Identifying Causes of Accidents And Enhancing Safety Using the Fishbone Method: an Application in Excavation

Yıl 2024, Cilt: 21 Sayı: 2, 972 - 982, 31.08.2024

Okan Özbakır

https://doi.org/10.33437/ksusbd.1479847

Öz

Excavation and earthworks are considered fundamental activities within the construction sector, and therefore, accidents occurring during excavation work cannot be separated from general accidents within the construction industry. These activities entail a range of hazards and risks, highlighting the critical importance of taking necessary precautions and providing training before commencing excavation work. The aim is to eliminate potential risks at their source by using appropriate equipment and adopting suitable excavation methods. If risks cannot be entirely eliminated, it is crucial to reduce them to acceptable levels by ensuring that workers use appropriate personal protective equipment, conducting regular maintenance of vehicles and equipment, and providing ongoing training. In this study, an incident that occurred during excavation work in Iğdır province was evaluated through a Fishbone analysis within the context of cause-and-effect relationships. The origins of the accident were thoroughly examined, and the results were assessed. Factors such as the absence of occupational health and safety measures, lack of workplace organization, and absence of trained personnel were identified as contributors to increased accident probability. Additionally, the study suggests that along with the absence of preventive measures, post-accident protective measures were also inadequate. It emphasizes that individuals lacking sufficient knowledge during rescue operations exacerbate the situation. Furthermore, it was concluded that activities performed by individuals lacking adequate knowledge of the equipment and machinery used in excavation work pose higher risks. The necessity of fostering a culture of occupational health and safety is underscored, highlighting its role in anticipating potential accidents and adhering to necessary procedures.

Anahtar Kelimeler

Fishbone, excavation, accident, occupational health and safety

Daha Fazla Güvenlik İçin Balık Kılçığı Yöntemi Kullanılarak İş Kazası Analizi: Hafriyat Çalışmasında Bir Örnek Olay İncelemesi

Öz

Kazı ve hafriyat işleri, inşaat sektörünün temel faaliyet alanlarından biri olarak kabul edilir ve bu nedenle, kazı işlerinde meydana gelen iş kazaları genel inşaat sektöründeki iş kazalarından ayrı düşünülemez. Bu faaliyetler, bir dizi tehlikeyi ve riski içerir, bu yüzden hafriyat işine başlamadan önce gerekli önlemlerin alınması ve eğitimlerin verilmesi kritik önem taşır. Doğru ekipmanların kullanılması ve uygun kazı yöntemlerinin benimsenmesi, olası risklerin mümkün olduğunca kaynağında ortadan kaldırılmasını amaçlar. Eğer riskler tamamen ortadan kaldırılamıyorsa, kabul edilebilir seviyelere indirilmesi için çalışanların uygun kişisel koruyucu ekipmanları kullanması, araç ve ekipmanların düzenli bakımının yapılması ve düzenli eğitimlerin verilmesi son derece önemlidir. Bu çalışmada, Iğdır ilinde yürütülen hafriyat işleri sırasında meydana gelen bir iş kazası neden-sonuç ilişkisi çerçevesinde Balık Kılçığı analizi ile değerlendirilmiştir. Kazanın kökenleri detaylı bir şekilde incelenmiş ve sonuçlar değerlendirilmiştir. Olayın iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin alınmadan gerçekleşmesi, iş yeri düzeninin sağlanmaması ve eğitimli personelin görevlendirilmemesi gibi faktörlerin, kaza olasılığını artıran nedenler arasında yer aldığı belirtilmiştir. Çalışmada, kazayı önleyici tedbirlerin alınmamasıyla birlikte, kazadan sonra koruyucu önlemlerin yetersiz olduğu da öne sürmektedir. Özellikle kurtarma çalışmalarında yeterli bilgiye sahip olmayan kişilerin, kurtarma operasyonları sırasında zararın artmasına yol açtığı vurgulanmıştır. Hafriyat işinde kullanılan ekipman ve iş makineleri hakkında yeterli bilgiye sahip olmayan kişilerin faaliyetlerinin daha yüksek riskler taşıdığı sonucuna varılmıştır. İş sağlığı ve güvenliği kültürünün geliştirilmesi gerekliliği vurgulanarak, bu kültürün işlerde olası kazaları öngörmeyi ve gereken prosedürlere uygun davranmayı içerdiği önemle vurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Balık kılçığı yöntemi, kazı, iş kazası, iş sağlığı ve güvenliği

Kaynakça

• Aksu Kılıç, L. (2018). 18. Yüzyıl Osmanlı Dünyasında Saraylı Kadın Olmak, Metrûkâtıyla Dört Saraylı Kadının Muhallefâtı, 18. Türk Tarih Kongresi, Cilt 3, Ankara, 783-836.
• Argıt, İpşirli, B. (2015). Osmanlı İstanbul’unda Giyim, Kuşam, Antik Çağdan XXI. Yüzyıla Büyük İstanbul Tarihi, Toplum, Cilt IV. 241-243.
• Aydın, B.-Tak E. (2015). İstanbul Kadı Sicilleri, Antik Çağdan 21. Yüzyıla Büyük İstanbul Tarihi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Yay. 450-459.
• Ayhan, F. (2007). Türklerin Giyim Kuşamında Kürk, 38. ICANAS Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi 10-15 Eylül Ankara, 189-202.
• Ayverdi, İ. (2006). Misalli Büyük Türkçe Sözlük, Kubbealtı Yayınları.
• Bayraktar Tellen, E. (2017). Osmanlı Gayrimüslim Çalışmaları Çerçevesinde İstanbul Kürkçüleri, Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 2017 Güz (27), 115-137.
• Bozkurt, F. (2013). Osmanlı Dönemi Tereke Defterleri ve Tereke Çalışmaları, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, Cilt 11, Sayı 22, 2013, 193-229.
• Çelik, A. (2019). Mevlâna’nın Mesnevî’sinde “Kürk”, “Post” ve “Deri”, Kürk Kitabı, Haz: Emine Gürsoy Naskali, Kitabevi Yay. 241-253.
• Ertaş, F. C.- Şişman, B. (2013). XVI. ve XVII. Yüzyıllarda Osmanlı'da Tereke Uygulaması ve Muhasebesi, Sosyo-Ekonomik Yapıya Etkileri, Muhasebe ve Finans Tarihi Araştırmaları Dergisi, (4), 197-222.
• Ertürk, V. (2013). Orta Dereceli Bir Osmanlı Memurunun Mal Varlığı: Edirne Bostancıbaşısı Hacı Veliyüddîn B. Habib’in Terekesi, HUMANITAS Sayı 2, Güz, 87-103.
• Faroqhi, S. (2003). 18.Yüzyıl Bursa’sında Zengin Olmak: Debbağ Hacı İbrahim’in Serveti, Osmanlı Dünyasında Üretmek, Pazarlamak, Yaşamak, Yapı Kredi Yayınları, 199-216.
• Görünür, L. –Ögel, S. (2006). Osmanlı Kaftanları İle Entarilerinin Farkları Ve Kullanılışları, İTÜ Dergisi/B Sosyal Bilimler, Aralık, Cilt 3, Sayı:1, 59-68.
• Gündüz, M. (2019). B-188 Numaralı Şer‘iyye Siciline Göre 18. Yüzyıl Başlarında Bursa Şehrinde Kadınların Giyim Kuşam Kültürü, Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 20, S. 37, 583-608.
• Karaca, F. (2002). “Kürk”, DİA, XXVI, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 568-570.
• Kazancıoğlu, H. (2019). 17. Yüzyıl Mutasavvıflarından Kâdirî Muhyiddîn’in Nasîhatnâmesinde Osmanlı Devlet İşleyişi ve Sosyal Hayat, İMAD, Cilt 4, Sayı 1, 32-67.
• Kılıç, S.-Ceviz Öz N. (2018) Moda Olgusunun Toplumun Sosyo-Kültürel ve İktisadi Yapısına Olumsuz Etkileri Ve Bazı Topluluklarda Uygulanan Kıyafet Kısıtlamaları, 4. Uluslararası Sosyal Beşeri ve İdari Bilimler Sempozyumu, 3-5 Mayıs 2018, 1275-1283.
• Koçu, R. E. (1969). Türk Giyim, Kuşam ve Süslenme Sözlüğü, Sümerbank Kültür Yayınları.
• Mandaloğlu, M. (2013). Eski Türklerde Sanayi, Ticaret ve Maliyenin. Ekonomik Açıdan Değerlendirilmesi, İnsan Ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 2(2), 129-150.
• Nutku, Ö. (1995). Tarihimizden Kültür Manzaraları, Kabalcı Yayınevi.
• Ocakoğlu, N. (2018). Osmanlı Sarayı Kadın Giysileri Ve Günümüz Giysi Tasarımına Bir Uyarlama, Ulakbilge, Cilt 6, Sayı 30, 1537-1548.
• Oğuz, G. (2018). Giyinmek mi Gösteriş mi? 1720-1722 Yıllarında İstanbul’da Kürk Kullanımı, Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, Cilt 15, Sayı 1, Mart, 114-141.
• Ögel, B. (1991), Türk Kültür Tarihine Giriş, Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Pakalın, M. Z. (1993). Osmanlı Tarih Deyimleri Ve Terimleri Ve Sözlüğü II, MEB Yayınları.
• Sadık, M. B. (2015). 15.-18. Yüzyıllarda İstanbul ve Kafkasya İskeleleri Arasında Deniz Ticareti: Tâcirler, Gemiciler, Köylüler, Osmanlı İstanbulu, III. Uluslararası Osmanlı İstanbulu Sempozyumu, Bildiriler, 25-26 Mayıs 2015, İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi Yay. 53-90.
• Şimşek, E. (2013). 18. yüzyılın Başında Trabzon’da Giyim-Kuşam, (1700–1725), Mavi Atlas, GŞÜ Edebiyat Fakültesi Dergisi, Güz, S. 1, 51-66.
• Tuğluk, M. E. (2018). Kâdirî Muhyiddîn Ve Manzum Nasîhat-Nâmesi, SOBİDER, Yıl 5, Sayı 25, Temmuz, 577-608.