Satış Elemanlarının Duygusal Emek Davranışları ile Yaşam Tatminleri Arasındaki İlişki: Türkiye’de TRB-1 Bölgesindeki Serbest Eczanelerde Bir Araştırma

Yıl 2023, Cilt: 20 Sayı: 1, 300 - 319, 30.04.2023

Arif Yıldız , Gülfer Büyüktaş Gayır

https://doi.org/10.33437/ksusbd.1243923

Öz

Bu çalışmanın amacı satış elemanlarının duygusal emek davranışları ile yaşam tatminleri arasındaki ilişkiyi analiz etmektir. Araştırmanın evreni TRB-1 bölgesindeki serbest eczanelerde görev yapan 771, örneklemi ise 301 satış elemanından oluşmaktadır. Satış elemanlarının duygusal emek davranışları ile yaşam tatminleri arasındaki ilişkiyi analiz etmek amacıyla hazırlanmış olan online anket formları aracılığıyla veriler elde edilmiştir. Elde edilen veriler SPSS ortamında frekans analizlerine ve hipotez testlerine tabi tutularak değerlendirilmiştir. Yapılan analiz ve değerlendirmeler neticesinde duygusal emek boyutunun tüm alt boyutlarının kendi aralarında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişkinin olduğu tespit edilmiştir. Öte yandan duygusal emek boyutunun yüzeysel davranış ve duyguların bastırılması alt boyutları ile yaşam tatmininin hiçbir önermesi arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki tespit edilmemiştir. Duygusal emek boyutunun derin davranış alt boyutu ile; yaşam tatmininin ideallerine yakın bir hayat önermesi, mükemmel bir hayat koşulu önermesi, hayattan memnuniyet önermesi ve hayattan istenilen önemli şeylere sahip olma önermesi arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Duygusal emek boyutunun derin davranış alt boyutu ile hayatta hemen hemen hiçbir şeyi değiştirmeme önermesi arasında ise istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki görülmemiştir.

Anahtar Kelimeler

Duygusal Emek, Yaşam Tatmini, Kişisel Satış, Serbest Eczane, TRB-1 Bölgesi

The Relationship Between the Emotional Labor Behaviors of Sales Staff and Their Life Satisfaction: A Research in Free Pharmacies in TRB-1 Region in Turkey

Öz

The aim of this study is to analyze the relationship between the emotional labor behaviors of salespeople and their life satisfaction. The universe of the research consists of 771 salespeople working in community pharmacies in the TRB-1 region in Turkey, and the sample consists of 301 salespeople. Data were obtained through online questionnaires prepared to analyze the relationship between the emotional labor behaviors of salespeople and their life satisfaction. The obtained data were evaluated by subjecting them to frequency analyzes and hypothesis tests in SPSS environment. As a result of the analysis and evaluations, it has been determined that there is a statistically significant relationship between all sub-dimensions of the emotional labor dimension. On the other hand, no statistically significant relationship was found between the sub-dimensions of emotional labor, superficial behavior and suppression of emotions, and any of the propositions of life satisfaction. With the deep behavior sub-dimension of the emotional labor dimension; A statistically significant relationship was found between the proposition of a life close to the ideals of life satisfaction, the proposition of a perfect life condition, the proposition of life satisfaction and the proposition of having the important things desired from life. There was no statistically significant relationship between the deep behavior sub-dimension of the emotional labor dimension and the proposition to change almost nothing in life.

Anahtar Kelimeler

Emotional Labor, Life Satisfaction, Personal Sales, Community Pharmacy, TRB-1 Region, Duygusal Emek, Yaşam Tatmini, Kişisel Satış, Serbest Eczane, TRB-1 Bölgesi

Kaynakça

• Ağbay, N., Uçar, Ö., ve Çalan, M. (2022). Duygusal emek, işgören performansı ve yaşam tatmini arasındaki ilişkilerin incelenmesi: otel işgörenleri üzerine bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 14(3), 2325-2341. https://doi.org/10.20491/isarder.2022.1504
• Akyüz, M. (2018). Duygusal emek örgüt temelli öz-saygı ve yaşam tatminini etkiler mi? İşletme Araştırmaları Dergisi , 10(4), 170-186. https://doi.org/10.20491/isarder.2018.518
• Atasoy, I. ve Turan, Z. (2019). Ebe ve hemşirelerde duygusal emek ile yaşam doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi. Lokman Hekim Dergisi, 9(3), 357-366. https://doi.org/10.31020/mutftd.587725
• Aydıner Boylu, A. ve Paçacıoğlu, B. (2016). Yaşam kalitesi ve göstergeleri. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 8(15), 137-150. https://doi.org/10.20990/kilisiibfakademik.266011
• Barış Eren, N. (2021). Hemşirelik lisans programlarında görevli akademisyenlerin duygusal emek düzeyleri ve duygusal emek, iş doyumu ve tükenmişlik arasındaki ilişkinin incelenmesi, [Yayımlanmamış doktora tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Baş, M. ve Kılıç, B. (2014). Duygusal emek boyutları, süreci ve sonuçlarının engelli turizm pazarında değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, 2, 67-83.
• Başcı, E. (2019). Modern agoraların teatral maskesi: Duygusal Emek. Sosyoloji Notları, 3(1), 18-38.
• Baydaş, A. ve Yaşar, M. (2018). Verimlilik açısından kişisel satış ve satış geliştirmenin işletme performansına etkisi: Örnek bir çalışma. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(12), 345-359.
• Bekmezci, İ. ve Mert, İ. S. (2018). Yaşam tatmini ölçeğinin türkçe geçerlilik ve güvenirlilik çalışması. Sosyal Bilimler Dergisi, 5(8), 166-177.
• Çaldağ, M. (2010). Duygusal emek davranışlarının sağlık çalışanlarında iş sonuçlarına etkileri, [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Selçuk Üniversitesi.
• Çatal, F. (2021). Psikolojik sermaye ve yaşam doyumu ilişkisinde iş becerikliliğinin aracı, yaş ve eğitim düzeyinin düzenleyici rolü, [Yayımlanmamış doktora tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Çetinkaya, A. Ş., Kaplan, M. ve Öğüt, Â. (2013). Duygusal Emek ile Tükenmişlik Arasındaki İlişkide Psikolojik Sermayenin Rolü. 21.Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı 1. Basım, (s. 481-485). Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık.
• Demirdelen Alrawadıeh, D. (2021). Turist rehberlerinin duygusal emek, iş yaşam kalitesi ve yaşam doyumu: tükenmişliğin aracı ve örgütsel desteğin düzenleyici rolü. [Yayımlanmamış doktora tezi]. İstanbul Üniversitesi. Deveci, B. (2020). Beş faktör kişilik özelliklerinin iş doyumu ve yaşam doyumuna etkisi: turist rehberleri üzerine bir araştırma. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Balıkesir Üniversitesi.
• Doğan, N. (2021). Psikodrama uygulamasının psikiyatri hemşirelerinin duygusal emek stratejilerine etkisi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. İstanbul Üniversitesi.
• Doğan, Ü., Karakavuz, H. ve Ergün, N. (2019). Duygusal emeğin örgütsel sinizme etkisinde kişi-iş uyumunun aracılık rolü: havacılık sektöründe ampirik bir araştırma. 7. Örgütsel Davranış Kongresi Bildiriler Kitabı, (s. 681-702). Burdur.
• Fuoli, M., and Bednarek, M. (2022). Emotional labor in webcare and beyond: A linguistic framework and case study. Journal of Pragmatics, 191, 256-270.
• Güngör, M. (2009). Duygusal emek kavramı: süreci ve sonuçları. Kamu-İş, 11(1), 167-184.
• Hwang, W., and Park, E. (2022). Developing a structural equation model from Grandey's emotional regulation model to measure nurses' emotional labor, job satisfaction, and job performance. Applied Nursing Research, 64. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.apnr.2021.151557
• Irwin, R., Sutton, W. and McCa, L. (2008). Sport promotion and sales management, 2nd ed. Irwin Publishing. Jobber, D., and Chadwick, F. (2020). Principles and practice of marketing. McGraw-Hill Education.
• Kalaycı, Ş. (Dü.). (2005). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Asil Yayın Dağıtım.
• Kangal, A. (2013). Mutluluk üzerine kavramsal bir değerlendirme ve Türk hane halkı için bazı sonuçlar. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(44), 214-233.
• Kılıçdağı, Y. (2020). Serbest eczacıların duygusal emek davranışlarının ve genel öz yeterlik algılarının mesleki bağlılıklarına etkisinin araştırılması: Ankara ili örneği. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Ankara Üniversitesi
• Köse, S., Oral, L. ve Türesin, H. (2011). Duygusal emek davranışlarının işgörenlerde tükenmişlik düzeyleri ile ilişkisi üzerine sağlık sektöründe bir araştırma. İşletme Fakültesi Dergisi, 12(2), 165-185.
• Kuşcu, F., Kuşcu Karatepe, H., Karaman, M. ve Atik, D. (2019). Psikolojik iyi oluşun yaşam tatminine etkisi: hemşirelik öğrencilerinde bir uygulama. 3. Uluslararası Gap Sosyal Bilimler Kongresi, (s. 556-561). Adıyaman.
• Lamb, C., Hair, J. and McDaniel, C. (2018). MKTG Principles of marketing. Cengage Learning. Mamacı, M. (2019). Duygusal emek ve iyi oluş modeli perma arasındaki ilişkide psikolojik sermayenin rolü. [Yayımlanmamış doktora tezi]. İstanbul Okan Üniversitesi
• Mamani-Benito, O., Esteban, R., Castillo-Blanco, R., Caycho-Rodriguez, T., Tito-Betancur, M., & Farfán-Solís, R. (2022). Anxiety and depression as predictors of life satisfaction during pre-professional health internships in COVID-19 times: the mediating role of psychological well-being. Heliyon, 1-28.
• Mc.Ginley, S. and Wei, W. (2020). Emotional labor and sleep: The moderating effect of life satisfaction. Journal of Hospitality and Tourism Management, 43(June), 278-282.
• Mengenci, C. (2015). İş tatmini, duygusal emek ve tükenmişlik ilişkilerinin belirlenmesi. Ege Akademik Bakış, 15(1), 127-139. Oberdeck, A. (2009). A Salesman’s guide to hunding. Tate Publishing.
• Ott, R. (2022). A practical approach to life satisfaction. Archway Publishing.
• Pabel, A., Naweed, A., Ferguson, S., & Reynolds, A. (2022). Going the extra (s)mile: Countermeasures to emotional labour dysregulation in Australian reef tourism. Tourism Management Perspectives, 43(July), 1-12. Pala, T. ve Sürgevil, O. (2016). Duygusal emek ölçeği: ölçek geliştirme, güvenilirlik ve geçerlilik çalışması. Ege Akademik Bakış, 16(4), 773-787.
• Ruiter, J., Poorthuis, A., and Koomen, H. (2021). Teachers’ emotional labor in response to daily events with individual students: The role of teacherestudent relationship quality. Teaching and Teacher Education, 107, 1-12. Sekaran, U. (2003). Research methods for business a skill-building approach, Fourth Edition, John Wiley & Sons, Inc. Shen, K., and Yang, X. (2022). Caring for grandchildren and life satisfaction of grandparents in China. Aging and Health Research, 2(3), 1-5.
• Şahin, A. (2019). Üniversite öğrencilerinde bilinçli farkındalık ile yaşam doyumu ve iyi oluş arasındaki ilişkiler. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi(8), 151-176.
• Taşkırmaz, M. (2020). Duygusal zekâ, yaşam doyumu ve yılmazlık arasındaki ilişki. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi.
• Top, M., Özden, S. ve Sevim, M. (2003). Psikiyatride Yaşam Kalitesi. Düşünen Adam, 16(1), 18-23.
• Tutcu, A. (2018). Duygusal sermayenin iş ve yaşam doyumu üzerine etkisine ilişkin duyuşsal iyilik algısının aracılık etkisi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Hasan Kalyoncu Üniversitesi
• Yağcı, P. (2020). Duygusal emek, tükenmişlik, örgütsel bağlılık ve işten ayrılma niyeti ilişkisi: animatörler üzerine bir araştırma. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Balıkesir Üniversitesi.
• Yazıcı Çelebi, G. ve Çelebi, B. (2020). Bireylerin mutluluk düzeylerinin değişkenler açısından incelenmesi. Academic Review of Humanities and Social Science, 3(1), 179-189.
• Yürür, S. ve Ünlü, O. (2011). Duygusal emek, duygusal tükenme ve işten ayrılma niyeti ilişkisi. “İşGüç” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 13(2), 81-104.
• Żerebecki, B. and Opree, S. (2022). The direct and indirect effects of social technology use on children’s life satisfaction. International Journal of Child-Computer Interaction, 34, 1-10.