Elektrikli Araç Satın Alma Niyetini Hangi Faktörler Etkiler? Bir Tüketici Araştırması

Year 2022, Volume: 19 Issue: "21. Uluslararası İşletmecilik Kongresi" Özel Sayısı, 104 - 120, 27.10.2022

Elif Kocagöz Çağrı Selman İğde

https://doi.org/10.33437/ksusbd.1133892

Cited By: 1

Abstract

Artan çevresel kaygılar ve gelişen teknoloji ile birlikte son dönemlerde elektrikli araçlara olan ilgi düzeyi artmıştır. Pazar payı giderek artan ve geleceğin ulaşım ekosisteminde önemli bir yeri olacağı öngörülen bu araçlarla ilgili yapılacak olan tüketici araştırmaları da önem kazanmaktadır. Çalışmanın amacı Türkiye’deki tüketicilerin elektrikli araç satın alma niyetini; elektrikli araçlara yönelik değerlendirmeler, algılanan fiyat değeri ve çevresel kaygı bağlamında incelemektir. Çalışma ile tüketicilerin elektrikli araçları satın alma niyetlerini etkileyen faktörleri ve bu faktörlerin önem derecelerini belirlemek suretiyle hem uygulamacılara hem de ilgili literatüre katkı sağlamak planlanmaktadır. Çalışma kapsamında kolayda örnekleme yöntemi ile ulaşılan 323 kişiye çevrim içi olarak anket uygulanmıştır. Korelasyon ve regresyon analizleri ile birlikte; ilave olarak -satın alma niyetinin bazı gruplar arasında anlamlı farklılaşıp farklılaşmadığına yönelik- t-testi ve ANOVA yapılmıştır. Sonuç olarak, tüketicilerin elektrikli araçlara yönelik değerlendirmelerinin, algıladıkları fiyat değerinin ve çevresel kaygılarının elektrikli araç satın alma niyetini pozitif yönde istatistiksel olarak anlamlı etkilediği görülmüştür. Ayrıca katılımcıların satın alma niyetlerinin bazı seçili değişkenler açısından gruplar arasında anlamlı olarak farklılaştığı bulunmuştur.

Keywords

Elektrikli Araç, Tüketici Davranışı, Satın Alma Niyeti, Çevresel Kaygı, Algılanan Fiyat Değeri

References

• Andwari, A.M., Pesiridis, A., Rajoo, S., Martinez-Botas, R. and Esfahanian, V. (2017). A review of Battery Electric Vehicle technology and readiness levels. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 78, 414-430.
• Arndt, S. (2011). Evaluierung der Akzeptanz von Fahrerassistenzsystemen: Modell zum Kaufverhalten von Endkunden. Wiesbaden: VS Verlag für Sozialwissenschaften/Springer Fachmedien Wiesbaden GmbH Wiesbaden.
• Asadi, S., Nilashi, M., Samad, S., Abdullah, R., Mahmoud, M., Alkinani, M.H. and Yadegaridehkordi, E. (2021). Factors impacting consumers’ intention toward adoption of electric vehicles in Malaysia. Journal of Cleaner Production, 282, 124474.
• Ashique, R.H., Salam, Z., Aziz, M.J.B.A. and Bhatti, A.R. (2017). Integrated photovoltaic-grid dc fast charging system for electric vehicle: A review of the architecture and control. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 69, 1243-1257.
• Avcı, İ. (2020). Yerli markalı otomobil satın alma niyetinde etnosentrizm, ülke imaji ve yenilikçiliğin etkisi: Türkiye’nin otomobili (TOGG) bağlamında bir araştırma. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (20), 439-466.
• Bühler, F., Cocron, P., Neumann, I., Franke, T. and Krems, J.F. (2014). Is EV experience related to EV acceptance? Results from a German field study. Transportation Research Part F: Traffic Psychology and Behaviour, 25, 34-49.
• Carley, S., Krause, R.M., Lane, B.W. and Graham, J.D. (2013). Intent to purchase a plug-in electric vehicle: A survey of early impressions in large US cites. Transportation Research Part D: Transport and Environment, 18, 39-45.
• Degirmenci, K. and Breitner, M.H. (2017). Consumer purchase intentions for electric vehicles: Is green more important than price and range?. Transportation Research Part D: Transport and Environment, 51, 250-260.
• Demir, A. (2020). Türkiye’nin Otomobili’nin gzft analizi. ESAM Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(1), 24-46.
• Forbes. (2021, 29 Ağustos). Global EV Sales Rose 160% In First Half, Overcoming Component Shortages and Covid – Canalys. https://www.forbes.com/sites/russellflannery/2021/08/29/global-ev-sales-rose-160-in-first-half-overcoming-component-shortages-and-covid--canalys/?sh=271baeba694b (Erişim Tarihi: 29.10.2021)
• Güller, O. (2021). Yeşil pazarlama anlayışının tüketicilerin hibrit ve elektrikli otomobil satın alma tercihleri üzerine etkisi, [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Hota, A.R., Juvvanapudi, M. and Bajpai, P. (2014). Issues and solution approaches in PHEV integration to smart grid. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 30, 217-229.
• Huang, X. and Ge, J. (2019). Electric vehicle development in Beijing: An analysis of consumer purchase intention. Journal of Cleaner Production, 216, 361-372.
• IRENA. (2019). Innovation Outlook: Smart charging for electric vehicles. https://www.irena.org/publications/2019/May/Innovation-Outlook-Smart-Charging (Erişim Tarihi: 29.10.2021)
• Jiang, S. (2016). Purchase intention for electric vehicles in China from a customer-value perspective. Social Behavior and Personality: An International Journal, 44(4), 641-655.
• Kocagöz, E. (2010). Kadınların makyaj malzemelerini satın alma davranışlarının incelenmesi: Planlanmış davranış teorisinin bir uygulaması, [Yayımlanmamış doktora tezi]. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kocagöz, E., İğde, Ç.S. ve Çetindağ, G. (2020). Elektrikli ve akıllı, yerli ve milli: Türkiye’nin Otomobili Girişim Grubu’nun tanıttığı araçlara yönelik tüketicilerin ilk değerlendirmeleri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (49), 55-74.
• Köylüoğlu, A.S., Acar, Ö.E. ve İnan, Ü.S.E. (2018). Tüketicilerin otomobil satın alma davranışlarına etki eden faktörlerin belirlenmesi: Akademisyenlere yönelik bir uygulama. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 21(2), 251- 273.
• Kumar, M.S. and Revankar, S.T. (2017). Development scheme and key technology of an electric vehicle: An overview. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 70, 1266-1285.
• Laroche, M., Bergeron, J. and Barbaro‐Forleo, G. (2001). Targeting consumers who are willing to pay more for environmentally friendly products. Journal of Consumer Marketing. 2001, 18, 503–520.
• Lin, B. and Wu, W. (2018). Why people want to buy electric vehicle: An empirical study in first tier cities of China. Energy Policy, 112, 233-241.
• Moons, I. and De Pelsmacker, P. (2015). An extended decomposed theory of planned behaviour to predict the usage intention of the electric car: A multi-group comparison. Sustainability, 7(5), 6212-6245.
• Nayum, A. and Klöckner, C.A. (2014). A comprehensive socio-psychological approach to car type choice. Journal of Environmental Psychology, 40, 401–414.
• Noppers, E.H., Keizer, K., Bockarjova, M. and Steg, L. (2015). The adoption of sustainable innovations: The role of instrumental, environmental, and symbolic attributes for earlier and later adopters. Journal of Environmental Psychology, 44, 74–84.
• Noppers, E.H., Keizer, K., Bolderdijk, J.W. and Steg, L. (2014). The adoption of sustainable innovations: Driven by symbolic and environmental motives. Global Environmental Change, 25, 52–62.
• ODD. (2021). Makroekonomik Değerlendirme Aralık 2021. https://www.odd.org.tr/folders/2837/categorial1docs/3102/Makroekonomik%20De%c4%9ferlendirme%20-%20Aral%c4%b1k%202021.pdf (Erişim Tarihi: 15.03.2022)
• Okada, T., Tamaki, T. and Managi, S. (2019). Effect of environmental awareness on purchase intention and satisfaction pertaining to electric vehicles in Japan. Transportation Research Part D: Transport and Environment, 67, 503-513.
• Paşalıoğlu, H. ve Cengiz, H. (2019). Tüketici yaşam tarzının elektrikli araçları satın alma niyeti üzerine etkisi: Tüketici yenilikçiliği, tüketici benzersizliği ve keşifsel davranışların aracılık etkisi. Proceedings of the International Congress on Business and Marketing. http://openaccess.maltepe.edu.tr/xmlui/handle/20.500.12415/4676
• Rezvani, Z., Jansson, J. and Bodin, J. (2015). Advances in consumer electric vehicle adoption research: A review and research agenda. Transportation Research Part D: Transport and Environment, 34, 122–136.
• Schmalfuß, F., Mühl, K. and Krems, J.F. (2017). Direct experience with battery electric vehicles (BEVs) matters when evaluating vehicle attributes, attitude and purchase intention. Transportation research part F: Traffic Psychology and Behaviour, 46, 47-69.
• Schuitema, G., Anable, J., Skippon, S. and Kinnear, N. (2013). The role of instrumental, hedonic and symbolic attributes in the intention to adopt electric vehicles. Transportation Research Part A: Policy and Practice, 48, 39-49.
• Simsekoglu, Ö. and Nayum, A. (2019). Predictors of intention to buy a battery electric vehicle among conventional car drivers. Transportation Research Part F: Traffic Psychology and Behaviour, 60, 1-10.
• Skippon, S.M. (2014). How consumer drivers construe vehicle performance: Implications for electric vehicles. Transportation research part F: Traffic Psychology and Behaviour, 23, 15-31.
• Tanwir, N.S. and Hamzah, M.I. (2020). Predicting purchase intention of hybrid electric vehicles: Evidence from an emerging economy. World Electric Vehicle Journal, 11(2), 35.
• Wang, S., Fan, J., Zhao, D., Yang, S. and Fu, Y. (2016). Predicting consumers’ intention to adopt hybrid electric vehicles: Using an extended version of the theory of planned behavior model. Transportation, 43(1), 123-143.
• Wu, L.M., Lee, J.W.C., Lim, Y.M. and Pek, C.K. (2021, June). The predictors of electric vehicles adoption: An extended theory of planned behavior [Paper presentation]. International Conference on Emerging Technologies and Intelligent Systems, Springer, Cham. https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-030-82616-1_43
• Xu, Y., Zhang, W., Bao, H., Zhang, S. and Xiang, Y. (2019). A SEM–neural network approach to predict customers’ intention to purchase battery electric vehicles in China’s Zhejiang province. Sustainability, 11(11), 3164.
• Yang, C., Tu, J.C. and Jiang, Q. (2020). The influential factors of consumers’ sustainable consumption: A case on electric vehicles in China. Sustainability, 12(8), 3496.