Kültürel Coğrafya Bakımından Şeki Rayonu’nda Büyükbaş ve Küçükbaş Hayvan Yetiştiriciliği

Yıl 2022, Cilt: 19 Sayı: 1, 428 - 446, 30.04.2022

Sabina Shakılıyeva , Saliha Koday

https://doi.org/10.33437/ksusbd.1079447

Öz

Azerbaycan’ın Şeki Rayonu’nda ekonomik yaşam büyük ölçüde tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. Rayonun doğal iklim koşulları, hayvancılığın gelişmesi için elverişlidir. Gerek bölgenin fazla mera alanlarına sahip olması gerekse hayvan yetiştiriciliği için önemli olan tahıl üretim bölgesi olması rayonda tarih boyunca hayvancılığın gelişimini olumlu etkilemiştir. İnsanların geleneksel ekonomik faaliyetleri; meskenini, giyim kuşamını, mutfak kültürünü, geleneksel el sanatlarını ve diğer kültürel değerlerini etkilemektedir.
Şeki’deki maddi ve manevi kültür ögelerinin oluşum geçmişi, kaynağı incelendiğinde, birçok adet, gelenek, görenek, inanç, ritüellerin yanı sıra somut ve somut olmayan diğer kültürel değerlerin de hayvancılık şeması altında kümelendiği görülmektedir. Bu araştırmada, Şeki rayonunda büyükbaş ve küçükbaş hayvan yetiştiriciliği araştırılmış, ekonomik faaliyet olarak hayvancılık ile kültür ilişkisi coğrafi açıdan değerlendirilmiştir. Genel olarak hayvancılık faaliyetleri ile kültürel öğeler arasındaki ilişki ve etkileşimin yörenin kültürel peyzajına belirli oranda yansıdığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Kültürel coğrafya, Azerbaycan, Şeki, Büyükbaş Hayvancılık, Küçükbaş Hayvancılık

In Term of Cultural Geography, Cattle Breeding and Small Ruminant Breeding in Shaki District

Öz

Economic life in the Shaki district of Azerbaijan is largely based on agriculture and animal husbandry. The natural climatic conditions of the district are favorable for the development of livestock. The fact that the region has large pasture areas and being a grain production area, which is important for animal husbandry, has positively affected the development of animal husbandry throughout history in the region The traditional economic activities of people affects their dwelling place, clothing, culinary culture, traditional handicrafts and other cultural values.
When the formation history and source of material and spiritual cultural elements in Sheki are examined, it is seen that many customs, traditions, beliefs, rituals, as well as other tangible and intangible cultural values are clustered under the animal husbandry scheme. In this study, bovine animal husbandry, sheep and goat husbandry in Sheki region has been investigated, and the relationship between animal husbandry and culture has been evaluated geographically. In general, it has been observed that the relationship and interaction between animal husbandry activities and cultural elements is reflected in the cultural landscape of the region to a certain extent.

Anahtar Kelimeler

Cultural geography, Azerbaijan, Shaki, Cattle Breeding, Small Ruminant Breeding

Kaynakça

• Abdullayev K.K ve Aliyev, M.İ. (2012). Heyvandarlığın əsasları (Hayvancılığın temelleri). Bakü: Elm ve Tehsil.
• Abdullayev K.K. (2018). Kənd təsərrüfatı heyvanlarının yetişdirilməsi.(Çiftlik hayvanları yetiştiriciliği). Bakü: Maarif.
• Abdullayeva, S. (2002). Azərbaycan xalq çalğı alətləri. (Azerbaycan halk çalgıları) Bakü: Adiloğlu.
• Arı, Y. (2005) Amerikan kültürel coğrafyasında peyzaj kavramı. Doğu Coğrafya Dergisi, 10(8), 311-339.
• Atakişiyeva, M., Cebrayılova, M. ve İslamova, V. (1972). Азербайджанская национальная oдежда (Azerbaycan’ın milli kıyafetleri). Ezizbeyova P. A. (Ed). Moskova: Искусство
• Azerbaycan Devlet İstatistik Komitesi (2020). Azərbaycan Respublıkası Dövlət Standartı. İNZİBATİ ƏRAZİ BÖLGÜSÜ TƏSNİFATI 2019. AZS882:2020 (Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet standardı. İDARİ BÖLGE SINIFLAMASI 2019.) Bakü: Resmi baskı
• Borisenko, Y.Y. (1967). Разведение сельскохозяйственных животных (çiftlik hayvanları yetiştiriciliği) Moskova: Колос
• Budagov,B. (Ed.) (1999). Azerbaycan Respublikasının Regional Coğrafi Problemleri .Şeki Rayonu. Bakü: İsmayıl Yayınları.
• Çelikoğlu,Ş. ve Atış E. (2014). Bir kültürel coğrafya incelemesi: .zonguldak ilinde hıdrellez etkinlikleri. International Journal of Human Sciences, 11(2), 1181-1202
• Efendiyev, R. (1960). Azərbaycan maddi mədəniyyət nümunələri (geyimlər) (Azerbaycan maddi kültür örnekleri (giyimler)). Bakü: Azerbaycan Devlet Neşriyatı.
• Eyyubov, E. (1988). Şəkinin İqlimi. (Şeki’nin İklimi) Bakü: Elm.
• Grigoryeva, M. G. (2017). Климатические Показатели Различных Зон Разведения Скота. (çeşitli hayvancılık bölgelerinin iklim göstergeleri). 11(65) Международный Научно–Исследовательский Журнал (Uluslararası Bilimsel Araştırma Dergisi.) DOI: 10.18454/IRJ.2227-6017 Yekaterinburg
• Hacıyev M.H., Esgerova A.N. (2021). Heyvandarlığın Davamlı İnkişaf Konsepsiyaları. (Sürdürülebilir Hayvancılığın Gelişim Kavramları) “Modern problems and innovative conceptions of animal husbandry” international scientific practical conference s.14-25., Goygol.
• Helifezade, C. (2011). Azərbaycan Milli Mətbəxinin Əziz və Ləziz Şəki Xörəkləri (Azerbaycan Ulusal Mutfağının Aziz ve Lezzetli Şeki Yemekleri) Bakü: “Zerdabi LTD” MMC.
• İsmayılov, M. (1982). Şəki (Şeki) Bakü: Azərnəşr.
• Kocaman, S., Kayserili, A. ve Kaya, F. (2014). Kültürel coğrafya açısından bir araştırma: Tarih Kağızman evleri. Doğu Coğrafya Dergisi, 19(32), 145-170.
• Koday, S. (2005). Doğu Anadolu bölgesinde hayvancılık. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları.
• Koday, S. ve Akbaş, F. (2018). Manisa İlinde Tarım ve Hayvancılık. GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE MANİSA Şehzade II. Mehmet ve Manisa Tarihi- Kültürü – Ekonomisi. Çağlar, İ.M., Çiftçioğlu, F. ve Ustaoğlu, Z. (Ed.) (s.2422-2436) Manisa: Manisa Celal Bayar Üniversitesi Yayınları
• Mustafayev, A (1987). Şəki Sənətkarlar Diyarı (Şeki Zanaatkarlar Diyarı). Bakü: Elm.
• Okur M., ve Bilgili M (2021). Kültürel Coğrafya Bağlamında Temsil ve Temsil Ötesi Teoriler. Ege Coğrafya Dergisi, 30(1), s. 187-194
• Tunçdilek N. (1967). Türkiye İskan Coğrafyası. İstanbul: Coğrafya Enstitüsü Yayınları.
• Azərbaycan Dövlət Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi (Azerbaycan Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının resmi internet sayfası) https://www.agro.gov.az (2021, 25 Aralık)
• Azərbaycan Dövlət Statistika Komitəsi (Azerbaycan Devlet İstatistik Komitesi) https://www.stat.gov.az/(2021, 20 Aralık)
• Azerbaycan Milli Elmlər Akademiyası Şəki Regional Elmi Mərkəzi (Azerbaycan Milli Bilimler Akademisi Şeki Bölgesel Bilim Merkezi) http://shrem.az/(2021, 22 Aralık.)
• https://ich.unesco.org/en/RL/craftsmanship-and-performance-art-of-the-tar-a-long-necked-string-musical-instrument-00671 (2021, 28 Aralık)
• https://ich.unesco.org/en/RL/dolma-making-and-sharing-tradition-a-marker-of-cultural-identity-01188 (2021,28 Aralık)
• https://www.fao.org/3/cb5332en/cb5332en.pdf. OECD FAO Agricultural Outlook 2021 2030 .(2022,20 Ocak)