İŞİTME ENGELLİ ÖĞRENCİLERİN DİJİTAL OKURYAZARLIK BECERİSİNE İLİŞKİN ALGILARI

Yıl 2023, Cilt: 20 Sayı: 1, 21 - 30, 30.04.2023

Cansu Şahin Kölemen

https://doi.org/10.33437/ksusbd.1239086

Öz

21. yüzyıl dijital çağ olarak ifade edilmektedir. Bu dijital çağda bireylerin sahip olması gereken bazı beceriler bulunmaktadır. Bu becerilerden biri dijital okuryazarlık becerisidir. Dijital okuryazarlık becerisi bireyin bilgi ve iletişim teknolojilerini etkin bir şekilde öğrenmesinin yanı sıra herhangi bir problemine çözüm olan teknolojinin yasal, güvenli ve bilinçli olarak kullanabilmesi olarak ifade edilmektedir. Buradan yola çıkarak bu çalışmanın amacı işitme engelli öğrencilerin kendilerine ilişkin dijital okuryazarlık becerisine ilişkin algılarını incelemektir. Bu araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması yaklaşımı kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu yükseköğretimde öğrenim gören 9 işitme engelli öğrenci oluşturmaktadır. Katılımcılara ulaşmak için kartopu yöntemi tercih edilmiştir. Çalışma kapsamında verilerin toplanması sürecinde görüşme formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde içerik analizi yapılmıştır. Çalışmanın sonucuna göre dijital okuryazarlık becerisine ilişkin görüşler, bu becerinin neden kazanılması gerektiği ve aldıkları eğitimin bu beceriyi geliştirip geliştirmediği dair temalar ortaya koyulmuştur. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

İşitme engelli bireyler, Dijital okuryazarlık becerisi, Eğitim teknolojisi

Kaynakça

• Altan, M. Z. (2017). Öğretmenlik mesleği bugünü ve geleceği, Eğitim Bakış Eğitim Öğretim ve Bilim Araştırma Dergisi, 13(41), 18-26.
• Belgin, E. ve Dalgıç G. (1996). İşitme engelinin önlenmesi ve erken tanısında sağlık elemanlarına öneriler. Millî Eğitim Bakanlığı Basımevi.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Cole, E. B., ve Flexer, C. (2007). Children with Hearing Loss–Developing Hearing and Talking. Birth to Six. Plural Publishing.
• Creswell, J. W. (2003). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (2. Baskı). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Doğan, D., ve Demirkan, Ö. (2021). Üniversite öğrencilerinin kendilerine ilişkin dijital okuryazarlık algıları. 7. Uluslararası Sosyal Beşerî ve Eğitim Bilimleri Kongresi, 13.
• Ekenci, M. (2014). Engelli bireylere ilişkin resmi veri toplama araçlarının ulusal düzeyde yaygınlık tahminlerinde kullanımı. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı. Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Ankara
• Eshet-Alkalai, Y. (2004). Digital literacy: A conceptual framework for survival skills in the digital era. Journal of Educational Multimedia and Hypermedia, 13(1), 93-106
• Gencer, M. (2019). Engellilik durumu ve engellilere yönelik toplumsal algı: kütahya örneği. kütahya dumlupınar üniversitesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Kütahya Dumlupınar Üniversitesi.
• Gilster, P. (1997). Digital literacy. Wiley Computer Pub.
• Guba, E. G., ve Lincoln, Y. S. (1994). Competing paradigms in qualitative research. Handbook of qualitative research, 2(163-194), 105.
• Karasu, G., ve Uzuner, Y. (2018). İşitme engelli üniversite öğrencileriyle dengeli okuma yazma yaklaşımı ile gerçekleştirilen yazma çalışmalarının incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 19(2), 199-232.
• Kılıç, S. (2013). Örnekleme Yöntemleri. Journal of Mood Disorders, 3(1). 44.
• Kuru, E. (2019). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık kavramına ilişkin görüşleri. Electronic Turkish Studies, 14(3).
• Martin, A. (2005). DigEulit – A European Framework for Digital Literacy: A Progress Report, Journal of E-Literacy, 2(2), 130–136.
• Martin, A. (2008). Digital Literacy and the Digital. Digital literacies: Concepts, policies and practices, 30(151), 1029-1055.
• MEB, (2017). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu (4, 5, 6 ve 7. Sınıflar), Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara.
• Mengi, A. (2019). Van İşitme Engelliler Derneği'nin temel sorun ve beklentileri açısından incelenmesi. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (20), 19-40.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma: desen ve uygulama için bir rehber. Nobel Yayıncılık.
• Ng, W. (2012). Can we teach digital natives digital literacy?. Computers and education, 59(3), 1065-1078.
• Öksüz, Y., Güven Demir, E., ve İci, A. (2016). Öğretmenlerin dijital okuryazarlık kavramına ilişki metaforlarının incelenmesi. Journal of Academic Social Science Studies, 50(2), 387-396.
• Özürlüler İdaresi Başkanlığı (ÖZİDA) (1999). 1. Özürlüler Şurası: Çağdaş toplum, çağdaş yaşam ve özürlüler komisyon raporları ve genel kurul görüşmeleri. T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı.
• Türnüklü, A. (2000). Eğitimbilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel bir araştırma tekniği: Görüşme. Kuram ve uygulamada eğitim yönetimi, 24(24), 543-559.
• Wimmer, D.D. ve Dominick, J.R. (2000). Mass Media Research: An Indroduction. Wadsworth Publishing Company.