.12.1995 tarihli ve 95/7623 sayılı İhracat Rejimi Kararı.
• Resmi Gazete, 27.10.1999 tarih ve 4458 sayılı Gümrük Kanunu.
• Resmi Gazete “11.08.1989 tarih ve 89/14391, 20249 sayılı Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karar”.
• Resmi Gazete “26.12.1992 tarih ve mükerrer 21447 sayılı Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğleri (MSUGT)”.
• Resmi Gazete, Türkiye Muhasebe Standardı TMS 18 Hasılat Standardı, 02005 tarih ve 26018 sayılı, Yılmaz, Mutlu, Özken, Ahmet ve Şahin, Necmettin (2011), “Incoterms 2000 ve 2010’un Mukayeseli Analizi ve Türkiye Uygulamalarındaki Eksiklikler”, Journal of Yasar University, Sayı:23(6), s. 3814-3825. http://www.ucp600.info/files/incoterms2010_tablo_33.pdf, 2011, (Erişim Tarihi: 02012).