Halep Vİlayet Salnamelerine Göre Maraş Polis Teşkilatının Kuruluşu(1881-1892)

Yıl 2020, "Milli Mücadele'nin 100. Yılında Kahramanmaraş" Özel Sayısı, 172 - 185, 01.04.2020

Yasin Kozak

https://doi.org/10.33437/ksusbd.647974

Öz

Osmanlı Devleti’nde salnameler, II. Abdülhamit’in iktidara çıkmasından sonra daha da düzeli bir biçimde yayınlanmaya başlamıştır. Bu salnamelerde; hangi vilayet adına tanzim edilmiş ise o vilayet ve vilayetlere bağlı sancaklarda yer alan kurumlar ve bu kurumların yöneticileri, sancakların eğitim ve sosyo-kültürel yapıları, adli ve ekonomik durumları ile ilgili bilgiler yer almaktadır. Günümüze kadar ulaşabilen vilayet salnameleri arasında Halep Vilayet Salnameleri de bulunmaktadır. Halep vilayetine ait ilk salname 1867 senesine aittir. 1867 yılından 1908 yılına kadar Halep Vilayeti ile ilgili 35 ayrı salname düzenlenmiştir.
Bu çalışmada, 1882-1892 tarihleri arasında yayınlanmış olan Halep salnameleri ile Osmanlı arşivlerinde yer alan Halep ve Maraş ile ilgili belgeler incelenerek Maraş polis teşkilatının ne zaman kurulduğu ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Maraş, Polis, Salname, Osmanlı, Halep

Establishment of the Marash Police Organization According to the Aleppo Anual (1879-1892)

Öz

The salnames in the Ottoman state was began to be publıshed more regularly after II. Abdulhamit had come to power. In these salnames, ınformation about that province and the institutions locatd in the sanjak depending on the provinces and the managers of these institutions, juridical and economic conditions, education and social cultural structures of the sanjaks was included. One of the provincial salnames that reach to date is also Aleppo provincial salname. The first salname of the Aleppo province belongs to the year 1867. Salname about the province of Aleppo was arranged 35 times from aforesaid 1867 to 1908. This study, the Aleppo salnames published between 1882-1892 and the documents related to Aleppo and Maraş in the Ottoman archives were examined to determine when the Maraş police force was established.

Anahtar Kelimeler

Marash, Police, Annual, Ottoman, Allepo

Kaynakça

• Kaynakça
• 1. Arşiv Vesikaları
• BOA, DH.İD.., 27-21, 08 Z 1329(14 Ağustos 1911).
• BOA, MV., 155-23, 11 Ş 1329(7 Ağustos 1911).
• BOA, Y..PRK.ZB..,2-41, H 30-12-1300(22 Ekim 1883).
• BOA, DH. MKT., 2009-10, H 18-03-1310(10 Ekim 1892).
• 2. Salnameler
• Salname-i Vilayet-i Halep, H. 1300(M. 1882). Def’a 13.
• Salname-i Vilayet-i Halep, H. 1302(M. 1884). Def’a 14.
• Salname-i Vilayet-i Halep, H. 1303(M. 1885). Def’a 15.
• Salname-i Vilayet-i Halep, H. 1305(M. 1887). Def’a 16.
• Salname-i Vilayet-i Halep, H. 1306(M. 1888). Def’a 17.
• Salname-i Vilayet-i Halep, H. 1307(M. 1889). Def’a 18.
• Salname-i Vilayet-i Halep, H. 1308(M. 1890). Def’a 19.
• Salname-i Vilayet-i Halep, H. 1309(M. 1891). Def’a 20.
• Salname-i Vilayet-i Halep, H. 1310(M. 1892). Def’a 21.
• 3. Tetkik Eserler
• Alyot, Halim (1947), Türkiyede Zabıta, Ankara.
• Alyot, Halim (2008), Türkiyede Zabıta, Ankara.
• Birinci, Ali (1999), “Türk Emniyet Teşkilatında İlkler” , Polis
• Bilimleri Dergisi, C. 1. S 3, Ankara.
• Düstur, Tertip 2, C. 1, 410-411.
• Düstur, Tertip 2, C. 3. 433-434.
• Ergin, Osman (1977), Türkiye Maarif Tarihi, C.1-2, İstanbul.
• Jandarma Genel Komutanlığı (2002). Jandarma Genel Komutanlığı Tarihi- Asayiş ve Kolluk Tarihi İçerisinde Türk Jandarma Teşkilatı- 1, Jandarma Genel Komutanlığı Yayınları, Ankara.
• Meclis-i Mebusan Zabıt Ceridesi, 17 Mayıs 1327(30 Mayıs 1911); C. 7, Devre 1, İctima Senesi 3.
• Okçabol, Derviş (2016), Türk Zabıta Tarihi ve Teşkilat Tarihçesi (Tıpkı Basım). Polis Akademisi Yayınları, Ankara.
• Şahin, Eyüp (Ocak Şubat Mart 2004), “Türk Zabıta Teşkilatının Tarihi Gelişimi” , Polis Dergisi, S. 38, Emniyet Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara.
• Tanışık, Gökhan (2009), Emniyet-i Umumiye Müdüriyeti Kayıtlarına Göre Polis Teşkilatı Kadro Hareketleri (1909-1938). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
• 4. Yazılı ve Basılı Eserler
• Vakit, H. 28 Rabiul ahir 1297(M. 9 Nisan 1880).
• Takvim-i Vekayi, R. 29 Mayıs 1327(M. 11 Haziran 1911), N. 846.
• Tanin, R. 6 Haziran 1328(M. 19 Haziran 1911), N. 1005-29.
• Tasvir-i Efkar, R. 31 Temmuz 1325(M. 13 Ağustos 1909), S.1, N. 74.