The Relatıonshıp Between Psychologıcal Capıtal And Job Satısfactıon: An Applıcatıon In Health Employees

Yıl 2020, Cilt: 17 Sayı: 1, 380 - 404, 30.04.2020

Mustafa Macit , Mesut Karaman , Mehmet Akif Ceren

https://doi.org/10.33437/ksusbd.561842

Cited By: 1

Öz

This study was conducted to determine the relationship between psychological capital and job satisfaction in health workers, which is an important part of the service sector, and to determine psychological capital levels of health workers. The study was carried out in the direction of the data obtained from 180 health workers working in a State Hospital. Scales used as data collection tools are the Psychological Capital Scale developed by Luthans et al. (2007), adapted into Turkish by Çetin ve Basım (2012) and Hackman and Oldman’s (1975) Work Characteristics Questionnaire Job Satisfaction Scale was adapted by Basım and Şeşen (2009). In the analysis of the data, number-percentage calculation, frequency, t test, one way and variance analysis and pearson correlation analysis methods were applied. According to the study there is a positively statistically meaningful relationship between psychological capital and job satisfaction levels. Participants' psychological capital score averages were found higher when compared with the literature. In addition to that, the relations between psychological capital levels and demographic variables, gender, age, duration of woking time in institution and total vocational year, were found to be statistically significant (p <0,05).

Anahtar Kelimeler

Health Workers, Psychological Capital, Job Satisfaction

Psikolojik Sermaye İle İş Tatmini Arasındaki İlişki: Sağlık Çalışanlarında Bir Uygulama

Öz

Bu çalışma hizmet sektörünün önemli bir parçası olan sağlık çalışanlarında psikolojik sermaye ile iş tatmini arasındaki ilişkiyi belirlemek ve sağlık çalışanlarının psikolojik sermaye düzeylerini tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Araştırma bir devlet hastanesinde 180 sağlık çalışanından elde edilen veriler doğrultusunda gerçekleştirilmiştir. Veri toplama araçları olarak Luthans vd., (2007) tarafından geliştirilen, Çetin ve Basım (2012) tarafından Türkçe’ye uyarlama çalışması yapılan Psikolojik Sermaye Ölçeği ile Hackman ve Oldman (1975) İş Özellikleri anketinden Türkçe’ye uyarlama çalışması Basım ve Şeşen (2009) tarafından yapılmış olan, İş Tatmini Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analiz edilmesinde sayı-yüzdelik hesaplama, frekans, t testi, tek yönlü varyans analizi ve Pearson korelasyon analiz yöntemleri uygulanmıştır. Bu çalışma da psikolojik sermaye ile iş tatmini arasında pozitif yönlü anlamlı düzeyde bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Katılımcıların psikolojik sermaye puan ortalamaları literatür ile karşılaştırıldığında yüksek seviyede bulunmuştur. Ayrıca demografik değişkenlerden cinsiyet, yaş, bulundukları kurumda çalışma süresi ve toplam mesleki yıl ile psikolojik sermaye düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sağlık Çalışanları, Psikolojik Sermaye, İş Tatmini

Kaynakça

• Akçay, Vildan Hilal (2012), Pozitif Psikolojik Sermayenin İş Tatmini İle İlişkisi. KSÜ İİBF dergisi. 2(1), ss. 123-140.
• Akdemir, Bünyamin, Açan, Mesut Ahmet. (2017), Psikolojik Sermaye ve İş Tatmini İlişkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Akademik Yaklaşımlar Dergisi. 8(2), ss. 57-79.
• Akdoğan, Asuman ve Polatcı, Sema (2013), Psikolojik Sermayenin Performans Üzerindeki Etkisinde İş Aile Yayılımı ve Psikolojik İyi Oluşun Etkisi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 17(1), ss. 273-293.
• Akman, Yener (2016), Öğretmenlerin Psikolojik Sermaye Algılarının Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi. 28, ss. 268-277.
• Avey, James B. Reichard, Rebecca, J. Luthans, Fred ve & Mhatre, Ketan H. (2011), Meta-Analysis Of The Impact Of Positive Psychological Capital On Employee Attitudes, Behaviours, and Performance. Human Resource Development Quarterly. 22(2), ss. 127–152.
• Avey, James B. Luthans, Fred ve Jensen. Susan M. (2009), Psychological Capital: A Positive Resource for Combating Employee Stress and Turnover. Human Resource Management, 48(5), ss. 677– 693.
• Avey, James B. Reichard, Rebecca, J. Luthans, Fred ve & Mhatre, Ketan H. (2011b), Meta-Analysis Of The Impact Of Positive Psychological Capital On Employee Attitudes, Behaviors, and Performance. Hum. Resour. Dev. Q. 22, ss. 127–52.
• Badran, Mohga A. ve Youssef Carolyn M. (2015), Psychological Capital and Job Satisfaction In Egypt. Journal of Managerial Psychology. 30(3), ss. 354–370.
• Basım, H.N. ve Şeşen, H. (2009), “Örgütsel Adalet Algısı-Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İlişkisinde İş Tatmininin Aracılık Rolü”, 17’nci Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, 21-23 Mayıs. Eskişehir.
• Bergheim, Kjersti, Nielsen, Morten-Birkeland, Mearns, Kathryn ve Eid. Jarle (2014), The Relationship Between Psychological Capital, Job Satisfaction, And Safety Perceptions In The Maritime Industry. Safety Science. 74, ss. 27–36.
• Büyükgöze, Hilal (2014), Lise öğretmenlerinin görüşlerine göre algılanan örgütsel destek ve psikolojik sermaye ilişkisi. Yayınlanmış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Büyükgöze, Hilal ve Kavak, Yüksel (2017), Algılanan Örgütsel Destek Ve Pozitif Psikolojik Sermaye İlişkisi: Lise Öğretmenleri Örnekleminde Bir İnceleme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi (KUEY). 23(1), ss. 1-32.
• Cranny, C.L. Smith, P Ve Stone, F.F. (1992). “Job Satisfaction: How People Feel About Their Job and How It Affects Their Performance”, Lexingon Boks, New York.
• Çetin, Fatih (2011), Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarının Açıklanmasında Örgütsel Bağlılık, İş Tatmini, Kişilik ve Örgüt Kültürünün Rolü. Doktora tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çetin, Fatih (2011), The Effects of the Organizational Psychological Capital on the attitudes of Commitment and Satisfaction: A Public Sample in Turkey. European Journal of Social Sciences. 21(3), ss. 373-380.
• Çetin, Fatih ve Basım, Nejat H. (2011), Psikolojik Dayanıklılığın İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Tutumlarındaki Rolü.“İŞ, GÜÇ” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi. 13(3), ss. 79-94.
• Çetin, Fatih ve Basım, Nejat H. (2012), Örgütsel Psikolojik Sermaye: Bir Ölçek Uyarlama Çalışması. Amme İdare Dergisi 45(1), 121-137.
• Dikbıyık, Yasemin (2017), Psikolojik Sermayenin İş Tatmini Ve Örgütsel Özdeşleşme Üzerine Etkisi: Otel İşletmeleri Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Yüksek lisans tezi. Ankara: Türk Hava Kurumu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Erkmen, Turhan ve Esen, Emel (2013), Psikolojik Sermaye Ölçeğinin Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması. Öneri dergisi, 39(10), ss. 23-30.
• Erkmen, Turhan ve Esen, Emel (2012), Bilişim Sektöründe Çalışanların Psikolojik Sermaye Düzeylerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 14(2), ss. 55-72.
• Erkuş, Ahmet ve Afacan Fındıklı, Mine (2013), Psikolojik Sermayenin İş Tatmini, İş Performansı ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisine Yönelik Bir Araştırma. Journal of The School of Business Administration 42(2), ss. 302-318.
• Hackman, Richard ve Oldham, Greg R. (1975), Development of the Job Diagnostic Survey. Journal of applied psychology. 60(2), ss. 159-170.
• Hoppock, Robert (1935), “Job Satisfaction”, Harper, New York.
• Kaplan, Metin ve Biçkes, Durdu Mehmet (2013), The Relationship Between Psychological Capital And Job Satisfaction: A Study Of Hotel Businesses In Nevşehir. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 20(2), ss. 233-242.
• Kara Uğurlu, Arzu (2014), Pozitif Psikolojik Sermaye İle Bireysel Performans İlişkisi: Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği Örneği. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
• Karadal, Himmet ve Özsungur, Fahri (2017), Hizmet İnovasyon Davranışı İle Psikolojik Sermaye ve Etik Liderlik İlişkisinin İncelenmesi: Adana örneği. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi. Özel Sayısı, ss. 663-672.
• Keser, Sıtar ve Kocabaş, İbrahim (2014), İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Otantik Liderlik ve Psikolojik Sermaye Özelliklerinin Karşılaştırılması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 1(1), ss. 1-22.
• Korkmazer, Fuat, Ekingen, Erhan ve Yıldız, Ahmet (2016), Psikolojik Sermayenin Çalışan Performansına Etkisi: Sağlık Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 19(3), ss. 271-281.
• Kökalan, Özgür ve Şevik, Ümit (2017), İş Tatmini İle Tükenmişlik Düzeyi Arasında Pozitif Psikolojik Sermayeni Aracı Etkisi. Journal of Business Research Turk. 9(4), ss. 713-733.
• Kutanis, Rana Özen ve Oruç, Emre (2014), Pozitif Örgütsel Davranış ve Pozitif Psikolojik Sermaye Üzerine Kavramsal Bir İnceleme. The Journal of Happiness & Well-Being. 2(2), ss. 145-159.
• Kwok, Sylvia Y.C.L. Cheng, Leveda ve Wong, Daniel F.K. (2015), Family Emotional Support, Positive Psychological Capital and Job Satisfaction Among Chinese White-Collar Workers. Journal of Happiness Stud. 16, ss. 561–582.
• Larson, Milan ve Luthans, Fred (2006), Potential Added Value of Psychological Capital in Predicting Work Attitudes. Journal of Leadership and Organizational Studies, 13(1), ss. 45-62.
• Larson, Milan ve Luthans, Fred (2006), Potential Added Value Of Psychological İn Predicting Work Attitudes. Journal of Leadership and Organizational Studies, 13, 44-61.
• Lawler, Edward III, ve Porter, Lyman (1967), The Effect Of Performance On Job Satisfaction. Industrial Relations. 7(1), ss. 20–28.
• Locke, Edwin (1969), What Is Job Satisfactions? Organizational Behavior and Human Performance. 4(4), ss. 309-336.
• Locke, Edwin (1976). “The Nature and Causes of Job Satisfaction”, In M.D. Dunnette (Ed.), Handbook of industrial and organizational psychology. (ss. 1297-1343). Chicago: Rand McNally.
• Luthans, Fred, Avolio, Bruce, Avey James, B. ve Norman Steven (2007), Positive Psychological Capital: Measurement And Relationship With Performance And Satisfaction. Personnel psychology. 60(3), ss. 541-572.
• Luthans, Fred (2002), “Positive Organizational Behavior: Developing and Managing Psychological Strengths”, Academy of Management Executive.
• Luthans, Fred (2002), The Need For And Meaning Of Positive Organizational Behavior. Journal of Organizational Behavior. 23(6), ss. 695-706.
• Luthans, Fred ve Youssef, Carolyn M. (2007). ‚Emerging Positive Organizational Behavior. Journal of Management. 33(3), ss. 321-349.
• Luthans, Fred, Avey, James B. Avolio, Bruce ve Peterson, Suzanne (2010), The Development and Resulting Performance Impact of Positive Psychological Capital. Human Resource Developmet Quarterly, 21(1), 41-67.
• Luthans, Fred, Avolio, Bruce, Avey, James B. ve Norman, Steven (2007), Positive Psychological Capital: Measurement and Relationship With Performance and Satisfaction. Personnel Psychology. 60, ss. 541-572.
• Luthans, Fred, Norman, Steven, Avolio, Bruce ve Avey, James B. (2008), The Mediating Role Of Psychological Capital In The Supportive Organizational Climate–Employee Performance Relationship. Journal of Organizational Behavior. 29, ss. 219-238.
• Luthans, Fred, Youssef, Carolyn M. ve Avolio, Bruce (2006), “Psychological Capital: Developing The Human Competitive Edge”, Oxford University Press.
• Luthans, Fred, Youssef, Carolyn M. ve Avolio, Bruce (2007a), “Psychological capital: Developing the Human Competitive Edge”, Oxford University Press NY.
• Ocak, Metin, Güler, Murat ve Basım, Nejat H. (2016). Psikolojik Sermayenin Örgütsel Bağlılık ve İş Tatmini Tutumları Üzerine Etkisi: Bosnalı Öğretmenler Üzerine Bir Araştırma. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 6(1), ss. -130.
• Peterson, Christopher (2006), “A primer in positive psychology”, New York.
• Peterson, Suzanne, Luthans, Fred, Avolio, Bruce, Walumbwa, Fred ve Zhang, Zhen (2011), Psychological Capital and Employee Performance: A Latent Growth Modeling Approach. Pers. Psychol. 64, ss. 427–50.
• Porter, Lyman, Steers, Richard, Mowday, Richard ve Boulian, Paul (1974), Organizational Commitment, Job Satisfaction, and Turnover Among Psychiatric Technicians. Journal of Applied Psychology. 59(5), ss. 603-609.
• Rego, Armenio, Marques, Carla, Leal, Susana, Sousa, Filipa ve Cunha Miguel (2010), Psychological Capital And Performance Of Portuguese Civil Servants: Exploring Neutralizers In The Context Of An Appraisal System. The International Journal of Human Resource Management. 21(9), ss. 1531-1552.
• Robbins, Stephen ve Judge, Timothy (2012), “Örgütsel Davranış”, (Çeviri Editörü: İnci Erdem), Nobel Yayıncılık, İstanbul.
• Salha, Hamide, Cinnioğlu, Hasan ve Yazit, Hasibe (2016), Psikolojik Sermayenin İş Tatminine Etkisi: Tekirdağ’daki Yiyecek İçecek İşletmeleri Üzerine Bir Araştırma. 3rd International Congress Of Tourism & Management Researches. 21, ss. 371-385.
• Seligman, Martin E. P. ve Csikszentmihalyi, Mihaly (2000), Positive Psychology: An Introduction. American Psychologist. 55, ss. 5-14.
• Serinkan, Celalettin ve Bardakçı, Ahmet (2009), Pamukkale Üniversitesi’ndeki Akademik Personelin İş Tatminleri ve Tükenmişlik Düzeylerine İlişkin Bir Araştırma. Sosyal Bilimler Dergisi. 21, ss. 115-131.
• Spector, Paul (1997), “Job Satisfaction: Application, Assessment, Causes, And Consequences”, Thousand Oaks, Sage, California.
• Stajkovic, Alexander D. ve Luthans, Fred (1998b), Self-Efficay And Work Related Performance: A Meta-Analysis. Physihological Bulltein, 124, ss. 240-261.
• Şen, Cem, Mert, İbrahim Sani ve Aydın, Oğuz (2017), The Effects Of Positive Psychological Capital On Employee’s Job Satisfaction, Organizational Commitment, And Ability Coping With Stress. Journal of Academic Research In Economics. 9(2), ss. 164-184.
• Tabachnick Barbara ve Fidell, Linda S. (2013). “Using Multivariate Statistics”, (sixth ed.) Pearson, Boston.
• Wright, Thomas A. (2003), Positive Organizational Behavior: An İdea Whose Time Has Truly Come. Journal of Organizational Behavior. 24(4), ss. 437-442.
• Yeşil, Salih, Yetiş, Emirhan ve Telli, Sümeyra (2016), Psikolojik Sermaye ve Çalışanlar Üzerinde Etkisi: Banka Sektöründe Bir Alan Çalışması. Internatonal Journal of Academic Value Studies, 2(2), 25-40.
• Yıldız, Harun ve Örücü, Edip (2016), Sağlık Sektörü Çalışanlarının Pozitif Psikolojik Sermaye Düzeylerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 14(1), ss. 269-285.
• Youssef, Carolyn M. ve Luthans. Fred (2007), Positive Organizational Behavior in the Workplace: The Impact of Hope. Optimism and Resilience. Journal of Management. 33, ss. 774-800.
• Zağlı, Ali (2016), Psikolojik Sermayenin Çalışanın Stresle Başa Çıkma, İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılığına Etkisi: Muğla Büyükşehir Belediyesi Örneği. Yüksek lisans tezi. Muğla: Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi.